نا کارآمدی مسئولان گمرک صدای معاون اول را هم درآورد/محمد مخبر: این وضعیت واقعا قابل تحمل نیست

گروه اقتصادی: روز گذشته معاون اول محترم ریاست جمهورپس از نارضایتی ازعملکرد گمرک در چند وقت اخیر و دادن یک فرصت یک ماهه به وزیر اقتصاد جهت ساماندهی مشکلات گمرک و دریک بازید سرزده ازگمرک شهید رجایی وشهید باهنر بندرعباس، پس ازبررسی وضعیت موجود ومشاهده کالاهای رسوبی ومشکلات بین سازمانی وبی توجهی مسئولان محلی وستادی گمرک به وضعیت اسفار موجود وعدم مدیریت صحیح برای حل مشکلات اعلام نمودند این وضعیت واقعا قابل تحمل نیست

به گزارش بولتن نیوز، به اذعان کارشناسان رسوب کالا معضلی است که می تواند توازن عرضه و تقاضا را حتی در کوتاه مدت، برهم بزند واین معضل رسوب کالا در بنادر وگمرکات تبدیل به یکی از سوژه های تکراری اما درآور اقتصاد ایران شده است، موضوعی که هر از گاهی در خلال بازدید مقامات ارشد از بنادر و گمرکات، تبدیل به تیتر یک رسانه های کشور شده اما به سرعت فراموش می شود. نمایش تصاویر کالاهای اساسی که پس از مدت طولانی حضور در انبارها،در آستانه نابودی قرار دارد، در شرایطی که عرضه و تقاضا در بازار بهم خورده و تولیدکنندگان بعضا با کمبود و گرانی همین کالاها روبرو هستند حکایت بسیار دردناک و عجیبی است که افکار عمومی را بیش از پیش نسبت به عملکرد مدیران اقتصادی ناامید می کند و این چالش رسوب کالاهای اساسی همواره مشکلات فراوانی را برای بخش های تولیدی به ویژه گوشت و مرغ و تخم مرغ ایجاد کرده است و نتیجه آن کاهش عرضه و افزایش قیمت محصولات وابسته بوده است بر اساس گزارش بازوی پژوهشی مجلس، که در انتهای سال گذشته منتشر شد، دپوی کالای اساسی در بندر امام خمینی (ره) از دی ماه 1401،حدود33درصد افزایش داشته است و ازمجموع 3  میلیون و 507 هزارتن کالای اساسی دپو شده2 میلیون و 751تن معادل 78 درصد آن مربوط به نهاده های دامی شامل، دانه جو،دانه ذرت،کنجاله سویا و دانه های روغنی است و چنانچه مقادیر موجود درلنگرگاه و پای اسکله هم به مقادیر موجودی نهاده های دامی اضافه شود این آمار قطعا فزونی خواهد یافت. همچنین آمار یادشده مربوط به کالاهای اساسی است که شرایط ترخیص ویژه و فوری دارند که درادامه گزارش به ماندگاری و رسوب آنها به مواردی که تا دو سال در گمرکات شمالی کشور منتج شده و رئیس دستگاه قضارا به واکنش واداشته خواهیم پرداخت و درخصوص سایر کالاها در برخی موارد این مدت رسوب غیر قابل پذیرش و به گفته معاون اول محترم رئیس جمهور واقعا قابل تحمل نیست.جهت یادآوری به گوشه ای ازاخباربازدیدهای مسئولین نظام ازگمرکات کشورو بررسی مشکلات وتذکرات آنها به مقامات گمرک وعکس العمل مقامات این سازمان می پردازیم.         

خبرگزاری تسنیم 5 مرداد1401:جزئیات تازه ازآبگرفتگی برنج درزاهدان/1ماه پیش درنامه به مخبرهشدار داده بود/گمرک درحال تخلیه آب+ فیلم و اسناد،دبیر انجمن واردکنندگان  برنج کشور در گفتگو با خبرنگار اقتصادی تسنیم اظهار داشت:برخی مشکلات در زمینه مدیریت فرایند واردات درگمرک زاهدان عامل اصلی خسارت به برنج های وارداتی از پاکستان است به طوری که ازیک ماه پیش هم برای جلوگیری ازبروز مشکلات این چنینی با مسئولان نامه نگاری کردیم وی تصریح کرد برای نگهداری کالایی مثل برنج گمرک100تومان حق العمل آزآن دریافت می کند اما برای نگهداری ازاین محصولات وارائه خدمات برنامه ریزی انجام نشده است.

خبرگزاری اقتصادی ایلنا 7 اسفند1401: فرود عسگری معاون گمرک ایران کالای اساسی رسوبی نداریم وی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا درباره آخرین وضعیت ترخیص کالاهای اساسی از گمرکات کشور و انتشاراخباری مبنی بر رسوب کالا تاکید نمود چیزی تحت عنوان رسوب کالا در انبارها مواجه نیستیم و این موجودی روتین است.          

خبرگزاری تسنیم12اسفند1400:بازدید3ساعته رئیس قوه قضایه ازبنادروگمرکات هرمزگان/ دستور تشدیدوتقویت سازوکارهای نظارتی برای مقابله باقاچاق کالا+فیلمحجت الا سلام والمسلمین محسنی اژه ای در جریان بازدید ازبنادروگمرکات استان هرمزگان گفت اینکه یک کشتی حامل کالای ثبت سفارش شده4 ال 5 ماه درلنگرگاه معطل بماند ومحموله آن که بعضا ازنیازهای ضروری کشورومردم است وتخلیه وترخیص نشود،قابل قبول نیست درادامه ایشان براساس گزارشات واصله ازمحموله4هزارتنی گچ فاسدشده رسوبی درگمرک که ازسال98نگهداری میگردید بازدید نموده وازوضعیت موجودانتقاد نمودهوبرهمکاری سازمانهای همجواروعزم جزم دستگاه قضایی برای پیگیری وپیاده سازی عملیاتی تاکیدنمودندهمچپنین ایشان با بازدید ازانبارهای کالای متروکه مستقردرگمرک شهید رجایی عنوان نمودنداین رویه که با صرف هزینه های هنگفت،کالایی وارد کشورشود وبه سبب ناهمانگی ها یاتخلفات وجرائم رخ داده،ترخیص آن کالا محقق نشود وموجب فساد ومتروکه شدن آن فراهم آید وسپس هزینه ای برای امحا، صرف شود غیر منطقی ونامعقول دانست وبراتخاذ تدابیر و راهکارهای ویژه برای جلوگیری ازشکل گیری چنین رویه های زیانبار تاکید نمودند.           

خبرگزاری فارس19 خرداد1402:ورود رئیس دستگاه قضا به ماجرای فاسد شدن حدود 3 هزار تن ذرت در بندر امیرآباد+ ویدئورئیس دستگاه قضا دربازدید از بنادروگمرکات استان مازندران و درجریان بازدید ازانبارذرت های که پس از2سال ترخیص نشده وفاسد شده اند ودرواکنش به عدم ترخیص این محموله این سوال رامطرح نمودند که چنانچه تا2یا چند سال دیگرهم آن شرکتی که درمزایده،کالا به اوتعلق گرفته،بازهم در ترخیص کالای خود تعلل کند،تکلیف چه خواهد بود و همچنین ایشان عنوان نمودند انصاف نیست به خاطر پیچیدگی کارهای اداری کالا بماند و فاسد شود.

خبرگزاری مشرق19خرداد1402:فیلم/سوال های رئیس عدلیه حین بازدید میدانی ازبندرنوشهر،حجت الاسلام و المسلمین محسنی اژه ای:کالا را در انبار نگه داشتید که سود بیشتری کنید،الان هم پول انبارداری این یک سال را می خواهید از بیت المال بگیرید یا جیب مردم؟

خبرگزاری مشرق19خرداد1402:فیلم/پاسخ قابل تامل اژه ای به یک مدیر اجرایی در گمرک،رئیس عدلیه خطاب به یک مدیر اجرایی که از قوه قضایه تشکر کرد، به جای تشکر انبارها را ساماندهی کنید.

خبرگزاری مشرق19خرداد1402:فیلم/خنده تلخ اژه ای در پایان صحبت2مقام اجرایی، محسنی اژه ای:10هزار تن روغن فاسدشده شما هم می گویید من مسئول نیستم برویم ببینیم چه کسی مسئولیت قبول می کند.                            

خبرگزاری اقتصادآنلاین22خرداد1402:معاون گمرک ایران:رسوب کالا نداریم،معاون فنی گمرک ایران با بیان اینکه حدود5 میلیون تن کالای اساسی در بنادر کشور داریم که2 میلیون و300هزار تن آن در کشتی ها است که در لنگرگاه هستند، گفت: مشکلی برای ترخیص کالاهای اساسی وجود ندارد و شاهد رسوب کالا در کشور نیستیم.                          

خبرگزاری جمهوری اسلامی 27خرداد1402: یکهزارکانتینرکالای بدون هویت دربندرشهیدرجایی شناسایی شد،بندرعباس- ایرنا-رئیس کل دادگستری هرمزگان ازشناسایی یک هزارکانتینر کالای بدون هویت وصاحب در بندر شهید رجایی بندر عباس خبر داد.                                                                                                                 

 خبرگزاری تسنیم 27 خرداد1402:دستورمخبر به وزیراقتصاد:ظرف یک ماه مسائل گمرکات کشورساماندهی شود،معاون اول رئیس جمهوربا اشاره به برخی مسائل و مشکلات در گمرکات کشور که منجر به عدم ترخیص برخی اقلام و کالاها شده، وزیر امور اقتصادی و دارایی را مکلف کرد در اسرع وقت از گمرکات و سازمان اموال تملیکی بازدید داشته باشد و حداکثر ظرف مدت یکماه تدابیر و تصمیمات لازم برای حل و فصل مشکلات و نارسایی های گمرک اتخاذ گردد.   

خبرگزاری تسنیم 27 خرداد1402: دستور مهم وزیر اقتصاد به گمرکات و بنادر/ مکانیزم اعلام هشدار فاسدشدن کالاها فعال شود، وزیر اقتصاد اعلام کرد بالاترین مقام دستگاه مسئول فاسد شدن احتمالی کالاست.           

خبرگزاری جمهوری اسلامی 25 اردیبهشت1402: علت رسوب دارو در گمرکات در کمیسیون اقتصادی مجلس بررسی شد، نماینده مردم سیرجان و بردسیر در مجلس: بر اساس گزارش تهیه شده، در زمینه رسوب دارویی در گمرکات کشور تخلف و کم کاری مشاهده شده است.                                                                                   

خبرگزاری مهر1 شهریور1402: تبعات نگران کننده کتمان رسوب کالا ،درحالیکه وزیر اقتصاد و رئیس کل گمرک ایران، حجم کالای رسوبی را ناچیز قلمداد می کنند،برخی اخبار حاکی از آن است که بیش از70درصد ظرفیت نگهداری محموله در بنادر ایران تکمیل شده است،به گزارش خبرنگار مهر، طبق اظهارات مدیرکل بنادر و دریانوردی هرمزگان، در حال حاضر بیش از70درصد از ظرفیت نگهداری کانتینر در بندر شهید رجایی تکمیل شده است ومجید عباس نژاد در این خصوص می گوید،درحال حاضر موجودی کانتینر در بندر شهید رجایی نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش 43درصدی داشته است، این درحالی است که محمد رضوانی فر رئیس کل گمرک در نشست خبری گفتدر کشورحدود 160تن کالای صادراتی و وارداتی در سال وارد مرزها میشود ومیزان ایستایی چند هزارتن کالا امری طبیعی است، با این حال در این قبیل اظهارات که عموما با هدف رفع مسئولیت و کتمان معضل رسوب کالا صورت میگرد،میزان صادرات کالا نیز با واردات تجمیع می شود تا نسبت کالاهای رسوبی درمقایسه با میزان کالای درجریان،کوچک جلوه داده شود و این درصورتی است که در فرایند صادرات با رسوب کالا مواجه نیستیم و رسوب فقط در بخش واردات کالا است.                                       خبرگزاری بولتن نیوز12تیر1402:معاون گمرک ایران:رسوب کالا نداریم/دفترواردات گمرک ایران:آمار کالاهای متروکه را اعلام کنید، در حالی که معاون امور فنی گمرک ایران اعلام کرده بود هیچ کالای در بنادر و گمرکات به صورت رسوبی نداریم اما دفتر واردات گمرک ایران طی بخشنامه ای آمار کالاهای متروکه و رسوبی گمرکات را درخواست کرده است واین بخشنامه به روشنی نشان میدهد که گمرک ایران با وجود سامانه های مختلف،هنوز از آمار دقیق کالاهای رسوبی اطلاع ندارد.                                                                                                          

خبرگزاری جهان صنعت نیوز3مرداد1402:چرا گوشت های برزیلی یک سال درگمرک ماندند؟با وجود مصوبه پنجاه وچهارمین جلسه هیئت مقرارت زدایی مبنی برالزام یک هفته ای صدورمجوزهای لازم برای ترخیص کالا از گمرک،به نظرنمی رسد پیگیری درخصوص تاخیر حدود یک ساله سازمان دامپزشکی برای صدورمجوز واردات محموله گوشت های برزیلی انجام شده باشد.                                                                                                                       

خبرگزاری فارس16شهریور1402:مخبر:برخی موارد مطرح شده دربنادروگمرکات قابل تحمل نیست،معاون اول رئیس جمهورامروز دربازدید ازبندرشهیدرجایی ازمحموله بزرگ لوازم یدکی خودروکه بیش ازیک سال است در گمرک قراردارد،بازدید وعلت رسوب این کالارا بررسی ودرموردزمان ثبت سفارش و وضعیت تخصیص ارزاین کالاها را بطوردقیق ازهرکدام ازمسئولان مربوطه جویا شد.وایشان درپایان اظهارداشت:واقعا بعضی ازمواردمطرح شده دربنادروگمرکات قابل تحمل نیست واستاندارقرارشد محکم پای مصوبات ودستورات ایستاده وآنها را تا نتیجه نهایی پیگیری کند.                  

سخنی با معاون اول رئیس جمهور:می توان گفت اصلاح سازوکارهای اجرایی و برخی از مواد قانون امور گمرکی می تواند نقش موثری در کاهش رسوب کالا داشته باشد. تا به امروز پیشنهادهایی چون کنترل سیستمی سقف ثبت سفارش، صدورثبت سفارش پس ازتخصیص ارز، اعمال قواعد سخت گیرانه بر ورود کالای بدون ثبت سفارش به اماکن گمرکی،صدور سیستمی اظهارنامه و قبض انبار متروکه و اصلاح سازوکار مالی و عملیاتی سازمان اموال تملیکی بعنوان راهکار ارایه شده است، یکی ازمشکلات جدی که در دولت گذشته هم وجود داشت رسوب ادوات و ماشین آلاتی بود که آن قدر در گمرک ماند تا ازبین رفت، در دولت جدید تلاش بر این بود که این مسیر باز شود، مسائل مربوط به گمرک بشکل کنونی بیش از 15 سال به عنوان یک معضل مطرح بوده و متاسفانه هنوز در امورآن تسهیل کافی صورت نگرفته است. می توان گفت حل این موضوع نیازمند توانمندی حوزه گمرک، تجهیزات به روز و قوانین کارآمد است. همچنین قوانین محکم و قطعی ضمن پیشگری از وقوع قاچاق در مبادی رسمی، ترخیص کالاها را نیز تسهیل و تسریع خواهد کرد. مسِئله تولید، شاه کلید اقتصاد ایران است و محل عبور مواد اولیه و کالاهای اساسی و تنظیم بازار گمرکات هستند و اگر گمرک قانونمند باشد و تحت کنترل جدی قرار گیرد، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد. متاسفانه به دلیل عدم وجود قوانین دقیق در زمینه ثبت سفارش کالا و فرایندهای ترخیص در گمرکات،بسیاری از کالاهای که ثبت سفارش نشده و یا جزو کالاهای ضروری محسوب نمی شوند به کشور وارد شده و ارز برای آنها تخصیص می یابد، از طرف دیگر برخی از کالاهایی که باید در اختیارتولید کنندگان قرار گیرد به دلیل عدم هماهنگی میان دستگاههای اجرایی در بخش تجارت خارجی در انبارها رسوب کرده و موجب ضرر و زیان جدی اقتصاد کشور می شوند.                                                                 

گمرک ایران به منزله شاهراه اصلی تجارت خارجی کشور نقش اساسی درشکوفایی اقتصاد میهن اسلامی دارد و تامین مایحتاج ضروری و معیشت مردم و مواد اولیه تولید چه دربخش کشاورزی، دامی و صنایع همگی از این کانال عبور می کنند و اگر سازمان گمرک به هر دلیل موجه و غیر موجه ارتباط لازم وکافی و بموقع با سازمان های دیگر را ندارد مستلزم این است که با استفاده از نیروهای متخصص و کارآمد با شناسایی مشکلات و ارایه راه حل به دولت در برون رفت از این معضل پیش قدم باشد. انکار رسوب کالا و دست کاری آمار و عدم کنترل مناسب به زیرمجموعه جهت اجرای قوانین و مقرارت موجود و عدم ارایه راهکار باتوجه به اینکه گمرک متولی اصلی ترخیص کالاست و اینکه گمرک و سازمانهای همجور مشکلات موجود را همانند گذشته به گردن همدیگر بیاندازند و و راه حل را در زمین دیگری جستجو کنند، گره ای از مشکلات موجود باز نخواهد شد بطور نمونه به تعدادی از این مشکلات اشاره می کنیم.                                  

1-در گمرکات دریایی سازمان بنادر و سایر گمرکات انبارهای عمومی مطابق قانون امور گمرکی مرجع تحویل گیرنده کالا هستند و سامانه های این مراجع تحویل گیرنده متصل به سامانه گمرک نیست و تا کالا به گمرک اظهار نگردد مسئولیتی را نمی توان متوجه گمرک نمود. لذا درصورتیکه مهلت مجاز موضوع ماده24 قانون امور گمرکی رعایت نگردد و سازمان تحویل گیرنده نیز کالاهای مشمول را به گمرک اعلام نکند، کالاهای رسوبی قبل از ترخیص شناسایی نخواهد شد. ضمن اینکه در ارسال آمار کالاهای متروکه سامانه کالاهای متروکه گمرک( سامانه محلی یا کاستمز) به سامانه ترخیص کالا گمرک (ای پی ال) متصل نیست و این عدم اتصال در موارد زیادی در گمرکات پرکار موجب ارسال آمار غلط به سازمان اموال تملیکی و مشکلات بعدی جهت ترخیص کالاهای دیگر ذینفعان و به تبع آن موجب رسوب کالا می گردد.                 

2-یکی دیگراز دلایل رسوب کالا عدم بموقع اخذ مجوزهای ضروری ازجمله تعیین ماهیت، استاندارد، قرنطینه، دامپزشکی ،غذا و دارو، محیط زیست و... است.همانگونه که در تمامی کشورهای جهان کالاهای که جهت صادرات عرضه می گردنند دارای گواهی های جهانی یا منطقه ای، استاندارد و بهداشت و ... با نام های مشخص هستند که می بایست هنگام ورود کالا به سازمان های متولی ارایه و سازمان متولی پس از اخذ گواهی و درصورت ضرورت و مطابقت کالا با گواهی بین المللی و آزمایش های لازم اقدام به صدور مجوز ترخیص نماید، لذا جهت تسریع در کار ترخیص، سازمانهای متولی عموما به واردکنندگان اعلام می کند قبل از ورود کالا با ارایه گواهی های بین الملی ومنطقه ای یادشده اجازه ورود کالا را اخذ نمایند تا هنگام ترخیص در کار تسریع گردد لذا بدلیل عدم آشنایی برخی واردکنندگان و یا بدلایل عمدی برخی از واردکنندگان این گونه عمل نمی کند وموجبات رسوب کالا را خواسته یا ناخواسته فراهم می کند،برخی از واردکنندگان با آگاهی به اینکه کالای وارده فاقد کیفیت لازم است با عدم ارایه گواهی های یاد شده و رسوب کالا در گمرک،دنبال راه حلی جهت ترخیص کالای خود هستند و در صورتیکه موفق نشوند بعنوان صاحب اصلی کالا الویت خرید کالا از سازمان اموال تملیکی را دارند و هزینه انباردای و هزینه های پرداختی به اموال تملیکی ، بدلیل تورم روز افزون موجود در کشور، نه تنها پوشش هزینه های سرباررا میدهد بلکه موجب سودآوری برای کالای که ممکن بود قابل ورود نباشد را نیز فراهم می نمایند.   

3- باتوجه به هزینه های حداقلی انبار داری در بلند مدت برخی واردکنندگان کالا انبار های گمرکات کشور را به محلی امن و دور ازدسترس تعزیرات حکومتی برای احتکار کالاهای خود تبدلیل کرده اند و به دلیل عدم رصد لازم توسط گمرکات و یا با رانت و لابی گری سعی در خرید حداکثر زمان جهت عدم ترخیص کالا در گمرکات را دارند و یا با پرداخت هزینه  اعاده کالا به گمرک از اموال تملیکی و با هدف خرید زمان بیشتر با عدم عرضه کالا  و کمبود کالا در بازار داخلی  که منتج به افزایش قیمت کالایشان می گردد سود بیشتر را دنبال می کنند.                                                                   

4-عدم تخصیص ارز به کالاهای که ماندگاری بیشتری داشته اند توسط بانک های عامل ، همچنین در موارد متعددی مشاهده میگردد کالاهای که در درجه اهمیت کمتری نسبت به کالاهای ضروری ترهستند در زمان بسیار کوتاهتری موفق به اخذ کد ساتای بانک جهت ترخیص کالا می گردند و بلعکس کالاهای که مدت زمان زیادتری در گمرک مانده و رسوب کرده اند مدت زمان بیشتری در انتظار اخذ کد ساتا بانک می ماند و بجای اخذ کد ساتای برای کالاهای با زمان ماندگاری بیشتر،کد ساتا به کالاهای که الویت اخذ کد ساتا براساس سیاست های تنظیم بازار را ندارند تخصیص می یابد.           

موارد یاد شده بخشی ازمشکلات موجود درگمرکات کشوروسازمانهای همجوارودلایل رسوب کالا است لذا ضروری است دولت محترم با بازنگری درمدیریت کلان گمرک و زیر مجموعه مدیران این سازمان و با جستجوی نیروهای متخصص و انقلابی ، خون تازه ای دررگ های این سازمان به جریان بیاندازد تا تجارت خارجی کشورو تولید و صادرات میهن اسلامی بیش از این دچار ضرر و زیان نگردد.