کشف سه موج «پیری» مغز: آغاز تغییرات پیش از ۶۰ سالگی!

به گزارش بولتن نیوز به نقل از فرارو، مطالعه‌ای جدید نشان داده که مغز انسان در طول زندگی با سه دوره اوج پیری مواجه می‌شود.

محققان دریافتند که سطح ۱۳ پروتئین مرتبط با پیری مغز در سنین ۵۷، ۷۰ و ۷۸ سال به اوج خود می‌رسند.

این نتایج نشان داده که این سنین می‌توانند زمان‌های کلیدی برای انجام اقداماتی باشند که به حفظ سلامت مغز کمک می‌کنند.

برای انجام این مطالعه، غلظت نزدیک به ۳ هزار پروتئین در پلاسمای خون حدود ۵ هزار فرد بین ۴۵ تا ۸۲ ساله بررسی شد.

تحلیل داده‌ها نشان داده که ۱۳ پروتئین مرتبط با پیری مغز در سه سن ۵۷، ۷۰ و ۷۸ سال به اوج می‌رسند.

یکی از این پروتئین‌ها به نام Brevican با مشکلاتی مانند زوال عقل، سکته و مشکلات حرکتی ارتباط دارد.

پروتئین دیگری به نام GDF۱۵ نیز با بیماری‌های مرتبط با پیری ارتباط دارد.

دانشمندان اظهار کردند که تغییرات در سطح این ۱۳ پروتئین احتمالاً نشان‌دهنده تحولات مهمی در سلامت مغز در این سنین است.

آنها تصریح کردند که این سنین می‌توانند فرصت مناسبی برای مداخله در روند پیری مغز باشند تا از بروز بیماری‌هایی مانند زوال عقل جلوگیری شود.

این پژوهش توسط تیمی از بیمارستان آموزشی دانشگاه ژنگژو چین انجام شده است.

در مقاله‌ای که در مجله Nature Ageing منتشر شده، محققان هشدار داده‌اند که تا سال ۲۰۵۰، جمعیت افراد بالای ۶۵ سال به بیش از ۱.۵ میلیارد نفر خواهد رسید و این ضرورت بررسی عمیق‌تر روند پیری را برجسته می‌کند.

زوال عقل همچنان یکی از بزرگ‌ترین عامل مرگ‌ومیر محسوب می‌شود.

محققان بیان کرده‌اند که اواخر دهه پنجاه می‌تواند زمان آغاز پیری مغز باشد.

همچنین، دهه هفتم و اواخر آن نیز به‌عنوان دوره‌های کلیدی در روند پیری مغز شناسایی شدند.

این یافته‌ها به پر کردن شکاف‌های علمی درباره مکانیسم‌های مولکولی پیری مغز کمک می‌کنند و نتایج مهمی برای توسعه نشانگر‌های زیستی و درمان‌های شخصی‌سازی‌شده دارند.

این نتایج چند ماه پس از تحقیقی دیگر منتشر شد که نشان می‌داد بدن در دو دوره زمانی خاص بیشترین تغییرات مربوط به پیری را تجربه می‌کند و ایده پیری تدریجی را زیر سؤال برد.

تحقیقات تیم دانشگاه استنفورد نشان داده که تغییرات مرتبط با سن مانند کاهش متابولیسم، چین‌وچروک پوست و افزایش آسیب‌پذیری نسبت به بیماری‌ها در سنین ۴۴ و ۶۰ سالگی به اوج می‌رسند.

این تغییرات ممکن است باعث افزایش وزن یا تأثیر بیشتر مصرف الکل شوند.

به گفته دکتر مایکل اسنایدر، استاد ژنتیک در دانشگاه استنفورد، بیشتر افراد تصور می‌کنند که پیری به صورت تدریجی رخ می‌دهد، اما این تحقیق نشان داده که تغییرات عمدتاً به شکل ناگهانی و غیرخطی رخ می‌دهند.

برای کاهش تأثیر این امواج پیری، پیشنهاد می‌شود که افراد در حوالی سنین ۴۴ و ۶۰ سالگی فعالیت بدنی بیشتر و رژیم غذایی سالم‌تری داشته باشند.

دانشمندان داده‌های مربوط به نمونه‌های خون، مدفوع و سایر نمونه‌های زیستی ۱۰۸ فرد سالم بین ۲۵ تا ۷۵ سال را به مدت ۱.۷ سال بررسی کردند.

تحلیل‌ها نشان داد که ۸۱ درصد از مولکول‌های بررسی‌شده، از جمله پروتئین‌ها و RNA، حداقل یک تغییر عمده را تجربه کرده‌اند.

در نهایت، مشخص شد که بیشترین تغییرات در دو دوره سنی یعنی ۴۴ و ۶۰ سالگی رخ می‌دهند.

دکتر استیو هافمن، زیست‌شناس محاسباتی، بیان کرد که این نتایج با تجربیات شخصی یا گزارش‌هایی از کاهش ناگهانی آمادگی جسمانی در این سنین همخوانی دارد.

دکتر شیائوتائو شن نیز تأکید کرد که شناسایی و بررسی این عوامل باید یکی از اولویت‌های پژوهش‌ها در آینده باشد.

در افراد ۴۰ ساله، تغییرات عمده‌ای در متابولیسم الکل، کافئین و چربی‌ها و همچنین نشانگر‌های مرتبط با بیماری‌های قلبی و پیری پوست و ماهیچه‌ها دیده شد.

یک موج پیری دیگر نیز در سن ۶۰ سالگی مشاهده شد، اما شدت آن کمتر بود.

ممکن است که برخی از این تغییرات با عوامل رفتاری یا سبک زندگی مرتبط باشند که در این گروه‌های سنی شایع هستند.