امنیت کالاهای اساسی در برابر امنیت انرژی با ترکیب جدید گروه بریکس

به گزارش بولتن نیوز به نقل از تسنیم، با تصمیم سران کشورهای موسس بریکس، این مجمع اقتصادی می تواند به 11 کشور تبدیل شود. ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مصر، اتیوپی و آرژانتین به این مجموعه افزوده شدند. در حال حاضر حدود 40 درصد از جمعیت جهان و بیش از یک چهارم تولید ناخالص داخلی جهان را این مجموعه تشکیل می دهد، اگرچه قرار است با اعضای جدید، که شامل 3 تولیدکننده بزرگ نفت جهان یعنی عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ایران هستند، جایگاه آن افزایش یابد.

به نظر می رسد افزوده شدن بازیگران جدید به بریکس در راستای ایجاد زنجیره ارزش جدید در خصوص امنیت پایدار انرژی در برابر امنیت پایدار کالاهای اساسی است. به عبارت دیگر مصر، عربستان، ایران و امارات در قبال تضمین امنیت انرژی اعضای عضو بریکس، امنیت کالاهای اساسی شان از کشورهای اتیوپی، برزیل، آرژانتین و هند تامین خواهد شد.

حضور پر رنگ کشورهای حاشیه خلیج فارس:

عرضه ی پایدار انرژی از ایران، عربستان سعودی و امارات اهرم اصلی برای اضافه شدن 3 کشور حاشیه خلیج فارس به این گروه اقتصادی است. دو ویژگی اصلی کشورهای عضو بریکس یعنی نوظهور بودن توسعه ی این کشورها و برجسته تر بودن جنبه های اقتصادی نسبت به مسائل امنیتی و نظامی سبب شده است که عطش تولید بیشتر آنها را نیازمند انرژی کند؛ تحولات اخیر بین المللی همچون بحران اوکراین سبب شده است که امنیت پایدار جریان انرژی به دغدغه اصلی این کشورها تبدیل شود.

در این چارچوب عربستان با صادرات بیش از 10 میلیون بشکه نفت ، 3.5 میلیون بشکه نفت از امارات و تقریبا 2 میلیون بشکه نفت از ایران حجم قابل توجهی از نیاز به انرژی کشورهای در حال توسعه مرتفع خواهد شد. این عدد فارغ از میزان تولید نفت خام و فرآورده هایی است که روسیه تولید می‌کند.

علاوه بر توجه به میزان تولید انرژی این سه کشور حاشیه خلیج فارس ویژگی های دیگر از جمله مقیاس پذیری اقتصادی، جمعیت قابل توجه، زمینه های توسعه و قرارگیری در زنجیره ارزش کشورهای موسس بریکس نیز از مهم ترین دلائل برای پذیرفته شدن درخواست آنها بوده است.

همچنین باید به جنبه های استراتژیک انتخاب این سه کشور برای قرارگیری در اعضای جدید بریکس اشاره کرد، چرا که حضور کشورهای کرانه شمالی و جنوبی و امنیت پایدار و توسعه ی همه جانبه کشورهای محوری منطقه غرب آسیا بدون یکدیگر امکان‌پذیر نیست. به دیگر سخن اعضای موسس بریکس می دانند که توسعه ی هر چه بیشتر امارات و عربستان بدون توسعه ی ایران محقق نخواهد شد.

ویژگی‌های اتیوپی و آرژانتین

ویژگی برجسته‌ی دو کشور اتیوپی و آرژانتین در سایر کشورهایی که به بریکس افزوده شده اند نشان از تنوع کشورهای بریکس در تولید و چرخه‌ی کالاهای اساسی دارد.‌ آخرین اطلاعات در خصوص صادرات کشور اتیوپی نشان می‌دهد که اتیوپی بزرگترین تولید‌کننده قهوه در آفریقا است و یکی از بزرگترین کشورها در صنعت دامداری صنعتی و دام سنگین است. این کشور پنجمین موجودی بزرگ گاو در دنیا را داراست. نزدیک به 15 میلیون نفر در صنعت کشاورزی این کشور فعالیت دارند و دارای جمعیت گسترده ی جوانی است که زمینه ی تامین نیروی کار این مجموعه خواهد شد. همچنین اتیوپی از مهم ترین کشورهای صادر کننده ی دانه های روغنی است.

آرژانتین نیز با جمعیت 45 میلیون نفری که از غنی ترین منابع انسانی آمریکای لاتین محسوب می شود، صاحب یکی از بیشترین رشدهای اقتصادی سالیان اخیر به خصوص در آمریکای لاتین بوده است. این کشور توانسته رتبه سوم اقتصادی را در منطقه خود کسب کند، در حوزه ی کالاهای صادراتی، سویا، ذرت، جو، پنبه، گندم، نیشکر و...را تامین می کند که به عنوان یک کشور راهبردی عضو بریکس ظرفیت تامین نیازهای اساسی کشورهای عضو را بدون چالش های مالی فراهم می آورد.

آینده ی بریکس برای کشورهای غرب آسیا

در این برآورد، مصر دو مزیت را به صورت نسبی حمل می کند یعنی جمعیت فراوان و بازار مصرف قطعی، دارای حداقل های صادرات و تامین انرژی اعضاء و آب کافی برای توسعه ی امر کشاورزی است. با این نگاه می توان دریافت چرا کشورهای دیگر همچون مراکش، فلسطین،‌ بحرین، کویت، الجزائر و ...در بریکس پذیرفته نشده اند.

کشورهای عضو بریکس در صورتی که بتوانند با افزایش پیوند خوردن به اقتصاد کشورهای شمال جهانی همچون کشورهای اروپایی و آمریکایی در روند توسعه ی شتابان خود حرکت کنند، در آینده ای نه چندان دور موازنه ی قدرت اقتصادی بین المللی بیش از پیش از سیطره ی بلوک غرب خارج خواهد شد. اما به نظر نمی رسد که این مسیر هموار باشد و آمریکا وهمپیمانانش در این مسیر سنگ‌اندازی‌هایی خواهند داشت.

به نظر می رسد درخواست زمان برای بررسی پیوستن از سوی عربستان، تاملی است برای گرفتن چراغ سبز از آمریکا برای حضور در هر دو سوی اقتصاد جهانی به عبارت دیگر عربستان تمایل دارد هم در گروه 20 و هم در مجمع اقتصادی بریکس حضور فعال داشته باشد و یا تلاش می کند هم در پیمان امنیتی شانگهای حضور یابد و هم با ایالات متحده تفاهم امنیتی داشته باشد.

حال باید دید که دموکرات‌ها در برابر ریاض چه گزینه هایی قرار می دهد؟ چه بسا پرونده ی بریکس و عادی سازی روابط رژیم صهیونیستی و عربستان و پیمان امنیتی دوجانبه در یک نقطه منوط به یکدیگر شوند، هرچند ممکن است باب میل عربستان پیش نرود اما قدرت چانه زنی این کشور عربی حاشیه خلیج فارس در واشنگتن بالاتر خواهد بود.