ایران برای رشد تنوع محصولات معدنی و صنعتی در بازار جهانی چه برنامه ای دارد ؟ / بازار جهانی علاوه بر فولاد، تقاضای زیادی برای پتروشیمی، آلیاژها و محصولات متنوع خواهد داشت

گروه اقتصادی – محسن شمشیری روزنامه نگار با سابقه اقتصادی طی یادداشتی نوشت: پیش بینی تحلیلگران در رسانه های معتبر جهان حکایت از رشد بالای تولید محصولات کامپوزیت و سبک، آلومینیوم، آلیاژهای مختلف در 10 سال آینده دارد و اگرچه فولاد همچنان یکی از مواد اولیه اصلی صنایع معدنی است اما به دلایل مختلف از جمله استفاده از محصولات پتروشیمی و رشد آلومینیوم و... تولید فولاد در کشورهایی مانند چین از 800 میلیون تن سالانه به 560 میلیون تن و کمتر ازآن کاهش خواهد یافت. اما قیمت فولاد همچنان روند افزایشی بین 5 تا 10 درصد خواهد داشت.

به گزارش بولتن نیوز، سرمایه گذاری کشورهای صنعتی در تولید آلیاژهای سبک و ورق های خاص، لیتیوم و آلومینیوم در کنار صنایع فولاد روبه افزایش است و سوال این است که ایران برای رشد تنوع محصولات معدنی در بازار جهانی چه برنامه ای دارد ؟ در کنار تولید فولاد، برای تقاضای روبه رشد کدام محصولات آماده می شویم؟

براین اساس اگرچه صنایع معدنی ایران باید همچنان به تولید فولاد به عنوان کالای محوری توجه کنند اما نباید نسبت به محصولات و آلیاژهای جدید، ورق های ارزشمند فولادی، آلومینیوم، لیتیوم و... بی توجه باشند. لذا در کنار رشد تولید به 55 تا 100میلیون تن فولاد، باید سایر صنایع و محصولات با ارزش افزوده و تکمیل زنجیره ارزش صنایع معدنی مورد توجه باشد تا در بازار جهانی آینده از سایر کشورها عقب نمانیم و در تولید سایر محصولات غیر فولادی نیز حرفی برای گفتن داشته باشیم.

 برآورد تحلیلگران نشان می دهد که بازار پتروشیمی، شاهد رشد 930 میلیارد دلاری از سال 2022 تا 2030 با نرخ رشد مرکب سالانه 6.1 درصد خواهد بود و در عین حال، محصولات ترکیبی، کامپوزیت ها، محصولات فلزی سبک، محصولات غیر فولادی، صنایع لیتیوم و پتروشیمی ها که مورد نیاز خودروهای جدید، هواپیما، موبایل و... است روبه رشد است و جهان تنها به تولید فولاد توجه ندارد بلکه تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر در پتروشیمی و صنایع فلزی را دنبال می کند و اکنون سوال این است که جایگاه ایران در سال های آِینده کجا خواهد بود؟

افزایش تقاضا برای پتروشیمی در صنایع خودروسازی و داروسازی، عامل کلیدی رشد درآمد بازار پتروشیمی است.اندازه بازار جهانی پتروشیمی در سال 2021 به 547 میلیارد دلار رسید و انتظار می‌رود طبق آخرین تحلیل‌های انجام شده در دوره پیش‌بینی، CAGR  نرخ رشد مرکب سالانه 6.1 درصدی را ثبت کند و بازار 1000 میلیارد دلاری را هدف گرفته است.

پیش‌بینی می‌شود که ترجیح روزافزون محصولات سازگار با محیط زیست در میان مشتریان کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه و همچنین قیمت‌گذاری ناپایدار مواد خام پتروشیمی، مانع از گسترش بازار در سال‌های آینده شود.

افزایش موجودی جهانی آهن قراضه به 1.3 میلیارد تن

برآوردها نشان می‌دهد موجودی جهانی قراضه در سال ۲۰۱۷ رقمی بالغ بر ۷۵۰ میلیون تن بوده که ۶۳۰ میلیون تن آن توسط صنایع ریخته‌گری فولاد جهانی به چرخه تولید بازگشته است.

موجودی قراضه جهانی در سال ۲۰۳۰ به حدود یک میلیارد تن و در سال ۲۰۵۰ به یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تن برسد. به عبارتی انتظار می‌رود ظرف ۳۰ سال آینده بیش از ۵۰۰ میلیون تن افزایش داشته باشد. در این بین، انتظار می‌رود چین و کشورهای در حال توسعه قوی‌ترین رشد موجودی قراضه را به خود اختصاص بدهند؛ بررسی تجربه این کشورها در فاصله سال‌ها ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۰ این موضوع را اثبات می‌کند.  بر‌اساس این گزارش موجودی قراضه چین تا سال ۲۰۳۰ حدود ۳۰۰ میلیون تن خواهد بود که تا سال ۲۰۵۰ به حدود ۴۰۰ میلیون تن برسد. در حال حاضر چین دارای سهم کمتری در تولید فولاد با استفاده از کوره‌های قوس الکتریکی بوده و در عین حال در مقایسه با مناطق توسعه یافته است اما با افزایش ضایعات آهن‌آلات می‌تواند این روش هم تغییر کند. لذا بیکرز در این گزارش این پرسش را مطرح می‌کند که آیا وقت آن است که چین به تولیدکننده فولاد با استفاده از روش کوره قوس تبدیل شود؟ در حال حاضر نیز چین در حال تجربه تغییرات مهمی است و فولادسازان در مقابل سیاست‌هایی مثل کاهش ۱۴۰ میلیون تنی تولید فولاد با استفاده از روش القایی در این کشور یا سیاست‌های زیست محیطی قرار گرفته‌اند که نتیجه هر دو حالت کاهش سطح تولید فولاد است.

افزایش تولید پلاستیک و مواد شیمیایی

از آنجایی که افزایش تقاضا برای انواع پلاستیک باعث افزایش تقاضا برای مواد شیمیایی با ارزش خواهد شد، که مواد تشکیل دهنده اصلی پلاستیک هستند، تقاضا برای این مواد بین سال های 2017 تا 2018 به میزان 4 درصد افزایش یافت.

انتظار می رود که ظرفیت تولید منطقه ای به طور چشمگیری در آمریکای شمالی، خاورمیانه و منطقه آسیا- اقیانوسیه افزایش یابد. انتظار می رود که تا سال 2025 میزان تولید مواد شیمیایی با ارزش در آمریکای شمالی (و در راس آنها ایالات متحده آمریکا) و خاورمیانه هر یک به میزان یک پنجم (20 درصد) افزایش یابد، و آسیا- اقیانوسیه نیز بخش عمده سهم باقیمانده را به خود اختصاص دهد.

به رغم بیش از 25 درصد افزایش در تقاضا برای مواد شیمیایی اولیه، باید میزان انتشار مستقیم آلاینده ها به شدت کاهش یابد و نسبت به سطح جاری تا سال 2030 به اندازه 10 درصد کاهش یابد. محصولات پتروشیمی، به میزان زیادی در ساخت مواد دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرند و به طور قابل توجهی، بروز عفونت‌های بیمارستانی را به حداقل می‌رسانند که شامل عفونت‌های منتقل شده توسط میکروب‌ها از سایر بیماران، غذای بیمارستانی و محیط‌هایی با بهداشت کم می‌باشد. مواد پتروشیمی نیز به شکل پلیمرهای کربومر و گلیسیرین در ضدعفونی‌کننده دست گنجانده شده‌اند. فنل و کومن برای تولید آسپرین و پنی سیلین استفاده می‌شوند. علاوه بر این، تعدادی از رزین‌های پتروشیمی در روش‌های تصفیه دارو کاربرد دارند