دریاچه ی اورمیه فقط در یادها خواهد ماند

گروه اجتماعی-توفیق وحیدی آذر: تصور دیدن دریای لاجوردی در کمترین فاصله با تبریز ، یک رویای خوش همیشگی بود، پریدن درون آب و بیرون آمدن به شکل سفید و بدنی آغشته به بلورهای نمک !
درازکشیدن روی آب و نشستن بی آنکه کمترین آشنایی با شنا داشته باشی ! این دریاچه ی زیبای اورمیه بود که پدرم همیشه چیچست را نیز همراه با نام اورمیه می گفت !
***
به گزارش بولتن نیوز، وقتی از قطار پیاده شدم و وارد شهر نارای ژاپن شدم ! خانم مسنی با دیدن من خواست تا با او به دفتر راهنمای شهر برویم ! از من در باره شهر و کشورم پرسید و سپس نارا شهری درون جنگل و معبدهایش را برایم توضیح داد!
آهوها جلوی دفتر ایستاده بودند و برای من دیدن این منظره بسیار تازگی داشت ، دستی به سر آهو کشیدم و یک بیسکویت به او دادم ! خانم راهنما دوربین مرا خواست و از من و آهو عکس گرفت !
من هم از تبریز گفتم و از دریاچه ی اورمیه ! دریاچه ای که می شد در آن لذت غوطه وری را کشف کنی !شنا بلد نباشی و غرق نشوی ! روی آب بخوابی و به خیالات بپردازی!
آن قدر از دریاچه برایش گفتم که گفت: نمی شود از دریاچه گذشت باید بیایم و در گل هایش فرو برم و غوطه ور بشوم ! من هم خندیدم به صدها چیز که از فکرم گذشت !
نشانی هتل باری را دادم که کنار دریاچه بود و آب استخرش را هم از آنجا برمی داشت !او گفت از دریاچه اورمیه نمی توان گذشت !
***

در اطراف دریاچه با یک نیم کوه عظیم مواجه هستی ، کوهی سنگی که آن را برش داده اند و تکه تکه کرده اند تا دریاچه را با آن پرکنند! در آن دوران کسی نبوده است که به طراح های اتوبان از میان دریاچه ، آموزش احداث پل معلق را یادآور شود و بگوید دریا را با سنگ پرنکنید ! و عوارض دستکاری در طبیعت را با نشان دادن آرال بنمایاند . آنها دریاچه ی زرتشت را به خشکی نشاندند تا حضور خود را نشان دهند !
***
باغات سیب ، باغات انگور ، باغات پسته اطراف شهر اورمیه حریصانه آب را می طلبیدند، آبی بر ظرفیت آب راهه های دریاچه اورمیه اضافه نشده است ! از کجا می توانست آبی اضافه شود.سال ها آب ورودی ثابت بوده است ، پس این همه آب باغات و گاه ویلاها از کجا تامین خواهد شد ! تصاویر هوایی اورمیه سبز را می نمایاند، اما چه زمانی ورق خواهد برگشت !
***
سدهایی که در آذربایجان شرقی و غربی در سال های اخیر احداث شده اند ؛ دارای لیست بلند بالایی هستند ، آیا تنها ترین روش برای حل توسعه ی کشاورزی سد سازی بوده است ، بار دیگر طبیعت دستکاری شده است ! آب برای کشاورزی لازم است ؛ کشاورزی غذای مردم را تامین می کند و..... داستان بسیار است !.... لیست سدها بسیار بلند بالاست !

مائو زدونگ در سال 1958 پس از این که به این نتیجه رسید که چندین آفت باید از بین بروند - یعنی پشه ها، مگس ها، موش ها و گنجشک ها، کمپین "چهار آفت" را آغاز کرد. به گفته دای چینگ، فعال محیط زیست، «مائو چیزی در مورد حیوانات نمی دانست. او نمی خواست در مورد برنامه خود صحبت کند یا به کارشناسان گوش دهد. او فقط تصمیم گرفت که "چهار آفت" باید از بین برود." مائو به ویژه از گنجشک درختی اوراسیا که بخشی از رژیم غذایی آن غلات بود، گلایه مند بود . مدیران چینی محاسبه کرده بودند که هر گنجشک سالانه 4.5 کیلوگرم غلات مصرف می کند - و به ازای هر میلیون گنجشک کشته شده، برای 60000 نفر غذا وجود دارد. با مسلح شدن به این آمار، مائو کمپین گنجشک را برای رسیدگی به این مشکل راه اندازی کرد. میلیون ها نفر بسیج شدند و هیجان در این گزارش از یک روزنامه شانگهای به تصویر کشیده شد:
نابودی گنجشک ها باعث عدم تعادل اکولوژیکی شد و در نتیجه به دلیل عدم وجود یکی از موثرترین شکارچیان طبیعی، حشرات خسارت زیادی به محصول وارد کردند. اندکی پس از آن، گنجشک ها محافظت شدند و حتی از روسیه برای پر کردن جمعیت داخلی وارد شدند.
از بین بردن آخرین گنجشک. ، با هدف مدارس، بخشی از مجموعه ای برای حمایت از "کمپین 4 آفت" برای از بین بردن گنجشک ها، موش ها، مگس ها و پشه ها بود.
این پوستر مربوط به سال 1959 است و بخشی از مجموعه ای برای حمایت از کمپین "چهار آفت" مائو برای از بین بردن موش ها، مگس ها، پشه ها و گنجشک ها بود.
نحوه اجرای این سیاست درس مهمی در مورد پیامدهای ناخواسته تغییر تعادل طبیعی اکوسیستم ها است.که این کمپین به طرز شگفت انگیزی نتیجه معکوس داد، و این درسی است که همه دولت ها باید به آن توجه کنند.

"در اوایل صبح روز 13 دسامبر، نبرد در سطح شهر برای از بین بردن گنجشک ها آغاز شد. در خیابان های بزرگ و کوچک پرچم های قرمز به اهتزاز درآمدند. روی ساختمان ها و حیاط ها، فضاهای باز، جاده ها و مزارع روستایی، مترسک ها، نگهبانان، دانش آموزان ابتدایی و متوسطه، کارمندان ادارات دولتی، کارگران کارخانه، کشاورزان و ارتش آزادیبخش خلق ، فریاد جنگی خود را فریاد می زدند. در منطقه Xincheng، آنها بیش از 80000 مترسک و بیش از 100000 پرچم رنگارنگ یک شبه تولید کردند. ساکنان جاده Xietu، منطقه Xuhui و جاده Yangpu منطقه Yulin نیز تعداد زیادی مترسک متحرک تولید کردند.

در شهر و حومه، تقریباً نیمی از نیروی کار در ارتش ضد گنجشک بسیج شدند. معمولاً جوانان مسئول به دام انداختن، مسموم کردن و حمله به گنجشک ها بودند در حالی که افراد مسن و بچه ها نگهبانی می کردند؛ کارخانه‌های شهر خود را متعهد به جنگ می‌دانند، حتی اگر تضمین می‌کردند که سطح تولید را حفظ کنند.

در پارک‌ها، گورستان‌ها و گرمخانه‌هایی که جمعیت کمتری در آن‌جا حضور دارند، 150 منطقه آتش آزاد برای تیراندازی گنجشک‌ها ایجاد شد. تیم تفنگ مدرسه راهنمایی دخترانه نانیانگ در زمینه تکنیک های تیراندازی به پرندگان آموزش دید. بدین ترتیب شهروندان به جنگی تمام عیار علیه گنجشک ها پرداختند. تا ساعت 20 شب اول ، تخمین زده می شود که در مجموع 194432 گنجشک کشته شده اند.
و یک گزارش شخصی جذاب توسط هان یومین در نیویورکر در اکتبر 1959 چاپ شده است.

اثربخشی این کمپین به حدی بود که جمعیت گنجشک درختی از بین رفت. و بدون گنجشک ها برای مهار جمعیت حشرات، محصولات به روشی بسیار بدتر از نجات پرندگان از بین می رفتند. حداقل تا حدی در نتیجه، بازده کشاورزی در آن سال به طرز فاجعه‌باری پایین بود.

کمپین علیه گنجشک ها سرانجام در اواخر سال 1959 پایان یافت، زمانی که رهبران آکادمی علوم یافته های دانشمندانی مانند ژو شی و ژنگ زوکسی را برجسته کردند.
ژو و ژنگ سیستم گوارشی گنجشک ها را کالبد شکافی کردند و متوجه شدند که سه چهارم محتویات آن حشرات مضر و تنها یک چهارم آن غذای انسان است. این نشان داد که گنجشک برای انسان مفید است.

با توصیه آکادمی علوم چین، مائو توقف کامل کمپین گنجشک بزرگ را اعلام کرد و گنجشک‌ها را با "ساس" در کمپین "چهار آفت" جایگزین کرد. ناگهان گنجشک ها نه تنها محافظت شدند، بلکه جمعیت داخلی با واردات گنجشک از روسیه تکمیل شد! در نهایت، پس از چندین سال عملکرد ضعیف محصول، وضعیت شروع به بهبود کرد. تعداد افرادی که در قحطی 1958-1961 از گرسنگی مردند مورد مناقشه است - و نمی توان گفت که چه مقدار از فاجعه ناشی از نابودی گنجشک ها بوده است - اما نمی توان شک کرد که این قسمت یک درس واضح در مورد عواقب ناخواسته است. دخالت انسان در اکوسیستم های طبیعی ، یک درس در تاریخ است که نباید در سراسر جهان فراموش شود.

ماجرا سد زدن وسبز کردن باغات ، جریانی مانند کشتن گنجشک ها بود .اکنون تاثیرا سد سازی و پرکردن دریاچه با سنگ ها نمایان شده است!
فیزیک اصلی با نام عمل و عکس العمل دارد ، دریاچه خشک می شود تا سدها پر شوند ! پاسخ و جواب دریاچه بسیار طوفانی است ، عکس العمل وی بسیار تیز است، او هم نمک را برتمام باغاتی که با سهم آب او ایجاد شدند برمی گرداند!
دریاچه را با سنگ پر می کنند او هم آب را تخلیه می کند ؛ خیلی ساده !
سناریو تمام این بازی ها توسط متخصصین انجام شدند و هیچکس آنان را برای خطای فاجعه بارشان نخوانده است ! نام یک شهید را بر روی اتوبانی گذاشته اند که بخشی از فاجعه است ! شهید را وارد ماجرای خطا نکنید !چرا بجای پل معلق دریاچه پر شد ، اگر متخصص نداشتید و کسی یادتان نمی داد ، حداقل تصاویر پل معلق را دیده بودید !
چه اصراری بر خطای خود دارید، بگویید اشتباه کردیم و عذر خواهی کنید ، آنگاه فرصت تدبیر با رفع خطاها ممکن خواهد بود ، البته در حد مقدور! چون برخی روندها در اوج جهل پیاده شده اند و هیچ قدمی به سمت عقب در آنان ممکن نخواهد بود!