رفع چالش مواد اولیه با راه‌اندازی واحد جدید پتروشیمی

 

مهدوی ابهری دبیرکل انجمن کارفرمایی صنایع پتروشیمی ایران: پتروشیمی ایران صنعتی با فناوری بالاست که توسط اوباما و ترامپ تحریم شده است، اما با وجود همه تحریم‌ها و مشکلاتی که در این حوزه داشته، به همت مهندسان و متخصصان داخلی حرکت رو به جلو داشته و این روند ادامه دارد و از دهه ۹۰ تا سال ۱۴۰۲ به مدت ۱۲ سال، صنعت پتروشیمی بیشترین کمک را در دور زدن تحریم‌ها و شکست دشمن در حوزه این جنگ اقتصادی انجام داده است، مثلا سال گذشته ۱۶ میلیارد دلار صادرات داشته ایم که ۳۰ درصد صادرات غیرنفتی سال گذشته است و حدود ۳۰ درصد هم بازار سرمایه مربوط به پتروشیمی هاست.

 

 

وی ادامه داد: در هشت ماهه امسال ۸ درصد افزایش تولید داشتیم، اما به جهت نگاه به صنایع پایین دستی که ابتدا این‌ها اولویت دارند و اصلاً این ریل گذاری و این سیاست گذاری هم مربوط به مجموعه پتروشیمی هاست، هم مجموعه دولت که صنعت داخل ابتدا در اولویت است، ما ۸ درصد اضافه تولید و ۴۰ هزار تن کاهش صادرات داشته ایم، سال گذشته یک میلیارد دلار هم صادرات نکردیم و به داخل اختصاص دادیم، صادارت ما هم اکنون حدود ۶۰۰ هزار تن صادرات کاهش یافته و بدلیل اینکه بیشتر مواد پلیمری است، حدود ۶۰۰ میلیون دلار از صادراتمان کاسته شده که تا آخر سال به یک میلیارد دلار هم می‌رسد. 

 

مهدوی اضافه کرد: بعضی محصولات دارای درجه (گریدهای) ملتهب هستند مثل پ پ (PP)، پی وی سی (PVC)، پت (PET) و تو‌ای اچ (۲EH - از حلال‌های پتروشیمی) که یک کیلو هم از این مواد به دلیل کم بودن و به جهت تامین نیاز داخل صادرات نداریم، اگر بتوانیم به تولید کننده کمکی در این برهه زمانی داشته باشیم، دریغ نخواهیم کرد و آن هم واردات است. هم اکنون تو‌ای اچ (۲EH) توسط پتروشیمی اراک وارد می‌شود و پت توسط تندگویان وارد شده، این در حالی است که مثلاً بعضی از واحد‌های "پ پ"، چون صادرات نداشتند نیاز‌های ارزی شان دچار مشکل شده یعنی بانک مرکزی باید این را تأمین کند، ولی دچار مشکل شده و حتی اکنون بعضی از این واحد‌ها در آستانه تعطیلی هستند و با رایزنی‌هایی که با بانک مرکزی داشته ایم این‌ها در حال حل شدن است. 

 

دبیرکل انجمن کارفرمایی صنایع پتروشیمی ایران گفت: نگاه ما به داخل است، اما دلیل گرانی این است که وقتی تولید در چند درجه (گرید) کم و تقاضا زیاد است، قیمت پایه را شرکت ملی صنایع پتروشیمی (NPC) تعیین می‌کند و رقابت می‌شود در حالی که با رقابت موافق نیستیم، اما برای حل ریشه‌ای این موضوع، دوستان از شرکت ملی صنایع پتروشیمی برای افزایش تولید صحبت‌هایی شده و برنامه ریزی‌هایی داریم که خدمتتان عرض می‌کنیم. 

 

 

حسین دُر رئیس اتحادیه تعاونی‌های صنایع پتروشیمی ایران: بحثی که وجود دارد این است که تولید کنندگان داخلی به این جمع‌بندی رسیده اند که سیاستگذاران کلی، یا شبکه‌ای تفکری دارد که سیاستش برخلاف سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری، برخلاف شعار‌هایی که رئیس جمهور محترم دادند و شبانه روز تلاش می‌کنند باشد، آن چیست؟ توسعه صنایع پایین دست پتروشیمی. در همین اوج تحریم‌ها ضمن همه احترامی که برای اهالی صنایع بالادست پتروشیمی داریم که شبانه روز زحمت می‌کشند، در اوج همین تحریم‌ها که پتروشیمی‌ها شبانه روز زحمت می‌کشیدند در تاریخ ۲۵ خرداد ۱۳۹۵ مقام معظم رهبری ریل گذاری کردند، گفتند در صنایع بالادست پتروشیمی کار‌های بسیار خوبی انجام شده است، اما به سراغ پایین دست پتروشیمی برویم چرا؟ زیرا ارزآوری، اشتغال آفرینی، ارزش افزوده آنجاست. 

 

 

وی ادامه داد: در دنیایی زندگی می‌کنیم که بعضی از قدرت‌های بزرگ دوست دارند فقط منابع مان کامودیتی هایمان (مواد اولیه) را به صورت خام به بازار عرضه کنیم، کسی دوست ندارد این پی وی سی (PVC) به گرانول پزشکی پی وی سی و به کیسه خون تبدیل شود، کسی دوست ندارد همین کریستال تبدیل به خودکار شود و ارزش افزوده داشته باشد، کسی دوست ندارد مواد تبدیل به رنگ و رزین شود، چسب، نخ، الیاف، پوشش ها، لوازم پلیمری، پلاستیکی، لاستیکی شود. پس این شبکه بنا به هر دلیلی تصمیم‌ها یا مشاوره‌هایی می‌دهند که اگر من در صنایع پایین دست پتروشیمی نامه بزنم به همراه چند ده تشکل بگویم که آقای رئیس جمهور این تصمیمی که شما در مدل قیمت گذاری و اعلام تصویر نرخ ارز می‌گیرید، باعث گرانی می‌شود، این گرانی باعث کاهش قدرت خرید مردم در نتیجه کاهش تولید صنایع پایین دست پتروشیمی می‌شود.

 

وی افزود: من بعد از مدتی که گذشته همین چهار ماه قیمت‌هایی که قیمت تمام شده کالا با توجه به این نرخ گذاری، قیمت تمام شده یعنی آمدیم چکار کردیم، با تصمیم گیری اشتباه دوستان می‌گفتند که اگر نرخ پایه تصعیر ارز را عوض کنیم قیمت تمام شده کالا تکان نمی‌خورد، یعنی مردم اگر می‌روید این خودکار را گرانتر از شش ماه پیش می‌گیرید دلیلش هم این تصمیم است، اگر کفش می‌خرید، قیمت کفش عوض شده، آی مردم خوزستان، مردم جا‌های مختلف اگر می‌بینید طرح‌های آبرسانی دولت باید پول بیشتری برای همان لوله بدهد، گلخانه دار اگر می‌بینید نمی‌توانی کار گلخانه را انجام بدهی، طرح ملی مسکن اگر می‌بینید می‌خواهید پروفیل درب و پنجره ایجاد کنید می‌بینید گرانتر شده به خاطر همین تصمیمات است.

 

دُر اضافه کرد: همین هفته مثلاً حدود ۲۴ درصد افزایش قیمت داشتیم در حالی که دلار تکان نخورده، بازار‌های جهانی بعضاً قیمت‌ها رو به کاهش بوده، اما در بازار داخل ما رو به افزایش بوده. پلی استایرن نسوز همین یونولیت‌های سقفی یا بسته بندی‌های کالا‌هایی که مردم استفاده می‌کنند، حدود ۳۴ درصد، پی وی سی اس ۶۵ حدود ۲۱ درصد.

 

 

دُر: افزایش قیمت، ما وقتی که می‌آییم می‌گوییم که این گرانی ناشی از تقاضا نیست، ناشی از رشد عوامل تولید است یعنی همین. یعنی این که مثلا همین دی جی (دی اتیلن هگزانول) یا ام‌ای جی (مونو اتیلن گلیکول MEG)، آی مردم اگر ام‌ای جی یا دی‌ای جی یا حتی همین تو‌ای اچ گران شده، حالا مثلا آن "ام‌ای جی" و "دی‌ای جی" را بگوییم اگر می‌رویم ضد یخ می‌خرید در فصل زمستان و گران شده به خاطر این است که در "ام‌ای جی" ۴۴ درصد یا "دی‌ای جی" به همین منوال افزایش قیمت داشتیم این‌ها نکته‌هایی است که اعداد و ارقام می‌گوید، آزموده را آزمودن خطاست.

 

 

مهرداد صادقی نکو رئیس هیئت مدیره انجمن صنایع همگن پلاستیک: ما تصورمان این بوده که پتروشیمی‌ها برای ما نعمت هستند، ولی می‌بینیم که با سیاست‌هایی که اجرا می‌شود این‌ها به نقمت تبدیل شده است، قبل از سال ۸۸ ارز تک نرخی بوده، تحریمی هم وجود نداشته، ولی همین مسائل و همین مشکلات در این ۳۰ ساله وجود داشته و حل نشده است و خود شما می‌توانید حتی با آرشیو صدا و سیما هم مراجعه کنید ببینید که بابت همین مشکلات در سال چند برنامه برای نقد این مسائل شکل گرفته است. پس این مشکل حل نشده است.

 

 

وی ادامه داد: هم اکنون در عرضه پلی پروپیلن و پت همانطور که در گزارش تهیه شده توسط خبرنگار صداوسیما دیدید مشکلاتی داریم، ولی الان حتی روی پلی استایرن هم که کمبود تولید نداریم می‌بینیم که در هفته‌های اخیر این مشکلات وجود دارد و پیگیری‌های انجام شده نشان می‌دهد که پتروشیمی‌ها با مهندسی بازار، عرضه را طوری هدایت می‌کنند که کلا به سمت رقابت کشیده شود. 

 

 

صادقی نکو: یک مجتمع یکباره و بدون اطلاع قبلی برای اورهال (تعمیرات اساسی) می‌رود و در این مدت ۱۵ یا ۲۰ روزه باعث می‌شود که افزایش قیمت داشته باشیم، در حالی که یک مجتمع جایگزین می‌تواند کمک کند و گریدی که آن مجتمع تولید می‌کند را به صورت جایگزین تولید کند یا از طریق واردات تامین شود، یا آن گرید زمانی که مجتمع در اورهال است، جلوی صادرات به طور کل گرفته شود و نیاز داخل تامین شود. 

 

 

مهدوی ابهری: پتروشیمی در مقابل خام فروشی است و مرتب حرکت و ریل پتروشیمی در جهت این است که محصولاتی که تولید می‌شود به ارزش افزوده‌ی بیشتری تبدیل کند، ما اصلا برایمان فرقی نمی‌کند الان جنسی که داخل می‌دهیم، هم پول آن را نقد می‌گیریم و هم آن‌هایی که التهاب دارد رقابت کنند، ما که نمی‌گوییم رقابت کنید خودشان رقابت می‌کنند.

 

وی ادامه داد: وقتی ما مواد صادر می‌کنیم پولش دو ماه دیگر بازمی گردد، ما با همان قیمت ارزمان را در کشور در اختیار بانک مرکزی قرار می‌دهیم و بهترین ارز صنعتی که در اختیار بانک مرکزی است ارز پتروشیمی هاست، همه پتروشیمی‌ها هم رفع تعهد کردند و در واقع پتروشیمی با نظم‌ترین صنعتی است که در کشور فعالیت می‌کند و رضایت دولت بانک مرکزی را دارد، پتروشیمی نعمت است، نعمتی که باعث شد ما تحریم را دور بزنیم و الان هم خدمت این عزیزمان آقای صادقی عرض می‌کنم، آقای صادقی دو تا سوال از شما دارم، این را جواب دهید، آیا کمبود پت، پلی پروپیلن، پی وی سی، تو‌ای اچ که ما داریم، یک کیلو صادر می‌کنیم، همه اش در سبد اخلاص تقدیم شما، اما اگر کم است من همین آقای دُر چند بار گفتم شما هم بیایید به ما کمک کنید ما ریشه را حل کنیم، ریشه‌ی بعضی چیز‌ها کجاست؟ مثلا در وزارت نفت ما باید خوراک را اضافه کنیم الان پروپیلن ما کم است واحد‌های خود ما دارند رنج می‌برند، یعنی با ظرفیت ۵۰-۶۰ درصد دارند تولید می‌کنند در صورتی که حداقل باید با ۸۰ درصد فعالیت کنند، چرا صادر می‌کنیم؟ آقا یک کیلو مخفی می‌کنیم، همه در اختیار شماست، اگر ایشان می‌گوید من کم دارم، بیشتر روی این محصولات است اگر می‌گوید روی پلی اتیلن، بعضی گرید‌ها ممکن است، ولی بعضی گرید‌ها هم به مچینگ رفته، بعد از طرفی آقای دُر که می‌گوید ارز مثلا تغییر کرده اولا این سیاست دولت است، بعد هم چطور وقتی که ارز ۲۸ و ۵۰۰ شده، تقاضایش ۶ درصد افت کرده، از ۲۶ درصد زمانی که ارز ۲۸ و ۵۰۰ بود از ابتدای سال تا ۱۳ شهریور، ۲۶ درصد تقاضا برای پلیمری‌ها بیشتر بود حالا که ارز آمد روی ۳۷ و نیم، ۳۸ و نیم، ۶ درصد شد، یعنی تقاضا افت کرد. 

 

 

دبیرکل انجمن کارفرمایی صنایع پتروشیمی ایران افزود: صادرات کامپاندمان ۳۰۰ درصد نسبت به سال گذشته بیشتر شده آیا واقعا به همین میزان هم تولیدش افزایش داشته؟ خیر، وقتی جنس را از کشور با ارز پایین خریداری می‌کنند خارج و قاچاق می‌کنند، مواردی را که دستگاه‌های نظارتی به آن رسیدند به عنوان مثال اوره‌ای که ۸۰۰ تومان به کشاورز می‌دهم سر از عراق، اربیل و افغانستان در می‌آورد، ببینید باید با واقعیت صحبت کرد، واقعیت این است ما آن جایی که به ما می‌گویند واردات کنید، در صورتی که وظیفه ما نیست، وظیفه خود آقایان است ما وارد می‌کنیم، آنجایی که می‌گویند صادرات نکنید، صادر نمی‌کنیم، آن جایی که می‌گویند کف عرضه تان این میزان است و به همین میزان عرضه کنید عرضه کن، بله، این مطلبی هم که آقای صادقی فرمودند واقعا درست نیست ما کارگروه‌های مختلف داریم اگر یک پتروشیمی بخواهد برود اورهال قبل از آن اعلام می‌شود، آن کارگروه می‌گوید مثلا پتروشیمی امیرکبیر تو می‌خواهی بروی اورهال پتروشیمی جم تو جور این را بکش یا بیا سَلف عرضه کن که این کنترل شود.

 

 

مهدوی ابهری: پتروشیمی پارس دچار مشکل فنی شد، روغن پاورش دچار مشکل شد خواست وارد کند، اما تحریم بود، حتی آن یونولیتی که آقای دُر گفتند، افزایش قیمت پیدا کرد هم انجمن، هم شرکت ملی صنایع پتروشیمی (NPC)، ما این‌ها را کنترل و نظارت می‌کنیم که این اتفاقات نیافتد، ولی ممکن است یک جایی حادثه رخ بدهد، الان تو‌ای اچ (۲EH) کم است؟ چه کسی دارد وارد می‌کند؟ آیا تولید کننده کفش و این‌ها تولید می‌کند؟ خود مجتمع ما در اراک دارد وارد می‌کند یعنی بیچاره هم خودش دارد تولید می‌کند هم وارد می‌کند ما باید به این‌ها جایزه و مدال بدهیم نه این که بگوییم پتروشیمی نقمت است، پتروشیمی نعمت است. 

 

 

دُر: آقای مهدوی هم یک نکته‌ای اشاره کرد، گفت آقا ما با همان قیمت عرضه می‌کنیم، خودشان می‌آیند رقابت می‌کنند به ما چه؟ ما دقیقا منطقمان این است که چرا ما باید رقابت کنیم؟ کدام تولید کننده‌ای دوست دارد یک ریال قیمت مواد اولیه اش را گران‌تر بخرد؟ کدام تولید کننده؟ اصلا چه کسی دوست دارد بابت خرید یک کالا قیمت بیشتری بدهد؟ ما مجبوریم، ما را می‌اندازند مثل این جنگ گلادیاتور‌ها می‌ریزندمان در فضایی شروع کنیم همدیگر را تکه تکه کردن، آن کسی که رقابت بیشتری کند قیمت بیشتری را ارائه بدهد برای خرید در این مزایده، کالا را برنده می‌شود. ما مجبوریم رقابت کنیم. چرا باید رقابت کنیم؟ چند تا دلیل دارد، ما در حوزه‌ی صنایع پایین دست پتروشیمی و در حوزه‌ی تنظیم بازار محصولات پتروشیمی سه تا دستور العمل شاخص داریم، دستورالعمل اول، دستور جلسه ۲۶۳ مورخ ۲۹ شهریور ۱۳۹۵ شورای رقابت است، دستورالعمل دوم و سوم مربوط به ستاد تنظیم بازار برج ۵، ۱۳۹۷ و برج ۱۰، ۱۳۹۹، ماده ۸ در سال ۹۵ تبصره ۶ ذیل ماده ۱۰ در سال ۹۷ و تبصره ۲۰ ذیل ماده ۸ در سال ۹۹ یک نکته‌ای را می‌گوید، می‌گوید باید یک سامانه‌ای درست شود، در سامانه الکترونیکی پایش و اطلاع رسانی محصولات پتروشیمی متعلق به شرکت ملی صنایع پتروشیمی با همکاری کارگروه و انجمن صنفی کارفرمایی صنعت پتروشیمی فعالان صنعت به اطلاعات تولید، موجودی انبار، صادرات و برنامه‌ی تعمیرات واحد‌های تولید کننده دسترسی پیدا می‌کنند، اطلاعات حداقل یک ماه آینده کلیه موارد فوق در این سامانه منتشر خواهد شد کلیه تولید کنندگان موظف هستند جهت ارسال اطلاعات این سامانه با شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران همکاری کنند، موارد عدم ارسال اطلاعات فوق الذکر بر اساس احکام قانون قابل پیگیری است.