مذاکره در قطر تله است نباید به آمریکا جایزه بدهید

جوزف بورل، مسئول سیاست خارجی و امور امنیتی اتحادیه اروپا روز شنبه به تهران آمد تا به‌زعم خودش مذاکرات وین را از بن بست خارج کند! او که حامل پیام برجامی از سوی آمریکا بود پس از گفت‌وگو با امیرعبداللهیان در نشست خبری مشترک گفت که «هدف اصلی سفرم شکستن بن‌بست برجام بوده است» و «مذاکرات وین باید از سر گرفته شود.»

البته وی با تأکید بر اینکه «ایالات‌متحده و ایران- نه مستقیم- بلکه از طریق من و تیمم به‌عنوان هماهنگ‌کننده، گفت‌وگو خواهند کرد» گفت: «احتمالاً این گفت‌وگوها در جایی نزدیک‌تر به خلیج‌فارس و به‌صورت مشخص‌تر در یک کشور حاشیه خلیج‌فارس برگزار می‌شود.»

امیرعبداللهیان هم در این نشست خبری با اعلام اینکه «آمادگی داریم در روزهای آینده مذاکرات را از سر بگیریم» ابراز امیدواری کرد که «طرف آمریکایی این بار واقع‌بینانه برای رسیدن به توافق تعهدات خود را انجام دهد.» وزیر خارجه کشورمان دیروز یکشنبه هم در صفحه شخصی خود در اینستاگرام تأکید کرد که «بدون عقب‌نشینی به مذاکرات ادامه خواهیم داد.»

همزمان با گمانه‌زنی‌ها درخصوص از سرگیری مذاکرات احیای برجام، برخی رسانه‌های داخلی و خارجی خبر دادند که «احتمالاً قطر میزبان مذاکرات احیای برجام خواهد بود.»

سفر بورل به تهران پس از قطعنامه اخیر ضدایرانی شورای حکام آژانس و گفت‌وگوی او و معاونش «انریکه مورا» با «رابرت مالی» نماینده ویژه آمریکا در امور ایران در بروکسل بوده است.

همزمان با سفر بورل به تهران؛ رابرت مالی با انتشار عکسی از شام غیررسمی خود با بورل و معاونش (انریکه مورا) در پیامی توئیتری از ادامه همکاری نزدیک مقام‌های اروپایی تشکر کرد و نوشت که «آمریکا به مسیر دیپلماسی معنادار متعهد است.»

یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار اکسیوس با بیان اینکه «از سرگرفتن مذاکرات با ایران شدنی است و این موضوع را پس از پایان سفر تیم اتحادیه اروپا به ایران متوجه می‌شویم» گفت که «ما آماده‌ایم که توافق را به نتیجه رسانده و به اجرا برسانیم، اما ایران باید خواسته‌های فرابرجامی‌اش را کنار بگذارد.»

نکته قابل‌تأمل آن است که سفر بورل به تهران نوعی تقسیم‌کار آمریکا و اروپا در موضوع مذاکرات هسته‌ای ایران و 4+1 و اساساً فاز دیگری از فشار و تهدید برای چانه‌زنی و تله‌گذاری برای ایران است.

اروپا و آمریکا در موضوع مذاکرات هسته‌ای هیچ‌گاه حسن نیت و اراده جدی از خود نشان نداده و همواره در تلاش بوده‌اند با سیاست‌های نخ‌نمایی مانند «چماق و هویج» و «پلیس خوب پلیس بد» جمهوری اسلامی ایران را در مذاکرات هسته‌ای به‌زانو دربیاورند.

آمریکایی‌ها نه‌تنها از برجام خارج شدند و مسئولیت نپذیرفتند بلکه تلاش می‌کنند از یک‌سو با فعال کردن لابی صهیونیسم و برخی حکام مرتجع منطقه و سایر همپالگان اروپایی خود فشارها علیه جمهوری اسلامی ایران را تشدید کنند و از سوی دیگر با یارگیری اروپایی‌ها و تله‌گذاری‌های دیپلماتیک، توپ را در زمین ایران بیندازند.

قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس، صدور بیانیه ضدایرانی، فعال کردن سرویس‌های اطلاعاتی صهیونیستی، ترور شهید صیادخدایی، خرابکاری در تأسیسات هسته‌ای، تحریم‌های اخیر ایران در حوزه پتروشیمی، دزدی محموله نفتکش ایران در آب‌های یونان، اعلام جایزه برای کسب اطلاعات درباره سپاه تنها بخشی از اقدامات خبیثانه آمریکا و همپالگان اروپایی‌اش علیه جمهوری اسلامی ایران است.

روشن است که آمریکا در پروژه‌های بین‌المللی خود (از عراق و افغانستان و یمن تا سوریه و لبنان و...) شکست خورده و در این برهه زمانی به‌ویژه بعد از اپیدمی کرونا و جنگ روسیه و اوکراین با بحران‌هایی مانند اعتراضات اجتماعی، بحران انرژی و بحران اقتصادی کم‌سابقه در چند دهه اخیر و تبعات قیمت نفت 120 دلاری دست‌وپنجه نرم می‌کند.

اروپا هم با بحران انرژی و کمبود مواد غذایی اصلی مانند گندم مواجه بوده و در وضعیت بد اقتصادی به سر می‌برد. همین هفته گذشته بود که تورم در انگلیس مردم را به خیابان‌ها کشاند تا جایی که مرکز تحقیقات اقتصاد و بازرگانی انگلیس هشدار داد که این کشور با بزرگ‌ترین کاهش استانداردهای زندگی از زمان شروع ثبت سوابق در دهه ۱۹۵۰ مواجه است! یا رئیس‌ شرکت نفتی «روس‌نفت» که گفت کشورهای اروپایی با اعمال تحریم علیه روسیه در حال خودکشی‌اند.

به هر جهت، مقامات، رسانه‌ها و‌اندیشکده‌های آمریکایی بارها به شکست سیاست فشار حداکثری و دست‌خالی دولت بایدن در برابر ایران اعتراف کرده‌اند.

«اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک: راهبرد رژیم صهیونیستی علیه ایران شکست خورده است».

«اندیشکده آمریکایی کوئینسی: بایدن ابلهانه همان مسیر ترامپ را ادامه می‌دهد».

«نشریه فارین‌پالیسی: سیاست واشنگتن در قبال ایران با تمام فراز و فرودهایش به شکست انجامیده است».

«روزنامه سعودی عرب نیوز: اقتصاد ایران در حال مقاوم شدن در برابر تحریم‌هاست».

«الجزیره: آمریکا در وضعیت پیچیده‌ای در قبال ایران گرفتار شده است».

«جروزالم‌پست: همکاری تهران- کاراکاس خبر بدی برای واشنگتن و تل‌آویو است».

«فایننشال‌تایمز: تجار روس زندگی در شرایط تحریم را از ایرانیان می‌آموزند».

«وال‌استریت‌ژورنال: ایران زیرساختی پیشرفته برای دور زدن تحریم‌ها ایجاد کرده است».

«سی‌ان‌ان: دست بایدن خالی و گزینه‌های آمریکا علیه ایران تمام شده است».

و...

مؤسسه جهانی صندوق‌های ثروت ملی چندی پیش اعلام کرد که «صندوق توسعه ملی ایران هفدهمین صندوق ثروتمند دنیا با وجود تحریم‌ها» همچنین مسئول حقوقی یکی از بانک‌های بین‌المللی گفت که «ایران دارای زیرساختی پیشرفته برای دور زدن تحریم‌ها است.»

سناتورهای آمریکایی همین ماه گذشته به دستان خالی دولت بایدن در قبال ایران اعتراف کردند تا جایی که «تد کروز»، سناتور تندرو جمهوری‌خواه این نشست را «بسیار نگران‌کننده» خواند و درباره سیاست دولت بایدن در قبال ایران گفت: آنها طرح ب ندارند، طرح الف هم ندارند، هیچ برنامه‌ای ندارند.

بر همین اساس در بازتعریف مناسبات دیپلماتیک نباید این واقعیت را فراموش کنیم که جمهوری اسلامی ایران در این دوره از حیات خود، قوی‌تر و مقام‌تر شده و در حال فتح قله‌های توسعه و پیشرفت است.

ایران در حال «تبدیل‌شدن به‌هاب منطقه» است، با چین، روسیه و ونزوئلا مناسبات راهبردی قوی و برنامه‌های جامعه همکاری بیست‌ساله دارد، دیپلماسی همسایگی و اقتصادی (از قزاقستان تا ترکمنستان و تاجیکستان و پاکستان و عراق و قطر) در دولت سیزدهم فعال شده و بر اساس اعلام رسمی مقامات کشورمان مناسبات تجاری 4 برابر شده است. ذخایر و فعالیت‌های هسته‌ای ایران افزایش و توسعه یافته است، صادرات نفتی ایران افزایش 40 درصدی داشته است. همچنین با وجود تورم‌های ظالمانه آمریکایی‌ها، شاهد رشد 20 درصدی تجارت خارجی ایران و مثبت شدن تراز تجاری و رشد 4 درصدی اقتصاد بوده‌ایم و... این چهره «ایران قوی» امروز است؛ ایرانی که بر چالش تحریم غلبه کرده و در حال خروج تدریجی از رکود اقتصادی است. سؤال اساسی که مطرح می‌شود این است که با این ‌حال چه نیازی به مذاکره با غرب خبیث و جنایتکار است؟

نکته دیگری که نباید ازنظر دور داشت این است که موضوع اصلی در مذاکرات هسته‌ای، محل مذاکرات نیست چه آنکه اگر آمریکا می‌خواست تحریم‌ها را لغو کند در وین هم می‌توانست این کار را بکند. بنابراین تعیین مکان دیگری برای مذاکرات ممکن است این شائبه را ایجاد کند که چین و روسیه مزاحم مذاکرات بودند! و قرار است با مذاکره غیرمستقیم ایران و آمریکا در قطر، چین و روسیه دور زده شوند!

این در حالی است که روابط ایران با چین و روسیه توسعه یافته و در این دوره شاهد عضویت ایران در شانگهای، پالس مثبت چین و روسیه برای حضور و همکاری ایران در بریکس پلاس بوده‌ایم. چین و روسیه در شورای حکام به قطعنامه اخیر ضدایرانی غربی‌ها رأی منفی داده‌اند و اساساً در مذاکرات هسته‌ای وین، بیشترین همکاری با ایران را داشته‌اند.

بنابراین موضوع اصلی، محل مذاکرات نیست و غربی‌ها منتظرند که ایران در قبال تله‌گذاری دیپلماتیک آمریکا و اروپا (آمدن بورل به تهران) به آنها جایزه داده و با ذوق و خوشحالی به استقبال ادامه مذاکره (عقب‌نشینی از مواضع و شروط اصلی) برود!

بنابراین دستگاه دیپلماسی کشورمان باید با ملاحظه و تأمل بیشتری در موضوع مذاکرات آینده ورود کند و با مقاومت بر حقوق ملت ایران لحظه‌ای از مواضع انقلابی و شروط اصلی (لغو کامل تحریم‌ها، راستی‌آزمایی و ارائه تضمین از سوی طرف آمریکایی) عقب‌نشینی نکند، چنان‌که تاکنون چنین بوده است.