ارزیابی بازرس سابق سازمان ملل از عملیات وعده صادق ۲

گروه بین الملل: «اسکات ریتر» (Scott Ritter) بازرس سابق سازمان ملل در یک گفت وگوی یوتیوبی مفصل با قاضی «پیتر ناپولیتانو» (Judge Napolitano) اظهارات جالبی را در مورد عملیات وعده صادق۲ بیان داشت.

به گزارش بولتن نیوز ریتر از چند سال قبل به مخالف سیاست دولت آمریکا تبدیل شده است. متن کامل گفت وگوی ناپولیتانو با ریتر که کارشناس ارشد کنترل تسلیحات می باشد. در بخش ذیل آمده است:

ناپولیتانو: در مورد حمله موشکی ایران به اسرائیل چه می دانیم، چه چیزی را هدف قرار داده است. چه آسیبی وارد شده است؟

اسکات ریتر: موشک‌ها به نظر می‌رسد اکثر آنها به زمین اصابت کرده اند، خواه به زمینی که قصد حمله به آن را داشتند اصابت کرده باشند یا نه. ایرانی‌ها باید به ما بگویند اهدافشان چه بوده و ارزیابی خسارت‌های جنگی‌شان چیست. من تصور می‌کنم که موضع اسراییل را ندانیم چون سریع تایید نمی کنند. تعیین دقت موشک ها هم یک کار پیچیده است و توانایی انجام ارزیابی فوری خسارات نبرد را نداریم. اما به نظر می‌رسد تعداد قابل توجهی از موشک‌ها پایگاه هوایی نواتیم در خارج از بئرصبا را هدف قرار داده اند. این یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های هوایی اسرائیل است. جنگنده‌های F-۳۵ به همراه نیروی هوایی و هواپیمای نتانیاهو و برخی دیگر از دارایی‌های هوایی حیاتی که می‌شناسید، در آن مستقر هستند. ویدئوهای این حمله نشان می‌دهند که به نظر می‌رسد موشک‌ها مافوق صوت هستند و به مقدار قابل توجهی وارد می‌شوند و به آنچیزی که وجود دارد، ضربه می‌زنند.

ممکن است برخی از آنها رهگیری شده باشند اما نه همه آنها. به نظر می رسد که این بخشی از استراتژی ایران برای حملات پرتعداد باشد. گویا ایرانی‌ها از موشک‌های پیشرفته‌تر یعنی فتاح ۲ برای از بین بردن موشک‌ها و سیستم دفاع موشکی استفاده کرده‌اند. به نظر می‌رسد ایرانی‌ها کلاهک‌های پیچیده‌ای را مستقر می‌کنند که دارای کلاهک‌های جنگی، پرتعداد و شتاب‌دهنده هستند، بنابراین از ابزارهای مختلفی استفاده کردند.

زمانی که در آوریل در این مورد صحبت کردیم، گفتم ببینید ایرانی‌ها چیزهای قدیمی را پرتاب کردند و این بود که دفاع هوایی اسرائیلی‌ها را از پا درآورد. بیشتر آن ها به هدفشان برخورد کردند. در آن زمان من گفتم این ایران است که می گوید دفعه بعد چیزهای خوبی دریافت می کنید. این دفعه بعد بود که اسرائیل چیزهای خوب را به دست آورد.

آنچه اینبار دیدیم این است که اسرائیل کاملاً بی دفاع است شما ممکن است تعدادی را ساقط کنید، ۱۰ درصد از موشک های دریافتی را، اما نکته اصلی این است که ایران سپر دفاع موشکی اسرائیل را مشغول کرده است. اسرائیل تنها نبود؛ اسرائیل از کمک ایالات متحده آمریکا، نیروی دریایی آمریکا و سیستم‌های به‌روز آمریکا برخوردار بود، اردنی‌ها هم فعالانه درگیر بودند و لاف می‌زدند که یک یا دو موشک را ساقط کردند.

بنابراین اساساً شاهد متراکم ترین و پیچیده ترین حمله موشک بالستیک در جهان بودیم. این به خودی خود یک سیگنال برای اسرائیلی ها است زیرا آنها در مورد تلافی صحبت می کنند؛ شاید اسرائیل به نحو قابل توجهی تلافی کند اما ایران قبلاً دوباره همه سکوها را بارگیری کرده است. بیشتر از ۱۸۰ سکوی پرتاب که این بار در شلیک نقش داشتند. به یاد داشته باشید که در حال حاضر ایران نیز یک تپانچه پر شده در مقابل سر ایالات متحده در دست گرفته است و به آمریکا اطلاع داده که اگر آنها در هر گونه اقدام تهاجمی علیه پایگاه هوایی اسرائیل درگیر شوند پایگاه های آن ها درست مثل نواتیم نابود خواهد شد. هیچ دفاعی در برابر آن وجود ندارد، پایگاه هوایی الاسد در عراق نابود خواهد شد. هیچ دفاعی در برابر آن وجود ندارد و ما می‌دانیم که ایران ممکن است به شما حمله کند و حتی پایگاه دریایی آمریکا در بحرین که پایگاه ناوگان پنجم آمریکا است. این نمایش فوق العاده ای از توانایی ایران بود و اسرائیل و ایالات متحده بهتر است قبل از انجام هر گونه حرکت تند و تیزی در مورد آن فکر کنند.

ناپولیتانو: آیا مقابله با موشک های مافوق صوت (هایپرسونیک) غیرممکن است؟

اسکات ریتر: نمی گویم غیرممکن است، زیرا شما می دانید که فناوری آن همان چیزی است که شما هم دارید. ممکن است همیشه بتوانید راه حلی بیابید اما شما خوش شانس هستید اگر بتوانید با یک موشک مافوق صوت مقابله کنید. به طور کلی، هایپرسونیک با سرعتی درگیر و نزدیک‌ می‌شود که برای هر سیستم راداری امروزی رهگیری آن سخت است. من فکر می‌کنم چیزی که ما دیدیم این بود که در مواردی اسرائیلی‌ها اقدام می‌کردند به این معنی که آنها سعی می‌کردند به کلاهک نزدیک شوند، اما نمی‌توانستند خیلی سریع پیش بروند. آژیرهای هوایی اسرائیل حتی خاموش نشدند، بنابراین آنها حتی آن را تشخیص ندادند که چقدر سریع می رفتند و سرعت اصابت آنها چقدر سریع بود.

ناپولیتانو: آیا اسرائیلی ها مافوق صوت دارند؟

اسکات ریتر: نه. منظورم این است که اسرائیلی‌ها موشک جریکو ۲ و جریکو ۳ را دارند، این موشک‌ها قابلیت هسته‌ای دارند، اما می‌توانند یک محموله را شلیک کنند. اعتقادم بر این است که جریکو ۳ قابلیتی دارد که سرعت برخورد آن شبیه به موشک‌های مافوق صوت است، یک موشک بالستیک به این معنی است که حرکت آن در یک مسیر بالستیک انجام می شود. هایپرسونیک موشکی است که در مسیری غیربالستیکی و معمولاً با قدرت زیاد حرکت می کند و باید بدانید که سرعت قابل توجه آن توسط موشک بالستیک تولید نمی شود؛ و سپس به زمین اصابت می کند.
ناپولیتانو: آیا گنبد آهنین اسرائیل که نسل‌ها به آن می‌بالیدند، عملاً بی‌فایده است؟

اسکات ریتر: خوب، گنبد آهنین برای دفاع در برابر این سیستم‌ها تعبیه نشد. گنبد آهنین برای دفاع در برابر حمله پرتعداد موشک‌های کاتیوشا یا موشک‌های برد کوتاه با فناوری پایین بود و گنبد آهنین برای دفاع در برابر حمله اشباع از موشک‌های بالستیک یا موشک‌های مافوق صوت طراحی نشده. این همان چیزی است که A۲ و AR۳ پاتریوت برای دفاع دربرابر آن طراحی شده اند. گنبد آهنین برای زمانی است که حماس شلیک می کند. شما می دانید گنبد آهنین برای مقابله با تعداد زیادی موشک طراحی شد اما گنبد آهنین برای از بین بردن موشک‌های بالستیک طراحی نشده است، سیستم‌های دیگری نیز وجود دارند که قرار است این کار را انجام دهند و واضح است که دیگر سیستم‌ها هم کار نکردند.

ناپولیتانو: آیا اسرائیل موشک هایی دارد که بتواند به ایران برسد؟

اسکات ریتر: صد درصد. جریکو ۲ جریکو ۳ توانایی رسیدن به ایران را دارند. اما تفاوت دوباره این است که موشک‌های اسرائیل برای انجام حمله های اشباع و پرتعداد شبیه چیزی که ایران انجام داده، طراحی نشده‌اند. اینها موشک هایی هستند که با یک شلیک و به طور بالقوه با قابلیت هسته ای هستند، اما اگر متعارف باشند، فقط برای داشتن یک کلاهک طراحی شده اند.

سؤال این است که آیا سیستم های دفاع هوایی اس ۴۰۰ که ظاهراً روسیه به ایران داده است و در موقعیتی قرار دارند که زیرساخت های حیاتی ایران حفظ کنند یا راه حلی برای رهگیری موشک بالستیک جریکو دارند؟ من فکر می کنم پاسخ ممکن است مثبت باشد، بنابراین حتی اگر اسرائیل موشک های جریکو را شلیک کند، این احتمال وجود دارد که چون آنها یک مسیر بالستیک متعارف را طی می کنند به وسیله S۴۰۰ رهگیری می شوند.

ناپولیتانو: نقش روسیه در دفاع از ایران چیست، به غیر از ارائه مکانیسم های دفاعی که شما در مورد آن صحبت کردید، آیا روس ها تسلیحات تهاجمی را برای تقویت ایران ارائه می کند؟

اسکات ریتر: من فکر نمی‌کنم ایرانی‌ها از نظر توانایی تسلیحات تهاجمی به روسیه نیاز داشته باشند یا از آن ها بخواهند. ایرانی ها ثابت کرده اند که ظرفیت تهاجمی قابل توجهی دارند که با موفقیت به پیشرفته ترین فضای دفاعی روی کره زمین که اسرائیل است ضربه می زنند. دفاع کاملاً یک موضوع متفاوت است. شاید برای آموزش خدمه اس ۴۰۰ برای توانایی رزمی یا حداقل مستشاران روسی را داشته باشند، همان چیزی که در مورد سیستم های جنگ الکترونیک مطرح است. همچنین به نظر می‌رسد که روسیه ممکن است برخی از جنگنده‌های پیشرفته‌تر خود را به ایران تحویل داده باشد و این دلیلی است که شاید ایرانی‌ها فرصتی برای آموزش کامل این جنگنده‌ها نداشته‌ باشند، این جنگنده‌ها ممکن است از نظر تئوری توسط روس‌ها به پرواز درآیند. اگر اسرائیل این کار را انجام بدهی یعنی حمله با هواپیمای سرنشین دار علیه ایران، این احتمال وجود دارد که آنها بتوانند با سیستم‌های دفاع هوایی با سرنشین روس‌ها و جنگنده‌های رهگیر با سرنشین روس‌ها رو در رو شوند. تاریخ نشان می دهد که این همان کاری است که روسیه در گذشته انجام داده است، آنها آن را در ویتنام انجام دادند، آن را در کره انجام دادند و آن را در مصر در طول جنگ یوم کیپور و در جنگ فرسایشی انجام دادند. دلیلی وجود ندارد که باور کنیم روسیه امروز این کار را نخواهد کرد.

ناپولیتانو: ما یک کلیپ از رئیس جمهور بایدن داریم که در آن ایران را شکست خورده و ناکارآمد می داند اما انصافاً به این کلیپ ۳۰ ثانیه ای گوش دهید. (نمایش فیلم) در مورد حمله موشکی ایران به اسرائیل می گوید: امروز به دستور من ارتش ایالات متحده به طور فعال در دفاع از اسرائیل حمایت کرد و ما هنوز در حال ارزیابی تاثیر آن هستیم اما بر اساس آنچه اکنون می دانیم به نظر می رسد حمله شکست خورده و بی اثر شده است. این تعهد من است که توانایی نظامی اسرائیل و ارتش ایالات متحده را در دفاع در برابر حمله جسورانه به کار گیرم.

ناپولیتانو: چه چیزی خوب بود؟ اول از همه نظر شما در مورد آنچه رئیس جمهور بایدن می گوید که حمله شکست خورده و ناکارآمد بود، چیست؟

اسکات ریتر: خوب منظورم این است که سخنان او با شواهد ویدیویی که تاکنون در تلگرام، در تلویزیون و شبکه X ارائه شده است، مطابقت ندارد. تا زمانی که ارزیابی آسیب نهایی نبرد انجام شود، سخت است بگوییم حمله بی اثر بود. وقتی برای نمونه پایگاه هوایی آمریکا از تمام دارایی های حیاتی خالی شده بود و ایرانی ها به معنای واقعی به پناهگاه های خالی ضربه زدند، آن وقت می توان گفت که این کار بی اثر بود. اما کاری که ایران اکنون انجام داده این طور نبود.
ایالات متحده به هیچ وجه نمی‌خواهد شرایط در منطقه تشدید شود و جنبه کلیدی آن مفهوم شیوه‌های بازدارندگی است. اگر ایران کاری انجام داده باشد و هم اسرائیل و هم ایالات متحده علناً چیزی بگویند که نشان دهنده ناکارآمدی دفاع اسرائیل است، اسرائیل هر مفهوم بازدارندگی را از دست داده است و ثبات نیز در کنار آن از دست رفته است. من فکر می‌کنم ایالات متحده مشتاق است که اسرائیل را از تشدید تنش‌ها باز دارد یعنی می‌دانند که اسرائیل قرار است انتقام‌جویی کند. می گوید با یک حمله قابل توجه تلافی کنید، اما نه چیزی که باعث تلافی فوری ایران شود. به طوری که از نظر سیاسی نتانیاهو نوعی پوشش برای پنهان شدن پشت آن داشته باشد.

تصاویر ماهواره های تجاری موجود است، در نهایت ما می خواهیم بدانیم که چه چیزی در اسرائیل ضربه خورده است و بفهمید که چقدر بد بوده است. ضربه ایرانیان یک فهرست هدف منتشر خواهد کرد و حقیقت آشکار خواهد شد. اما من فکر می کنم در حال حاضر بایدن به شدت در تلاش است تا وضعیتی را مهار کند که به شدت از کنترل خارج شده است. نیروی دریایی آمریکا قرار بود این حمله را متوقف کند، اما این حمله را متوقف نکرد. چند موشک را رهگیری کرد، اما باز هم ایرانی‌ها فرصت پیدا کردند تا پروتکل‌های دفاع ضد موشکی آمریکا را کشف کنند. تصور می‌کنم آنها کارهایی را انجام داده‌اند که رادارها را بر روی اهداف خاصی که فریب‌ هستند، قفل کنند و سپس شلیک ها را با مخلوط کردن موشک‌های فراوان و گیج کننده انجام دادند. این نشانه ناکارآمدی بود.

ناپولیتانو: آیا دفاع ایالات متحده روی زمین یا کشتی های دریایی در دریای مدیترانه به کمک اسرائیل می آیند؟

اسکات ریتر: نه، من معتقدم که ایالات متحده بخش عمده‌ای از کشتی ها را دارد، اما ما یک یا شاید دو سامانه Thad را مستقر کردیم که توانایی رهگیری پیشرفته‌تری نسبت به پاتریوت دارند. ممکن است تعدادی باتری پاتریوت هم روی زمین داشته باشد، به خصوص اگر ما نیروهای آمریکایی را روی زمین قرار دهیم، ما از آنها با دارایی های آمریکایی محافظت خواهیم کرد. هرگز اجازه نمی دهیم نیروهای آمریکایی مستقر شوند و دارایی های اسرائیلی روی آنها باشد. ما خود از نیروی خودمان محافظت می کنیم. بنابراین شما بدانید که ما رهگیرهای زمینی در اسرائیل و همچنین رهگیری مبتنی بر دریا داریم.

ناپولیتانو: آیا نتانیاهو می ترسد؟

اسکات ریتر: برای من سخت است که بفهمم او از آینده سیاسی خود می ترسد. او کسی است از مدتی قبل می‌گوید می‌خواهد لحظه سرنوشت‌ساز درگیری با ایران را داشته باشد. من نمی دانم چه چیزی به او توضیح داده شده است. من تصور می کنم که اگر صادقانه به نتانیاهو اطلاع رسانی شود، او باید بترسد، باید بسیار بترسد، زیرا آنچه امروز ایرانی ها نشان دادند این است که اسرائیل در عمل در مقابل حمله هماهنگ ایران بی دفاع است. و اینکه اگر ایرانی‌ها بخواهند می‌توانند زمان‌بندی متفاوتی برای این حمله داشته باشند. آنها زمانی این کار را انجام دادند که اسرائیلی ها فرصت کافی برای تخلیه مردم در پناهگاه های بمباران را داشتند. اگر ایرانی ها می خواستند بکشند مانند کاری را که اسرائیل در حال حاضر علیه لبنان انجام می دهد یعنی مجازات دسته جمعی مردم لبنان به خاطر اقدامات حزب الله، انجام می دادند. بیش از هزار لبنانی بی گناه کشته شده اند. من دوستانی را آنجا دارم که به خاطر اتفاقاتی که در حال رخ دادن است تا حد مرگ می‌ترسند. آن ها غیرنظامی هستند و با حزب‌الله کاری ندارند و فقط زندگی‌شان را می‌گذرانند. با این حال زندگی‌شان به دلیل اقدامات غیرمجاز اسرائیل در خطر است.

اگر ایران رویکرد اسرائیل را تکرار می کرد و مجازات دسته جمعی را اعمال می کرد، امشب می توانست به راحتی چندین هزار اسرائیلی را بکشد. اما آنها تصمیم نگرفتند و فقط به اهداف نظامی حمله کردند. آنها این عملیات را در زمانی انجام دادند که اسرائیل می‌توانست مردم را تخلیه کند و در پناهگاه مستقر کند، این حمله برای ارسال یک پیام بسیار قدرتمندانه بود که دفعه بعد آنقدر خوش شانس نخواهید بود. کار دیگری که آنها انجام دادند حمله به پایگاه نواتیم بود. هر خلبان اسرائیلی که برای ضربه زدن به ایران پرواز کند باید فکر کند آیا زمانی که به خانه بر می گردد پایگاه هوایی در انتظار آنها خواهد بود یا خیر. زیرا آنچه ایران در آنجا انجام داد می تواند تکرار شود.

این پایگاه هوایی به شدت محافظت شده است زیرا در آن ارزشمندترین دارایی های اسرائیل وجود دارد. زمان پرواز (موشک) ۵ تا ۱۵ دقیقه طول می کشد اما زمان پرواز نیروی هوایی اسرائیل خیلی بیشتر است. بنابراین ایرانی ها متوجه می شوند که نیروی هوایی اسرائیل علیه آن ها فعال شده است، آن را تشخیص خواهند داد، روس ها متوجه خواهند شد و اخطار اولیه را دریافت خواهند کرد. آنها می توانند به معنای واقعی کلمه این پایگاه های هوایی اسرائیل را با تعداد زیادی از موشک نابود کنند به گونه ای که هیچ فرودگاهی در اسرائیل برای بازگشت این جنگنده ها باقی نماند.

ناپولیتانو: نخست وزیر نتانیاهو با تصویر بزرگ اسرائیل چه می کند؟

اسکات ریتر: خوب او اسرائیل را نابود کرده است. منظورم این است که فکر می کنم از نظر استراتژیک اسرائیل تمام شده است. شما می دانید آنچه که ما در حال حاضر به دنبال آن هستیم فقط حرف است، نکته کلیدی که باید به آن نگاه کنیم، دوام اقتصادی بلندمدت است، زیرا ثبات اجتماعی از ثبات سیاسی و امنیت نظامی ناشی می شود. وی درگیری را علیه حزب‌الله ایران آغاز کرد و فقط یک نشانگر روی آن گذاشت. ایران هم گفت نمی‌گذاریم شما حزب الله را نابود کنید، ما نمی‌خواهیم به شما اجازه دهیم به آن سمت بروید. شهرک نشینان به خانه های خود در شمال اسرائیل هرگز نمی توانند بازگردند. چیزی که او درباره حماس گفت هرگز اتفاق نخواهد افتاد. بنابراین می دانید که نتانیاهو اساساً اسرائیل را برای جاه طلبی سیاسی شخصی خود قربانی کرده است.

او بقای بلندمدت اسرائیل را قربانی کرد زیرا اقتصاد آنها در حال حاضر در حال فروپاشی است. آواره شده ها و تعطیلی بندر برای آنها میلیاردها دلار هزینه در بر دارد. اسرائیل از نظر اقتصادی و در حال حاضر از نظر واقعیت اجتماعی ناپایدار است. از نظر سیاسی، شما کشوری دارید که به طور مساوی تقسیم شده است، من دوباره به مردم یادآوری می کنم که قبل از ۷ اکتبر، رئیس جمهور اسرائیل از جنگ داخلی صحبت می کرد و این احساسات هنوز قوی است. این همه به خاطر بنیامین نتانیاهو است که او اسرائیل را نابود و حیات بلندمدت اسرائیل را ویران کرده است. او همه چیز را فدا می کند تا بتواند میراثی را حفظ کند که قبلاً خدشه دار شده است. او هرگز از این وضعیت جان سالم به در نمی برد. همیشه یک دیوانه قاتل نسل کش خواهد بود.

ناپولیتانو: از شنیدن اظهارات شما متعجب شدم زیرا هیچ کس دیگری را نشنیده ام یا گزارش دیگری در باره آن نداشته ام. اردنی ها از اسرائیلی ها دفاع می کردند و به آن می بالیدند. آیا پادشاه اردن با مردم خود مشکلی پیدا نمی کند؟

اسکات ریتر: او چاره ای ندارد. پادشاه اردن مدت هاست روح خود را به اسرائیل فروخته است و درکنار ایالات متحده به عنوان امتداد دستگاه امنیتی اسرائیل عمل می کند. اردن سپری برای اسرائیل است و یکی از سپرهایی که ارائه می دهند محافظت از دولت ضعیف این کشور است. اردن و پادشاه اردن، از وطن فلسطینی حمایت نمی کند. او از مردم فلسطین می ترسد. او البته همانطور که شما گفتید در حال حاضر روی خط باریکی قدم می زند، زیرا احساسات در منطقه باعث حمایت از فلسطین شده است. همسرش فلسطینی است، اما در نهایت می دانید که او کاری را که مجبور به انجام آن است انجام خواهد داد تا تهدیدها علیه اسرائیل را خنثی کند. کار اردن حذف تهدیداتی علیه اسرائیل است که اردن قادر به انجام آن است. اردن تعدادی از موشک‌ها را ساقط کرد که من می‌گویم در حد یک، دو، سه موشک ایران. باقی مانده یکی از این موشک ها در یک روستای فلسطینی سقوط کرد و یک فلسطینی را کشت. اما باز هم می‌دانید که پادشاه اردن مردی است که فکر می‌کنم در میان مردم فلسطین، حتی مردم خودش، مورد سرزنش گسترده‌ای قرار گرفته است. وی در جهان عرب مردی است که خود را از مدت‌ها پیش به اسرائیل فروخته است.

ناپولیتانو: آخرین سوال. رئیس جمهور ترکیه چگونه وادار به انجام کاری می شود، چه نظامی یا اقتصادی؟ می گویند تنها کاری که او باید انجام دهد این است که لوله نفتی را که به اسرائیل می رود ببندد؟

اسکات ریتر: بله، او حتی نیازی به تماس تلفنی هم ندارد، فقط منظورم این نیست که این لوله های ترکیه است. می دانید که این یک امر مهم اقتصادی و ژئوپلیتیکی است. همچنین به یاد داشته باشید که ترکیه می خواهد پتانسیل خود را به عنوان یک هاب گاز منطقه ای حفظ کند. نکته کلیدی برای امنیت انرژی این است که به دلیل فشار ژئوپلیتیک شروع به روشن و خاموش کردن خطوط لوله نکنید. شما دیگر منبع مطمئن امنیت انرژی نیستید. برای اینکه یک تامین کننده انرژی باشید، شما انرژی را تامین می کنید. می دانید این همان کاری است که روسیه انجام داد. منظورم این است که قبل از درگیری اوکراین، افراد زیادی بودند که می گفتند روسیه انرژی خود را به سلاح تبدیل می کند. روسیه انرژی را به سلاح تبدیل نکرد و به تمام قراردادها عمل کرده است.

زیرا این کاری است که شما باید انجام دهید. برای اینکه یک تامین کننده قابل اعتماد انرژی باشید که جمهوری آذربایجان همین آرزو را دارد تا تامین کننده قابل اعتماد انرژی باشد، و ترکیه هم می خواهد یک هاب انرژی منطقه ای باشد. این بدان معنی است که شما باید یک تامین کننده قابل اعتماد انرژی باشید تا کسی منتظر توقف جریان نفت شما نباشد. باید استراتژیک فکر کرد و درک کرد که این کاری نیست که ترکیه انجام می دهد، فکر می‌کنم ما باید آن را واقعی بدانیم. ترکیه ارتشی دارد که اگر بخواهد می تواند با اسرائیل مقابله کند اما این کار را انجام نمی دهد، این فقط موضع گیری اردوغان است.