در شرایط تحریم و بحران ارزی تک نرخی شدن ارز اشتباه است/ نمی شود به هرقیمتی ارز را تک نرخی کرد

گروه اقتصادی: یک اقتصاددان گفت: باید از آقای همتی پرسید که نرخ مورد نظر ایشان چیست؟ تک نرخی ثابت شده یا نه هر روز یک نوسان؟ کشوری که در شرایط تحریم و بحران ارزی است که همه ارز خود را به بازار عرضه نمی کند، حتما سایر عوامل اقتصادی به این شرایط لطمه می زنند.

البرت بغزیان در گفت وگو با بولتن نیوز درباره اجرای سیاست ارزتک نرخی که وزیراقتصاد وعده اجرای آن را داده است، اظهارداشت: اولین سوال این است که اصلا تک نرخی ارز به چه معناست؟ اگر منظوراز تک نرخی این باشد که به هرکس هرمقدار ارز بدون محدودیت و شرط فروخته شود، در شرایط کمبود ذخایر ارزی معنی ندارد. در شرایط کنونی نمی شود که هرکسی هرچقدر ارز خواست با نرخی ثابت از بازار آزاد تهیه کند.

وی افزود: اگر منظور آقای همتی چنین نرخی است، ما باید به اندازه کافی ارز داشته باشیم که بتوانیم این سیاست را اجرایی کنیم وچون چنین امکان نرخ گذاری را در اختیار نداریم؛ پس این سیاست عملی نیست. امکان ندارد که به هر کسی هرچقدر ارز نیاز داشت، اختصاص داده شود، پس بازار آزاد می ماند و سیاست ارز تک نرخی به همین سادگی منتفی می شود.

این استاد اقتصاد دانشگاه با اشاره به اینکه راهکار دوم این است که ارز با نرخی که دولت تعیین می کند، عرضه شود، تصریح کرد: در چنین روشی هم دیگراین سیاست ارز تک نرخی محسوب نمی شود.آنچه تحت عنوان ارز تک نرخی مطرح است، بیشتر یک حالت ایده آل است که طراحان آن می خواهند به هر قیمتی که شده، چند نرخی در کشور نباشد و بگویند نظام سیاست پولی ما چند نرخی نیست.

او افزود: فرض کنید که اصلا ارز به اندازه کافی باشد و بازار نرخ آن را مشخص کند، این وسط تکلیف کالاهای اساسی یا کالاهای واسطه ای که عاملی برای کاهش هزینه تولید هستند، چه می شود؟ اگر می خواهیم این نرخ را اجرا کنیم، تورم شدیدی به این کالاها وارد می شود.

بغزیان با تاکید براینکه تصوری از ارز تک نرخی در شرایط کنونی ندارم، یادآور شد: ما درشرایط کنونی ذخایر کافی برای اینکه هرکسی هرچقدر ارز می خواهد در اختیارش بگذاریم، نداریم. اگر قرار باشد که قیمت ارز را بازار تعیین کند که به معنی تورم و افزایش قیمت ارز است.حتی این نرخ نمی تواند در دامنه ای ثابت بماند.بازار را در نظر بگیرید که بانک مرکزی هم یکی از بازیگران آن است.چنین بازاری فقط به نفع صادرکننده است که با یارانه کالایی مثل پتروشیمی را تولید کرده و ارز آن را در بازار آزاد بفروشد، طبیعتا این بازار به نفع اوست و بقیه متضرر می شوند.

این اقتصاددان در پاسخ به این سئوال که راهکار چیست و آیا یکی شدن نرخ ارز نیمایی و ترجیحی می تواند بخشی از مشکل چندنرخی ارز را حل کند، گفت: هیچ کجای دنیا نمی توانید برای ارز نرخی را پیدا کنید که دولت در آن دخالت ندارد.نرخ ارز نمی تواند رها باشد. امارات را ببینید؛ 2.63 را به عنوان برابری درهم با دلار در نظر گرفته است.انیکه چرا ما برای دلار نمی توانیم به این مدل برسیم، دلیلش این است که این کشور برای این حفظ این نرخ ذخایر کافی دارد.

او ادامه داد: رابطه دلار با یورو هم همین است و اینگونه نیست که بازار نرخ تعیین کند، بلکه بانکهای مرکزی اروپا و فدرال رزرو به این نرخ ها ورود می کند.درحالی که سپردن ارز به بازار آزاد، به این معنی است که هر روز باید منتظر یک نرخ در بازار باشیم.تک نرخی کردن به منزله نرخ ثابت نیست. باید از آقای همتی پرسید که نرخ مورد نظر ایشان چیست؟ تک نرخی ثابت شده یا نه هر روز یک نوسان؟ کشوری که در شرایط تحریم و بحران ارزی است که همه ارز خود را به بازار عرضه نمی کند، حتما سایر عوامل اقتصادی به این شرایط لطمه می زنند.