تجاوز لسانی یا تهدیدی به تمامیت ارضی؟ به گزافه گویی آذربایجان پاسخ مقتضی دهید

گروه بین الملل: در روزهای اخیر، ادعای تلویزیون رسمی جمهوری آذربایجان مبنی بر تعلق استان‌های تبریز، اردبیل و زنجان به خاک این کشور، آلت دست بودن سیاست و نهادهای رسمی کشور آذربایجان را علنی کرده است. این ادعا نه تنها نادرست و بی‌اساس است، بلکه به‌عنوان تعرضی آشکار به تمامیت ارضی ایران تلقی می‌شود و نیازمند واکنشی قاطع و سنجیده از سوی دستگاه دیپلماسی کشور است.

به گزارش بولتن نیوز، ایران و جمهوری آذربایجان به دلیل اشتراکات تاریخی، فرهنگی و مذهبی روابطی پیچیده و گاهاً پرتنش داشته‌اند. از زمان استقلال آذربایجان در سال 1991 پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، این کشور به‌دنبال تقویت هویت ملی و توسعه مناسبات خود با کشورهای همسایه بوده است. با این حال، برخی ادعاهای تاریخی مبنی بر تعلق بخش‌هایی از شمال غرب ایران به خاک آذربایجان از سوی برخی گروه‌های ملی‌گرا در این کشور مطرح شده که تاکنون تنها در محافل غیررسمی بازتاب یافته بود. اما این بار، طرح این ادعا از سوی تلویزیون رسمی دولت، حساسیت‌ها را بیش از پیش برانگیخته است.

طرح ادعاهای ارضی توسط یک رسانه دولتی به معنای وجود پشتوانه‌ای رسمی و احتمالاً برنامه‌ای سیاسی است. این نوع ادعاها می‌توانند به دلایل مختلفی مطرح شوند: از فشارهای داخلی و سیاسی گرفته تا جلب توجه افکار عمومی به مشکلات خارجی. ادعاهای اخیر در حالی مطرح شده است که آذربایجان با چالش‌های داخلی نظیر اختلافات قومی و منطقه‌ای روبه‌روست و شاید این‌گونه ادعاها تلاشی برای منحرف کردن توجهات از مشکلات داخلی به مسائل خارجی باشد.

در این میان، واکنش ایران به این ادعا بسیار حائز اهمیت است. سکوت یا پاسخ نادرست می‌تواند باعث تقویت مواضع مدعیان شود و از سوی دیگر، واکنش بیش از حد تند نیز ممکن است به افزایش تنش‌ها و پیچیده‌تر شدن اوضاع منجر شود. از این رو، بهترین واکنش می‌تواند یک دیپلماسی فعال و قاطعانه باشد. این امر شامل احضار سفیر آذربایجان، درخواست توضیح رسمی از دولت باکو و در صورت لزوم، توسل به مجامع بین‌المللی برای رسیدگی به این موضوع است.

ایران با دارا بودن تاریخچه‌ای کهن و قلمروی سرزمینی تثبیت‌شده، همواره نسبت به ادعاهای ارضی کشورهای همسایه حساس بوده است. موضوع تمامیت ارضی نه تنها به‌عنوان یکی از اصول اساسی حقوق بین‌الملل شناخته می‌شود، بلکه از اصول غیرقابل مذاکره سیاست خارجی ایران است. دستگاه دیپلماسی ایران باید ضمن حفظ آرامش و دیپلماسی، به شکلی قاطع از منافع و تمامیت ارضی کشور دفاع کند.

ادعاهای اخیر تلویزیون رسمی آذربایجان درباره خاک ایران، بیش از آنکه بر اساس واقعیت‌های تاریخی یا حقوقی باشد، نشانه‌ای از تشدید اختلافات منطقه‌ای و احتمالا بازی‌های سیاسی داخلی این کشور است. ایران باید با اتخاذ رویکردی دیپلماتیک اما قاطع، ضمن دفاع از تمامیت ارضی خود، پیام روشنی به طرف مقابل ارسال کند که هرگونه تجاوز لسانی یا تهدید نسبت به خاک این کشور با واکنش جدی مواجه خواهد شد.