چگونه زمین های پادگان تبریز حیف شدند و احتمال معضل آفرینی برای ترافیک و ازدحام در شهر دارند؟

گروه اجتماعی: اگر قطعه زمینی 100 متری در داخل کوچه ای در اختیار شما قرار بگیرد با آن چه می کنید ؟ احتمالا آنچه که در تبریز متداول است یک آپارتمان چندین طبقه می سازید ، حال اگر این قطعه زمین 1000 متری شود ، آنزمان ایده ی شما بدیهی است که فرق خواهد کرد ، با داشتن یک قطعه زمین 1000 متری در کنار خیابان دیگر مطمئنا  شاید تفکر ساخت یک برج مسکونی یا یک بازارتجاری به سرتان بزند !

به گزارش بولتن نیوز،اما اینکه شما قطعه زمین 1000 متری یا 10000 متری تان را تکه تکه کرده و آن را به قطعات 100 متری تبدیل کنید و با ایجاد کوچه و خیابان در میان این قطعات،آپارتمان هایی در قطعات صد متری بسازید به نظر بعید خواهد آمد! حال اگر این کار در جایی انجام شود چه تصوری خواهید داشت !؟

* **

می گویند یک شهر در کشورمان هست که جوان هایش عشق نیسان آبی دارند! روزی از یکی از این جوان ها می پرسند : اگر تو از قرعه کشی صاحب یک تریلی بشوی چیکار می کنی ؟ می گه خیلی ساده هست! آن را می فروشم و چند تا نیسان آبی می خرم !

***

در حکایتی می گویند ، پسر شاه عاشق دختر گدا می شود، با اصرار بسیار دختر را به همسریش می گیرند ،  اما عروس شاه  هرگز در میان جمع غذا نمی خورد !

این کار حساسیت اهل قصر  را بر می انگیزد و  وقتی دختر گدا و همان عروس پادشاه تنها در اتاق است ، او را تحت نظر می گیرند، دخترک مفلوک چهار بشقاب برمی دارد و در داخل هرکدام غذا می ریزد و در گوشه ای از اتاق قرار می دهد و کنار هر بشقاب به دیوار می کوبد  و می گوید در راه خدا برای من گرسنه کمی غذا بدهید و ..... سپس از غذای داخل بشقاب برمی دارد و آن را می خورد ! دخترک نمی داند حال او دیگر عروس شاه است و صاحب ثروت و مکنت! به این علت همچنان مانند فقرا می اندیشد و سرفتار می کند.

***

سال ها پیش براساس قانون انتقال پادگان ها ، قرار بر خروج پادگان از شهر  تبریز می گردد، پادگان تبریز محوطه بزرگ و دارای وسعت بزرگ با فضاهای سبز خیره کننده و ساختمان های قدیمی و باشگاه بسیار زیبا ود !

آنچه که انتظار می رفت ، تامین خواسته های مالکین پادگان به صورت قانونی و تامین زمین مناسب برای ادامه کار و تامین هزینه ها و پرداخت ارزش ملک از سوی موسسات استان از جمله شهرداری براساس قانون موضوع بود!

پادگان به خارج از شهر انتقال می یافت و شهر تبریز مالک هکتارها زمین مستعد برنامه ریزی مناسب شهری می گردید !

با این برنامه ریزی جبران سال ها خسارت به شهر در نابودی باغات شهر و جبران این خسارت و بسیار از نواقص شهری و حتی ارزش های افزوده بر آن ممکن می گردید!

در نهایت پادگان تحویل شهر شد و این همسایه ی محترم شهر از همسایگی خارج شد ، هرچند حضور آن  در شهر بسیار مغتنم و به قول معروف آنان همسایه محترم و بی سر و صدایی برای محل بودند!

***

شهرداری با استناد به موارد قانونی توانست ، پادگان تبریز را تملک کند ، که حداقل 40 درصد از این زمین می بایست برای کاربری های عمومی شهرداری مصرف گردد و البته استفاده صد در صدی آن نیز بلامانع بود ، قانون در این مورد چه می گوید:

ماده سوم شرایط تملک  و نحوه استفاده  از زمین را مطرح می سازد : به وزارت مسكن و شهرسازي، شهرداري ها و سايردستگاه هاي اجرائي اجازه داده مي شود با هماهنگي وزارتدفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح و نيروهاي مسلح كشور، عرصه واعيان پادگان ها و ساير اماكن موضوع اين قانون را به قيمتكارشناسي روز خريداري و يا براي جابه جايي توافق نمايند. ارزش زمين به صورت تفكيك نشده سي وپنج درصد(35%) ارزشكاربري مسكوني تفكيك شده و همجوار املاك موضوع خريداري ياتوافق، منظور خواهد شد.

طرح شهرسازي اراضي مذكور به منظور تأمين سرانه كاربريهاي عمومي شهري مورد نياز منطقه حداقل چهل درصد(40%) ونيز تأمين منابع مالي مورد نياز براي انتقال مذكور، در اراضيكمتر از ده هكتار بايد به تصويب كميسيون ماده(5) قانون تأسيسشوراي عالي شهرسازي و معماري ايران مصوب 22/12/1351 ودر اراضي با مساحت بيش از آن به تصويب شوراي عاليشهرسازي و معماري ايران برسد.

ماده پنجم تامین زمین جایگزین و مسئولین آن را مشخص می کند که بر آن اساس وزارت جهاد كشاورزي مكلف می گردد در مواردجابه جايي موضوع اين قانون، زمين مناسب مورد نياز جهتاحداث پادگان يا اماكن جايگزين و حريم آنها را مطابق معيارها ومقررات نيروهاي مسلح واگذار نمايد.

ماده ششم منابع مالی تملگ زمین های پادگان در خريد عرصههاي موضوع قانون را هر ساله بنا به پيشنهاد وزارت مسكن وشهرسازي يا دستگاه اجرائي مربوطه، از محل اعتبار پيش بينيشده در قوانين بودجه سنواتي و تسهيلات اعتباري و بانكي و يافروش اوراق مشاركت تأمين مي کند. همچنين درآمد حاصل ازفروش املاك مذكور و معاوضه حسب مورد به منظور تأمين تمام يابخشي از بهاي خريد به حساب خزانه واريز و صددرصد(100%) تخصيص يافته در اختيار وزارت مسكن و شهرسازي يا دستگاهاجرائي قرار مي گيرد. بازپرداخت اعتبارات دريافتي از منابعبانكي، از محل درآمد مذكور تأمين مي شود.

ماده هفتم فرصت آماده سازی پادگان جدید را مشخص می کند ، یعنی پادگان داخل شهر بعد از آماده شدن پادگان و محل مورد نظر و قابلیت انتفاع و استفاده  تخلیه می گردد و عجله برای آن تا تامین محل وجود ندارد به این شرح که در مواردي كه منابع حاصلهكفاف ايجاد پادگان و تأسيسات مشابه را در زمين تعيين شدهننمايد، دولت مي تواند باقيمانده اعتبار مورد نياز را با هماهنگيستاد كل نيروهاي مسلح و وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلحدر بودجه هاي سنواتي پيش بيني كند. در اين صورت جابه جاييپس از احداث پادگان و تأسيسات آن (متناسب با محل تخليهشده) صورت مي پذيرد.

ماده هشتم نیز در وزارت دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح ونيروهاي مسلح را موظف می سازد تا درآمد حاصل از اجراء قانونرا به حساب خزانه كه رديف آن در قانون بودجه ساليانه پيش بينيمي گردد واريز و به منظور احداث اماكن جايگزين درخارجازمحدوده وحريم شهرها هزينه نمايند. اين اعتبارصددرصد(100%) تخصيص يافته تلقي مي شود.

قانون مشتمل بر هشت ماده و يك تبصره در جلسه روز يكشنبهمورخ اول شهريورماه يكهزار و سيصد و هشتاد و هشت مجلسشوراي اسلامي تصويب و در تاريخ 11/6/1388 به تأييد شوراينگهبان می رسد !

***

حال شهرداری مالک پادگان است ، پادگانی که در دوسمت خیابان آزادی قرار دارد خیاانی دیگر از میان پادگان در بخش جنوبی آن تعریف می شود، و در دوسمت آن پل هوایی احداث می گردد و ناگهان تابلوهای شرکت های خصوصی ، پمپ بنزین و خیابان کشی های بسیار و طراحی برای احداث برج های تجاری و پزشکان در منطقه آغاز می شود ، گویا زمین پادگان جزو نیازهای ضروری شهر برای ساختمان سازی بوده است .

***

همان ماجرای اگر به شما 100 متر زمین بدهند با آن چکار می کنید در اینجا آشکار می شود ، حال اگر به شما هکتارها زمین با فضای سبز و ابنیه تاریخی تحویل بدهند با آن چکار می کنید ؟

بلی ما ابتدا آانها را به قطعات 500 متری و 2 هزار متری تقسیم می کنیم و سپس در آنها ساختمان برای پزشکان ، بازار تجاری خدماتی و مغازه  و پمپ بنزین درست می کنیم و کل فضای سبز ، ابنیه های قدیمی و فرصت تبریز برای توسعه را در جایی که امکان توسعه گسترده وجود دارد ، از بین می بریم .

مثال عشق نیسان آبی و تبدیل تریلی به نیسان های آبی یادم افتاد.

***

نمای داخلی کتابخانه رامی، استانبول، ترکیه، 12 ژانویه 2023.

پادگان رامی استانبول با قدمتی 250 ساله سال گذشته پس از 1.5 سال کار بازسازی به کتابخانه ای بزرگ تبدیل شده است.
پادگان رامی درهای خود را به عنوان یک کتابخانه در ابتدای ژانویه 2023 افتتاح کرد. این کتابخانه که از زمان افتتاحش توجهزیادی را به خود جلب کرده است، سابقه ای 250 ساله دارد. درحالی که شهروندان علاقه زیادی به خصوص به کتابخانه هایجوانان و کودکان و سالن های مطالعه نشان می دهند، اغلب در باغ کتابخانه عکس های یادگاری می گیرند. این کتابخانه 24 ساعته باز است و لیست موجودی وسیعی از بیش از 2 میلیون کتاب را ارائه می دهد.

پادگان سابق، واقع در استانبول، ترکیه، یک مرکز نظامی تاریخی است که نقش مهمی در تاریخ این شهر داشته است. این پادگان در اواخر قرن نوزدهم در زمان امپراتوری عثمانی ساخته شد و در طول سال ها توسط واحدهای نظامی مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.

بناهای پادگان ابتدا در سال 1891 توسط امپراتوری عثمانی برای اسکان نیروهای ارتش سوم، بزرگترین ارتش میدانی امپراتوری، ساخته شدند. این پادگان به نام محله رامی که در آن قرار داشت نامگذاری شده است. پادگان ها به سبک سنتی عثمانی، با حیاط های بزرگ، دیوارهای بلند و دروازه های مزین طراحی شده بودند.

در طول جنگ جهانی اول، این پادگان برای اسکان اسیران جنگی و پس از جنگ توسط نیروهای مسلح ترکیه (TSK) مورد استفاده قرار گرفت. در دهه‌های 1920 و 1930، از این پادگان برای آموزش افسران و سربازان نظامی استفاده می‌شد و همچنین به‌عنوان انباری برای اسلحه و مهمات استفاده می‌شد. همچنین در طول جنگ جهانی دوم، این ساختمان به عنوان زندانی برای اسیران جنگی آلمانی و ایتالیایی بود. پس از جنگ، این پایگاه برای نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در طول جنگ کره بود.

نمای کامل کتابخانه رامی، استانبول، ترکیه، 12 ژانویه 2023. 
در دهه 1960، این پادگان به عنوان یک مرکز آموزشی برای نیروهای مسلح ترکیه مورد استفاده قرار می گرفت و همچنین به عنوان پایگاهی برای نیروهای حافظ صلح سازمان ملل در طول درگیری قبرس مورد استفاده قرار گرفت. این پادگان تا دهه 1990 توسط نیروهای مسلح ترکیه مورد استفاده قرار داشت تا اینکه به شهرداری استانبول تحویل داده شد.

 عثمان زورلو، هماهنگ‌کننده کل کتابخانه رامی، درباره روند بازسازی و ساختار کلی کتابخانه با روزنامه دیلی صباح صحبت کرد. او به دیلی صاباح گفت:

"کتابخانه رامی ساختمانی 250 ساله است. سلطان محمود دوم این پادگان را در سال 1827 برای آموزش و نیازهای ارتش تازه تأسیس ساخته بود. تا دهه 1970 از رامی به عنوان پادگان استفاده می شد. اما بعداً به عنوان یک بازار عمده فروشی مواد غذایی خشک مورد استفاده قرار گرفت."

زمانی که استانبول در سال 2010 به عنوان پایتخت فرهنگی اروپا اعلام شد، رئیس جمهور رجب طیب اردوغان دستور تبدیل پادگان رامی به یک کتابخانه را صادر کرد. اولین کار مرمت در سال 2014 آغاز شد.  آخرین قسمت در 13 ژانویه، پس از نزدیک به 17 به پایان رسید. ماه ها کار"!

مرمتگران در بیمارستان کتاب کتابخانه رامی، استانبول، ترکیه، 12 ژانویه 2023 کار می کنند. 
 او اضافه کرد: در حالی که این کتابخانه برای همه گروه‌های سنی جذاب است، اما با فرصت‌های مختلفی که برای بازدیدکنندگانش فراهم می‌کند و نامی برای خود ایجاد می‌کند. این مجموعه با ظرفیت 4200 نفر بیش از یک کتابخانه بلکه یک مکان اجتماعات فرهنگی است.

"کتابخانه طوری طراحی شده است که چرخه زندگی بی وقفه را منعکس کند. فعالیت های کتابخانه ای که با گروه کودک 0-3 ساله شروع می شود، برای دانش آموزان دبستانی و راهنمایی جذاب است و همچنین دبیرستان ها، دانش آموزان و دانشگاهیان می توانند فعالیت مناسبی برای خود پیدا کنند. همچنین کتابخانه های تخصصی و بیمارستان کتاب را در خود جای داده است که در آن نسخه های خطی تاریخی بازسازی می شود".

با دو سالن نمایشگاهی و موزه، سه سالن سمینار، یک باغ ملی به مساحت 51000 مترمربع (548960 فوت مربع) با شش سالن رویداد در داخل باغ، درک کتابداری، هنر و فرهنگ را گرد هم می‌آورد. علاوه بر این، ما روزانه دو بار سوپ، چای و کیک و اینترنت نامحدود در اختیار میهمانان قرار می دهیم.

در حالی که این کتابخانه با 110000 متر مربع مساحت و ظرفیت 4200 نفر در بین سه کتابخانه برتر جهان قرار دارد، اما با باغ سرپوشیده 51000 متر مربعی خود وسیع ترین کتابخانه جهان است. وی گفت: این کتابخانه پس از طی مراحل مرمت و بازسازی که تماماً از مصالح طبیعی معماری دوره اول ساخته شده بود، شکل امروزی خود را به خود گرفت.

با توجه به این ویژگی، این اولین کتابخانه در ترکیه است که گواهینامه "زیست کره" را دریافت کرده است، یک سیستم اکولوژیکی جهانی که همه موجودات را یکپارچه می کند.

مردم در کتابخانه رامی، استانبول، ترکیه، 12 ژانویه 2023 کتاب می خوانند. 

زورلو خاطرنشان کرد که این کشور همچنین از نظر تمرکز بر مصطفی کمال آتاتورک، بنیانگذار جمهوری ترکیه، با بیش از 20000 آرشیو که اطلاعات دقیقی درباره رهبر بزرگ کشور ارائه می دهد، اولین آرشیو ترکیه است.

در مجموع 22000 عنوان کتاب در مورد آتاتورک که تا کنون منتشر شده است، تحت عنوان کتابخانه آتاتورک در کتابخانه موجود است. تعداد کتاب ها به زودی به 30000 کتاب می رسد و با این ویژگی، بزرگترین کتابخانه آتاتورک ترکیه در کتابخانه رامی با مساحت تقریبی 2000 متر مربع واقع شده است.

***

در سال های گذشته بخش هایی بزرگ از سکونتگاه های تبریز در پهنه گسلی حومه شهر ساخته شده اند و اکنون در مناطق رشدیه ، باغمیشه ، شهرک ارم و همچنین در طرح های آتی مانند شهرک جوانان  و پروژه های عجیب سی هکتاری ساخت و ساز بر روی گسل انجام می گیرد!

اغلب باغات تبریز قطع درخت شده و شهر در اغلب محلات سبز خود  همچون جاده شاهگولی ، آبرسانی ، باغمیشه،آخونی ، حکم آباد و ساری زمی و شهرهای اقماری خود چون باسمنج با بهانه خاوران و اسکو و ............فضاهای گرانقیمت سبز خود را با کمک و مدد کمیسیون های مختلف و قانونیزه کردن  این تخریب ها از دست داده است!                              تبریز اکنون شهر فاقد باغات سبز خود است و برای اندک فضاهای سبز نیز نقشه های بسیار در سرهاست .

انتقال پادگان تبریز به بیرون از شهر فرصتی استثنایی برای شهر بود تا براساس فضای بزرگ بوجود آمده خرد ورزی انجام شود !

اما با لحاظ زمین کوچکی در ضلع شمالی پادگان برای شهر با چندین ساختمان قدیمی ، زمین های پادگان تبریز قطعه قطعه گردید تا بناهای متفاوت و با کاربری هایی درحد پمپ بنزین و بازار و ساختمان در آن ها ساخته شود که امکان اجرای آنها در تمام نقاط شهر ممکن بود و هیچ ایده پردازی بلندنظرانه در آنها دیده نشد وزمین بزرگ با ایده هایی کوچک حیف گردید و هیچ بلندنظری برای فرصتی تاریخی در شهر لحاظ نشد.

آنها ندانستند که در آن زمان صاحب اختیار شهر شده اند  و لازم نیست تفکر و ایده ی  زمین  200 متری را برای زمین چند ده هکتاری بکار ببرند. و انرا قطعه قطعه ننمایند!

فضای بوجود آمده می توانست به عنوان یک مجتمع کتابخانه عظیم جهانی افتخاری بزرگ را برای تبریز و آوازه ی آن بیافریند و کمک در توسعه فرهنگی ، علمی و هنری و اقتصادی شهر باشد، این کتابخانه می توانست مرکز فرهنگی تبریز در هنر و ادبیات و علوم دین باشد ، فضای سبز آن و وسعت آن در بحران های طبیعی حامی شهروندان می گردید و تنفس گاهی برای شهر آلوده می گردید و یک فضای عمومی جهت اجتماعات می شد.

تبریز در یک جهش قرار می گرفت اما آنانکه در شهر بودند از شهردار تا شورای شهر آرمان های بلند و بزرگ نداشتند، آنها نمی دانستند ، دیگر آن دکتر و یا مهندس و یا هرکس دیگر  نیستند ! تکیه تبریز بر  دوش آنان و نگاه شهر بر عملکردشان بود ! آنها متوجه مسئولیت خود نبودند و شاید توان  مسئولیت را نداشتند!

ما در زندگی شخصی و حرفه ای خود بسیاری از چیزها را نمی دانیم ، ایده های اندکی داریم ، اما فنون مدیریتی ضعف های مدیر را می پوشانند، روش های مختلفی برای درک و کشف ایده ها داریم ! ایده  ی کتابخانه بزرگ استانبول می توانست در تبریز  به شکلی بزرگ تر هم تکرار شود! آنها که اختیار موقت شهر را داشتند ، مدیر هم نبودند!

ناتوانی مدیریتی به عنوان یک جرم مطرح نیست، تصمیم گیری ضعیف هرگز قابلیت محاکمه را ندارد! اما انتخاب مدیر ناتوان در بده و بستان ها  و خودبینی ها غیر قابل قبول است . فرصتی بزرگ  برای توسعه ، آفرینش ثروت برای تبریز توسط افراد ناتوانی که موقت بودند و اغلب صندلی هایشان را از دست داده اند ، از دست رفت. و از آنچه از آنان ماند؛ گرمی و سبزی و شادمانی نبود بلکه اگر خوشبینانه بگوییم فقط ناتوانی آنان بود.

شاید  دادستان تبریز بتواند کندوکاوی در چگونگی این تباه کردن  و امکان ثروت عمومی شهر داشته باشد و شاید این تجربه برای مدیران حال و آینده ی تبریز درسی باشد که تاریخ در فاصله ی زمانی نه چندان دور توانست، ثبت کند و بنویسد که مدیران شهریتبریز  ناتوان از خلق و آفرینش شهر برتر بودند!

حال به قول ویتوریو دسیکا ما باید بدانیم که  : بچه ها نگاهمان می کنند! و سپس برای سال ها قضاوت !

     توفیق وحیدی آذر