به گزارش بولتن نیوز، حدود شصت درصد بدن ما از آب تشکیل شده است. بدن شما برای زنده ماندن به آب وابسته است. هر سلول، بافت و اندامی در بدن شما برای کار صحیح به آب کافی نیاز دارد.
به عنوان مثال، آب:
√ با تولید ادرار و عرق، مواد زائد را از بدن خارج میکند.
√ دمای شما را عادی نگه میدارد.
√ باعث حرکت نرم و روان مفاصل و حفاظت از آنها میشود.
√ از بافتهای حساس محافظت میکند.
کمبود آب منجر به کم آبی بدن میشود، شرایطی که شما آب کافی در بدن ندارید تا بتوانید عملکردهای عادی داشته باشید. حتی کمبود آب خفیف و جزئی نیز می تواند مشکلات جسمی را به همراه داشته باشد که با نشانه هایی خود را بروز می دهد. در این نوشتار از مجله گزنه، با ۱۷ نشانه کم شدن آب بدن و خطرات جدی آن آشنا خواهید شد. با ما همراه باشید.
بدن ما به چه مقدار آب نیاز دارد؟
مصرف روزانه آب چقدر است؟ این سؤالی ساده است که پاسخ به آن آسان نیست.
مطالعات و تحقیقات در این مورد در طول سالهای متمادی نتایج و توصیههای مختلفی داشته است. اما نیاز شما به آب به عوامل بسیاری از جمله سلامتی شما، میران فعالیت و اینکه در کجا زندگی میکنید، بستگی دارد.
هیچ فرمول واحدی متناسب با همه وجود ندارد، اما دانستن اطلاعات بیشتر در مورد نیاز بدن به مایعات به شما کمک میکند که بتوانید نیاز روزانهٔ خود به آب را تخمین بزنید.
هر روز در اثر تنفس، تعریق، ادرار و مدفوع، بدن شما میزانی از آب خود را از دست میدهد. برای عملکرد صحیح بدن، باید با مصرف نوشیدنیها و غذاهای حاوی آب، آب از دسترفته را جایگزین کنید.
بنابراین فردی متوسط، معمولی، بالغ و سالم که در آب و هوای معتدل زندگی میکند، چقدر مایعات نیاز دارد؟ آکادمی ملی حدود نیاز مایعات برای افراد را تخمین زده است:
√ حدود ۱۵,۵ فنجان (۳.۷ لیتر) مایعات برای آقایان
√ روزانه حدود ۱۱,۵ فنجان (۲.۷ لیتر) مایعات برای بانوان
این میزانِ توصیهشده، شامل آب، سایر نوشیدنیها و غذاهایی است که افراد میل میکنند.
توصیه در مورد نوشیدن ۸ لیوان آب در روز چیست؟
احتمالاً این توصیه را شنیدهاید، “روزانه هشت لیوان آب بنوشید.” این توصیه به راحتی در ذهن میماند و از طرفی هدفی منطقی و قابل دسترس است.
بیشتر افراد سالم در هنگام احساس تشنگی با نوشیدن آب و مایعات دیگر، کمبود آب بدن خود را جبران میکنند.
ممکن است برای بعضی از افراد، کمتر از هشت لیوان آب در روز کافی باشد اما در مقابل برخی افراد ممکن است به میزان بیشتری از آب نیاز داشته باشند.
عوامل مؤثر بر نیاز بدن به آب
گاهی اوقات لازم است میزان مصرف مایعات خود را بر اساس چندین عامل تغییر دهید:
ورزش
اگر فعالیتی را انجام میدهید که باعث تعریق شما میشود، برای جبران آن باید آب اضافی بنوشید. نوشیدن آب قبل، حین و بعد از تمرین بسیار مهم است. اگر ورزش شدید باشد و بیش از یک ساعت طول بکشد، نوشیدنی ورزشی (نوشیدنیای که شامل تمام مواد معدنی مورد نیاز بدن است) میتواند مواد معدنی موجود در خون شما (الکترولیتها) را که از طریق عرق از دست دادهاید، جایگزین کند.
محیط
هوای گرم یا مرطوب میتواند موجب شود شما عرق کنید و در نهایت میزان نیاز بدن شما به مایعات را افزایش دهد. همچنین به یاد داشته باشید در ارتفاعات نیز ممکن است دچار کم آبی شوید.
سلامت کلی
بدن شما مایعات را هنگام تب، استفراغ یا اسهال از دست میدهد. در این مواقع آب بیشتری بنوشید و توصیههای پزشک را برای نوشیدن محلولهای خوراکی جدی بگیرید. علاوه بر موارد گفتهشده در هنگام عفونت مثانه و سنگهای مجاری ادراری نیز نیاز بدن به آب افزایش مییابد.
بارداری یا شیردهی
زنانی که در دوران بارداری یا شیردهی قرار دارند نیاز به مصرف مایعات بیشتری دارند. دفتر بهداشت زنان توصیه میکند که زنان باردار روزانه حدود ۱۰ فنجان (۲,۴ لیتر) مایعات بنوشند.
همچنین زنانی که در دوران شیردهی هستند باید حدود ۱۳ فنجان (۳.۱ لیتر) مایعات مصرف کنند.
فراتر از آب شیر: منابع دیگر آب
لازم نیست برای تأمین نیازهای مایعات خود فقط به آنچه مینوشید تکیه کنید. آنچه میخورید نیز بخش قابل توجهی از آب مورد نیاز بدن را تأمین میکند. به عنوان مثال، بسیاری از میوهها و سبزیجات مانند هندوانه و اسفناج تقریباً ۱۰۰ درصد وزن خود را از آب تشکیل دادهاند.
به علاوه نوشیدنیهایی مانند شیر، آبمیوه و دمنوشهای گیاهی بیشتر از آب تشکیل شدهاند. حتی نوشیدنیهای کافئیندار مانند قهوه و نوشابه نیز میتوانند به میزان مصرف روزانهٔ آب شما کمک کنند. اما آب بهترین گزینه است، زیرا بدون کالری، ارزان و به راحتی در دسترس است.
نشانه های کم آبی بدن
۱- احساس تشنگی دائمی
تشنگی یعنی بدن به آب نیاز دارد، پس به صدای بدن گوش دهید و قبل از اینکه احساس تشنگی به شما دست دهد آب مورد نیاز بدن را تأمین کنید.
۲- احساس خستگی و بیحالی
کم شدن آب بدن سبب میشود که کمبود خون هیدراته شده و در نتیجه نرسیدن اکسیژن کافی را به اندامهای کل بدن تجربه کنیم و البته که کمبود اکسیژن سبب بیحالی شما میشود.
۳- خشکی پوست
پوست شما بزرگترین اندام بدنتان است، بنابراین حتما باید هیدراته بماند. در حقیقت، خشکی پوست یکی از اولین نشانههای کم شدن آب بدن است که میتواند منجر به مشکلات بسیار بزرگتری شود.
کمبود آب بدن به معنای کم شدن تعریق است که منجر به ناتوانی بدن در دفع مواد زائد انباشته شده در طول روز میشود.
۴- کاهش تعریق بدن
کاهش تعریق بدن یک زنگ خطر خیلی جدی برای کمبود آب بدن است. زمانی که بدن به اندازه کافی عرق نمی کند، یعنی کاملا بیابانی شده است.
برای افزایش تعریق و تنظیم دوباره سیستم بدن باید آب کافی به آن وارد شود. بنابراین حتما به میزان تعریق خود توجه کنید. بدن از طریق عرق کردن دمای خود را تنظیم می کند.
بنابراین کاهش تعریق آسیب جدی به دمای بدن و تمامی اعضای آن وارد می کند. این مساله خصوصا در فصل تابستان اهمیت بسیار زیادی دارد. به همین خاطر پیشنهاد می شود در فصل تابستان آب بیشتری و معادل یک گالن آب آشامیدنی ۵ لیتری مصرف کنیم.
۵- خشکی چشم
کمبود آب منجر به خشکی و سوزش چشمها میشود. بدون آب کافی در بدن، مجاری اشک شما خشک میشود و همین روی سلامت چشم تاثیر میگذارد.
۶- بوی بد دهان
بوی بد دهان علاوه بر اینکه فرد و اطرافیانش را آزار می دهد، یک زنگ خطر جدی برای کم آبی است. البته بوی بد دهان می تواند نشانه ای از بیماری های دهان و دندان نیز باشید.
برای مثال عفونت پنهان لثه موجب بوی بد دهان می شود. اما یک علت اصلی اصلی بوی بد دهان ترشحات نامتوازن بزاق است.
زمانی که بزاق به اندازه کافی در دهان ترشح نشود، تعداد باکتری ها در دهان بیشتر می شود. افزایش تعداد باکتری ها سبب ایجاد بوی نامطبوع دهان می شود.
- کاهش توده عضلانی
عضلات نیز بیشتر از آب تشکیل شدهاند. بدیهی است که آب کمتر در بدن به معنی توده عضلانی کمتر است.
نوشیدن آب قبل، در حین و بعد از تمرین نه تنها شما را هیدراته نگه میدارد، بلکه آب را به مکانهای مناسب در بدنتان منتقل میکند و احتمال ابتلا به التهاب و درد ناشی از ورزش را کاهش میدهد.
۸- درد مفاصل
غضروف و دیسکهای بین مهرهای ما حدودا از ۸۰٪ آب تشکیل شدهاند. با هیدارته نگه داشتن بدن، اطمینان حاصل میکنید که مفاصل میتوانند شوک حرکات ناگهانی مانند دویدن، پریدن یا افتادن را جذب کند.
۹- افت فشار خون
آب بیشترین حجم مایع خون بدن را تشکیل می دهد. در صورتی که آب بدن کم شود، فشار خون پایین می آِید. کاهش فشار خون خود را با علائمی چون سرگیجه و منگی سر نشان می دهد. سرگیجه به این خاطر اتفاق می افتد که خون به همه مغز پمپاژ نمی شود.
۱۰- گرفتگی عضلات
اگر به طور مداوم دچار گرفتگی عضلات دست و پا می شوید، احتمالا مصرف میزان آب شما پایین است. معمولا مصرف کم آب عملکرد عضلات و ماهیچه ها را دچار اختلال می کند. مصرف مناسب آب می تواند این مشکل را برطرف کند.
۱۱- طولانی شدن بیماریها
نوشیدن آب به بدن اجازه دفع مداوم سموم را میدهد. اندامهای شما برای فیلتر کردن برخی از مواد زاید مانند یک دستگاه عمل میکنند.
اما اگر به این دستگاه آب نرسانید، نمیتواند به درستی کار کند. کمآبی بدن سبب میشود که بدن آب را از قسمتهای دیگر مانند خون تامین کند و همین منجر به مشکلات دیگری میشود.
۱۲- حجم کم ادرار
هرچقدر بیشتر مایعات مصرف کنید، نیاز بیشتری به دستشویی خواهید داشت. بنابراین کاهش میزان مصرف آب موجب اختلال در فرِآیند دفع مواد زاید شده و حتی به کلیه ها نیز آسیب جدی وارد می کند.
۱۳- گرسنگی مداوم
اگر خیلی تشنه باشید، ممکن است بدن تان سیگنال های غلط به گیرنده های گرسنگی در مغز بفرستد. در بسیاری موارد، وقتی بدن کم آب می شود، تمایل فرد به مصرف غذاهای نمکی افزایش می یابد.
پس بار دیگر که احساس گرسنگی کردید، بد نیست یک لیوان آب بنوشید و ببینید آیا احساس گرسنگی تان برطرف می شود یا خیر.
بسیاری از افراد در مواقعی که بدن شان کم آب شده است، به مصرف غذاهای شیرین تمایل پیدا می کنند. این مورد معمولا در صورتی اتفاق می افتد که بدن در تولید گلیکوژن مشکل داشته باشد.
۱۴- مشکلات گوارشی
بدون آب کافی، مقدار و قدرت مخاط در معده کاهش مییابد و همین سبب میشود که اسید معده به دستگاه گوارش آسیب وارد کند. سوزش سر دل و سوء هاضمه را گاه به همین دلیل تجربه میکنیم.
۱۵- پیری زودرس
مقدار آبی که بدن ما به طور طبیعی نگه میدارد، با افزایش سن کاهش مییابد. این بدان معناست که هرچه سنمان بالاتر میرود، باید آگاهانه میزان مصرف آب را افزایش دهیم.
در حالی که پیری زودرس در ظاهر ما مشهودتر است، اما آسیبی که به کل بدن وارد میشود، بزرگتر است. بنابراین بهتر است در طول روز به طور مداوم آب بنوشید.
۱۶- افزایش وزن
بدن شما برای سوزاندن کالری به آب نیاز دارد. اگر حتی بطور خفیف دچار کم آبی شوید، ممکن است سوخت و ساز بدنتان کند شود.
در یک مطالعه، افراد بزرگسالی که در یک روز، ۸ لیوان آب یا بیشتر نوشیده بودند نسبت به آنهایی که ۴ لیوان آب خورده بودند، کالری بیشتری سوزاندند.
برای هیدراته ماندن، قبل از هر وعده غذایی یا میان وعده، یک لیوان آب یا یک نوشیدنی غیر شیرین دیگر بنوشید.
همچنین در میان وعده بجای چوب شور یا چیپس از میوهها و سبزیجات تازه استفاده کنید زیرا آنها بطور طبیعی حاوی آب هستند.
۱۷- ابتلا به آلرژی
هنگامی که بدن آب خود را از دست می دهد، راه های هوایی را برای ذخیره کردن آب محدود می کند و این دلیلی برای ابتلا به آسم و آلرژی است.
همچنین ثابت شده که کم آبی بدن موجب می شود برخی گلبول های سفید اسید آمینه هیستیدین را به هیستامین تبدیل کنند، که واکنش های آلرژیک را تحریک می کند.
هنگامی که آب کافی به بدن می رسد، این گلبول ها تولید هیستامن خود را کاهش می دهند و نشانه های تنفسی از بین می روند.
۳ خطر جدی ناشی از کم آبی بدن
۱- تشنج
بسیاری از موارد می توانند باعث ایجاد تشنج شوند. ولی یکی از علل شایع تشنج این است که بدن شما الکترولیت مورد نیاز خود را دریافت نمی کند.
الکترولیت ها در بدن به انتقال شیگنال های الکتریکی از یک سلول به سلول دیگر کمک می کنند. زمانی که مقدار الکترولیت ها در بدن متعادل نباشد، بدن با تشنج واکنش نشان می دهد.
۲- مشکلات ادراری و کلیوی
کم آبی طولانی مدت بدن می تواند باعث به وجود آمئن بیماری های کلیوی شود.
این مشکلات می تواند شامل عفونت های دستگاه ادراری، سنگ کلیه و نارسایی کلیه باشد. سنگ کلیه در اثر به هم چسبیدن مواد معدنی و نمکی در کلیه ها ایجاد می شود.
به بیمارانی که از سنگ کلیه رنج می برند توصیه می شود آب مصرفی خود را در طول روز افزایش دهند تا به عبور سریع تر سنگ ها کمک کند.
۳- شوک حجم خون کم (هیپوولومیک)
هنگامی که بدن شما آب کافی دریافت نمی کند می تواند باعث کم شدن حجم خون شما شود.
کمبود حجم خون شدید باعث شوک هیپوولومیک می شود. کمبود حجم خون، افت فشار خون را به دنبال دارد و می تواند تأثیر نامطلوبی بر روی میزان اکسیژن بدن بگذارد.
اگر قلب شما مایعات کافی نداشته باشد نمی تواند خون را در سراسر بدن پمپاژ کند.
در صورتی که کم آبی را درمان نکنید، شوک هیپوولومیک رخ می دهد و ممکن است منجر به نارسایی عضو شود.
احتمالاً مصرف آب و مایعات شما کافی است اگر:
√ به ندرت احساس تشنگی میکنید.
√ادرار شما بیرنگ یا زرد کمرنگ است
برای جلوگیری از کم آبی و اطمینان از اینکه بدن، مایعات مورد نیاز خود را به طور کامل دریافت میکند، آب را تبدیل به نوشیدنی اصلی خود کنید.
همچنین ایده خوبی است که:
√ با هر وعدهٔ غذایی یا بین هر وعدهٔ غذایی یک لیوان آب یا سایر نوشیدنیهای بدون کالری یا کمکالری بنوشید.
√ قبل، حین و بعد از ورزش آب بنوشید.
√ در صورت احساس گرسنگی، آب بنوشید. تشنگی اغلب با گرسنگی اشتباه گرفته میشود.
برای ما مشخص شد که چقدر آب رسانی به بدن حیاتی و مهم است. روی این مطلب تمرکز کنید و در حال کار، ورزش و حتی استراحت آب بنوشید.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com