تراز تجاری منفی ۱۲ میلیارد دلاری چه پیامی دارد؟ / فضای تجارت برای بازرگانان سخت‌تر شده است؟

گروه اقتصادی: در ماه‌های اخیر، روند صادرات و واردات به گونه‌ای بوده که هر ماه، صادرات از واردات عقب مانده و در نتیجه کسری تجاری چند میلیارد دلاری به بار آورده است. حال در جدیدترین گزارش رسمی، یعنی در آخرین ماه پاییز، این شاخص اقتصادی باز هم منفی‌تر شده است، به گونه‌ای که طبق گفته رئیس گمرک کشورمان از ابتدای سال تا پایان آذرماه امسال یعنی بازه نه ماهه تجارت خارجی، ۴۸ میلیارد و ۴۲۰ میلیون دلار کالا وارد کشور شده و در مقابل ۱۰۱ میلیون و ۹۰۴ هزار تن کالا به ارزش ۳۶ میلیارد و ۴۳۰ میلیون دلار به خارج از کشور صادر شده است؛ بنابراین، کسری تراز تجاری به حدود منفی ۱۲ میلیارد دلار رسیده است که در نوع خود، رکورد منفی محسوب می‌شود.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تابناک، این در حالی است که طبق گفته رضوانی‌فر، پنج کشور عمده طرف معامله واردات با ایران، شامل امارات متحده عربی با ۱۵ میلیارد دلار، چین با ۱۳ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار، ترکیه با ۵ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار، آلمان با یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و هند با یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است. در مقابل یعنی کشور‌های عمده طرف‌های معامله برای مقصد کالا‌های صادراتی ایران، چین با ۱۰ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار، عراق با ۶ میلیارد و ۹۰۰ میلیون دلار، امارات متحده عربی با ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار، ترکیه با ۳ میلیارد و ۳۰۰ میلیارد دلار و هند با یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار پنج کشور عمده مقصد صادراتی کالای ایرانی بودند.

اما ثبت رکورد کسری تراز تجاری به منفی ۱۲ میلیارد دلار در نه ماهه سال جاری در شرایطی است که در مدت مشابه سال قبل، این رقم منفی ۶ میلیارد و ۳۶۹ میلیون دلار بود؛ بنابراین، اوضاع تراز تجاری در سه فصل امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته، بدتر شده است و می‌تواند پیامد‌های منفی برای اقتصاد کشور داشته باشد.

عبدالناصر همتی، رئیس کل اسبق بانک مرکزی در این باره بر این باور است: «بخشی از روند تراز تجاری در ۹ماه امسال، که در پایان آذرماه به منفی ۱۲ میلیارد رسیده و موید کاهش ارزش صادرات و افزایش ارزش واردات است، ناشی از تلاش برای پایین کشیدن دستوری نرخ حقیقی ارز است.»

سید حمید حسینی، عضو هیات مدیره اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق نیز در گفت‌وگو با تابناک اقتصادی اظهار داشت: سیاست‌های ارزی در شکل گیری کسری تراز تجاری نقش مهمی دارد. به گونه‌ای که واردکننده به دنبال بیش اظهاری است و صادرکننده نیز کم اظهاری می‌کند. در حقیقت به دلیل چند نرخی بودن ارز، برای صادر کننده مقرون به صرفه است که دلار صادراتی خود را کمتر اظهار و ارزش گذاری کند و برای واردکننده هم به صرفه است که بیشتر ارز با نرخ پایین دریافت کند تا کالا وارد نماید. وی افزود: ارز ترجیحی در نهایت به فساد منجر می‌شود و در شرایط کنونی به دو دلیل تحریم‌ها و سیاست‌های ارزی، شاهد منفی شدن تراز تجاری کشور هستیم.

پیشتر نیز سلاح ورزی، رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به منفی‌تر شدن تراز تجاری کشور در هفت ماهه امسال، این اتفاق را ناشی از سیاست‌گذاری ارزی دانسته بود که احتمالا تا پایان سال بیشتر هم خواهد شد.

سلاح ورزی اظهار داشت: زمانی گفته بودیم که پیمان سپاری ارزی با این روش، درست نیست و اثر مورد نظر حاصل نمی‌شود، اما ما را به رانت جویی و گران کردن دلار متهم می‌کردند، اما امروز شوربختانه به این هشدار‌ها توجهی نشد و نتایج آن را می‌بینیم. وی ادامه داد: بخشی از مشکلات هم ناشی از تحریم هاست؛ بنابراین، مجموعه بی توجهی دولت به مسائل مربوط به صادرات باعث شده تا این شکاف و ناترازی در تراز تجاری به وجود بیاید.