نفت عراق و اقلیم کردستان از ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴

به گزارش بولتن نیوز به نقل از کردپرس، صنعت نفت همواره ستون فقرات اقتصاد عراق بوده و تحولات این حوزه، نقشی کلیدی در تعیین مسیر توسعه اقتصادی و جایگاه این کشور در معادلات منطقه‌ای و جهانی ایفا کرده است. سال ۲۰۲۴ برای بازار نفت عراق سالی پرچالش و در عین حال سرشار از تحولات مهم بود؛ از یک سو، بغداد تحت فشار تعهدات خود در چارچوب توافق اوپک پلاس، ناچار به کاهش داوطلبانه تولید نفت شد و از سوی دیگر، توانست با افزایش صادرات روزانه به ۳.۶۴ میلیون بشکه در روز، سهم خود را در بازار جهانی نفت حفظ کند.

 

این تحولات در شرایطی رخ داد که چین و هند به‌عنوان دو غول اقتصادی آسیا، بیش از نیمی از نفت صادراتی عراق را خریداری کردند و جایگاه خود را به‌عنوان شرکای استراتژیک بغداد تثبیت نمودند. از طرف دیگر، افزایش واردات امارات متحده عربی و کاهش سهم آمریکا، تغییراتی معنادار در ترکیب مشتریان نفتی عراق ایجاد کرد.

 

گزارش حاضر با بررسی دقیق داده‌های سال ۲۰۲۴، به تحلیل روند تولید و صادرات نفت عراق، تأثیر تعهدات اوپک پلاس بر سیاست‌های انرژی این کشور، و تغییرات در بازارهای جهانی واردات نفت می‌پردازد. این تغییرات علاوه بر پیامدهای اقتصادی، بازتابی از معادلات پیچیده ژئوپلیتیک منطقه‌ای و جهانی است که آینده عراق را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

 

🔹 میزان صادرات نفت عراق در سال ۲۰۲۴، در مقایسه با سال ۲۰۲۳ (۹۰ هزار بشکه در روز)، افزایش یافته است.

🔹 (چین و هند) دو کشوری هستند که بیش از نیمی از نفت صادراتی عراق را خریداری کرده‌اند.

🔹 تولید نفت خام عراق در سال گذشته کاهش یافته و به ۴.۱۹ میلیون بشکه در روز رسیده است.

🔹 از ابتدای سال ۲۰۲۴، بغداد کاهش داوطلبانه ۲۲۰ هزار بشکه در روز از تولید خود را به همراه ۷ کشور عضو اوپک پلاس اجرا کرده است.

 

گزارش واحد تحقیقات انرژی

 

داده‌های واحد تحقیقات انرژی (دفتر آن در واشنگتن) نشان می‌دهند که میزان صادرات نفت خام و فرآورده‌های نفتی عراق در سال ۲۰۲۴ به ۳.۶۴ میلیون بشکه در روز رسیده است، در حالی که در سال ۲۰۲۳ این رقم ۳.۵۵ میلیون بشکه در روز بوده است.

 

افزایش سطح صادرات در حالی رخ داده که عراق به‌طور کامل به کاهش داوطلبانه تولید نفت خود که با همکاری کشورهای عضو اوپک پلاس از نیمه اول سال ۲۰۲۴ اعمال شد، پایبند نبوده است. اما بغداد در ماه ژوئیه سال گذشته تعهد کرده بود این افزایش تولید را تا فوریه ۲۰۲۵ حفظ کند.

 

تولید نفت خام عراق در سال گذشته به ۴.۱۹ میلیون بشکه در روز کاهش یافته، در حالی که در سال ۲۰۲۳ این رقم ۴.۲۸ میلیون بشکه در روز بود.

 

تصمیم اوپک پلاس

 

اوپک پلاس تصمیم گرفته است که سیاست کاهش تولید نفت به میزان ۲ میلیون بشکه در روز که از نوامبر ۲۰۲۲ اجرایی شده، تا پایان سال ۲۰۲۶ ادامه یابد.

 

میزان صادرات نفت عراق در سال ۲۰۲۴

 

بر اساس آمار سالانه، میزان صادرات نفت عراق در سه‌ماهه اول، دوم و سوم سال ۲۰۲۴ افزایش یافته اما در سه‌ماهه پایانی کاهش یافته است:

 

سه‌ماهه اول: ۳ میلیون و ۶۵۰ هزار بشکه در روز.

سه‌ماهه دوم: ۳ میلیون و ۶۸۰ هزار بشکه در روز.

سه‌ماهه سوم: ۳ میلیون و ۶۹۰ هزار بشکه در روز.

سه‌ماهه چهارم: ۳ میلیون و ۵۴۰ هزار بشکه در روز.

 

همچنین، بالاترین میزان صادرات نفت عراق در سه‌ماهه سوم سال ۲۰۲۴ ثبت شده که به ۳.۹۶ میلیون بشکه در روز رسیده است، در حالی که در مدت مشابه سال ۲۰۲۳ این رقم ۳.۶ میلیون بشکه در روز بود و ۹۰ هزار بشکه در روز افزایش داشت.

 

در سه‌ماهه پایانی سال، صادرات عراق با کاهش قابل‌توجهی همراه بود و به ۳.۵۴ میلیون بشکه در روز رسید که کمترین میزان در سال ۲۰۲۴ محسوب می‌شود. این رقم در مقایسه با ۳.۷۲ میلیون بشکه در روز در سال گذشته، ۱۸۰ هزار بشکه در روز کاهش نشان می‌دهد.

 

کاهش تولید داوطلبانه

 

برنامه کاهش تولید داوطلبانه عراق به سه مرحله تقسیم شده است:

 

کاهش ۷۰ هزار بشکه در روز از ژوئیه تا سپتامبر ۲۰۲۴.

کاهش ۸۰ هزار بشکه در روز در ماه اکتبر.

کاهش ۹۰ هزار بشکه در روز از نوامبر ۲۰۲۴ تا فوریه ۲۰۲۵.

 

عراق کاهش داوطلبانه ۲۱۱ هزار بشکه در روز را از مه ۲۰۲۳ آغاز کرده و به همراه ۸ کشور عضو اوپک پلاس که در مجموع ۱.۶۵ میلیون بشکه در روز کاهش داشتند، تا پایان دسامبر ۲۰۲۶ این تصمیم را ادامه خواهد داد.

 

با این حال، بر اساس داده‌های واحد تحقیقات انرژی، عراق بالاترین میزان صادرات ماهانه خود را در ژوئیه ۲۰۲۴ ثبت کرده که به ۳.۸۶ میلیون بشکه در روز رسیده است.

 

در ماه اکتبر، صادرات نفت عراق به ۳.۴۸ میلیون بشکه در روز رسید که این میزان کمترین متوسط صادرات ماهانه از ماه مه ۲۰۲۳ بود، زمانی که صادرات به ۳.۴۲ میلیون بشکه در روز کاهش یافت.

 

نفت عراق و اقلیم کردستان از ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴

 

نمودار: صادرات نفت خام و محصولات نفتی عراق بین سال‌های ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴

 

بزرگ‌ترین واردکنندگان نفت عراق در سال ۲۰۲۴

 

داده‌های واحد تحقیقات انرژی نشان می‌دهند که چین و هند در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۹.۶ درصد از صادرات نفت عراق را وارد کرده‌اند. فهرست پنج کشور اصلی واردکننده نفت عراق به این صورت است:

 

چین: ۱.۰۱۹ میلیون بشکه در روز

هند: ۹۷۹ هزار بشکه در روز

کره جنوبی: ۳۲۸ هزار بشکه در روز

امارات متحده عربی: ۲۸۷ هزار بشکه در روز

آمریکا: ۲۴۲ هزار بشکه در روز

نفت عراق و اقلیم کردستان از ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۴

 

چین در صدر فهرست واردکنندگان نفت عراق قرار دارد. میانگین واردات نفت عراق توسط چین در سال ۲۰۲۴ به ۱.۰۱۹ میلیون بشکه در روز افزایش یافت، در حالی که در سال ۲۰۲۳ این میزان ۱.۰۹ میلیون بشکه در روز بود.

 

هند در رتبه دوم قرار دارد و در سال ۲۰۲۴ به طور متوسط ۹۷۹ هزار بشکه در روز نفت از عراق وارد کرد، در حالی که این میزان در سال گذشته ۹۴۵ هزار بشکه در روز بود.

 

کره جنوبی در جایگاه سوم قرار گرفته است. واردات نفت عراق به این کشور در سال ۲۰۲۴ به ۳۲۸ هزار بشکه در روز افزایش یافت، در حالی که در سال ۲۰۲۳ این میزان ۲۸۹ هزار بشکه در روز بود.

 

همچنین صادرات نفت عراق به امارات متحده عربی در سال ۲۰۲۴ افزایش یافت و به طور متوسط به ۲۸۷ هزار بشکه در روز رسید، در حالی که این میزان در سال گذشته ۱۷۷ هزار بشکه در روز بود. این افزایش باعث ارتقای جایگاه امارات به رتبه چهارم شد. افزایش واردات نفت عراق توسط امارات به آغاز بهره‌برداری از پروژه توسعه پالایشگاه الرویس بازمی‌گردد که باعث شده این کشور به جای نفت خام موربان، نفت خام و سوخت سنگین از عراق برای پالایش وارد کند.

 

در مقابل، واردات نفت عراق توسط آمریکا کاهش یافته و این کشور در رتبه پنجم قرار گرفته است. میانگین واردات نفت عراق توسط آمریکا در سال ۲۰۲۴ به ۲۴۲ هزار بشکه در روز کاهش یافته، در حالی که این میزان در سال ۲۰۲۳ ۲۵۱ هزار بشکه در روز بود.