خصولتی بلای جان پتروشیمی
تامین 70 میلیارد دلار تنها چالش صنعت پتروشیمی ایران نیست. این صنعت با مشکلات بسیاری دست و پنجه نرم میکند. چالشهایی که به آفتی برای این صنعت تبدیل شدهاند. مهمترین آن، خصولتی شدن پتروشیمیهاست. بسیاری از شرکتها با اما و اگرهای فراوان و بهصورت غیرشفاف به بخش خصوصی واگذار شدهاند. بخشهای خصوصی که به بیارتباط به بخش دولتی نیستند. کارزارهای بسیاری برای لغو مجوز واگذاری این شرکتهای پتروشیمی به راه افتاده است. پرونده برخی از این واگذاریها حتی در مجلس و نهادهای قضایی مطرح شده اما خبری از تعیین تکلیف آنها نیست.
بیتوجهی به آمایش سرزمین
چالش دیگر پتروشیمی، نداشتن ارزیابی محیط زیستی و مکانیابی اشتباه است. بسیاری از این پروژهها در فلات مرکزی تعریف شدهاند. شهرهایی که درحال حاضر با بحران آبی مواجه هستند و توسعه صنعت آببری همانند پتروشیمی، این بحران را به فاجعه تبدیل خواهد کرد. شاید جالب باشد بدانید شرکت ملی پتروشیمی درحالی اقدام به صدور مجوز برای پتروشیمیها میکند که براساس سند آمایش سرزمین که یک دست بالادستی است، استقرار صنایعی همانند پتروشیمی در این شهرها ممنوع است.
توسعه پتروشیمی با خوراک گازی!
مسئله دیگر صنعت پتروشیمی، بحث فرمول محاسبه خوراک پتروشیمیها و قطع گاز آنها در فصول سرد سال است. این روزها بحث قطع گاز پتروشیمیها داغ است. اخبار بسیاری از ضررهای چند هزار میلیاردی قطعی گاز این شرکتها به گوش میرسد. البته بحث قیمتگذاری و قطعی گاز، تنها مربوط به پتروشیمیهایی میشود که خوراک آنها گازی است. مسئله قابل توجه اینجاست که شرکت ملی پتروشیمی همچنان اصرار به توسعه پتروشیمیهای با خوراک گازی را دارد و توسعه پتروشیمی با خوراک مایع در اولویت آنها نیست.
ضرورت بازنگری قوانین
صنعت پتروشیمی و چالشهای آن به کلاف سردرگمی برای مدیران این صنعت تبدیل شده است. نیم قرن از ایجاد و توسعه صنعت پتروشیمی در ایران میگذرد. صنعتی که دیگر در کشور نوپا نیست و آزمون و خطاهای آن طی شده است. به همین دلیل باید در قوانین و طرحهای توسعه آن بازنگری شود تا بتوانیم از ظرفیت و پتانسیلهای بیشترین استفاده را داشته باشیم.