مروری بر مناسبت های امروز ۲۹ اردیبهشت

گروه سیاسی - فائزه فداکار: در این مطلب مروری خواهیم داشت بر وقایعی که در بیست و نهم اردیبهشت رخ داده اند. این مناسبت ها عبارتند از: وفات حاج شیخ محمدتقی شوشتری صاحب قاموس الرجال و از معترضان جریان کشف حجاب در سال ۱۳۷۴، مرگ لورنس عربستان در سال ۱۹۳۵.

وفات حاج شیخ محمدتقی شوشتری صاحب قاموس الرجال و از معترضان جریان کشف حجاب در سال ۱۳۷۴:

شیخ محمدتقی شوشتری، (۱۲۸۱-۱۳۷۴ش) معروف به علامه شوشتری و علامه تُستَری از رجالیان شیعه در قرن چهاردهم شمسی است. محمدتقی شوشتری فرزند شیخ محمدکاظم شوشتری است. شیخ شوشتری در حوزه‌های علمیه ایران، نجف و کربلا تحصیل کرد. وی در مخالفت با کشف حجاب به عتبات مهاجرت کرد و پس از سپری شدن حکومت رضاشاه به شوشتر بازگشت و به تدریس و تحقیق مشغول شد. او کتابخانه شخصی خود را وقف آستان قدس رضوی کرد.

محقق شوشتری مکتوباتی در موضوعات متعدد به یادگار گذاشته و طی ۹۶ سال عمر آثار متعددی نگاشت. مشهورترین اثر او کتاب قاموس الرجال است. او این کتاب را در نقد تنقیح المقال نوشته و در آن، اشتباهات و ایرادات کتاب علامه مامقانی را برطرف نموده است. قضاء امیرالمومنین، بهج‌الصباغه، الاخبار الدخیله و رسالة فی تواریخ النبی و الآل نیز از او بر جای مانده است. علامه شوشتری در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۷۴ش برابر با ۱۹ ذی‌الحجه ۱۴۱۶ق درگذشت و دو روز بعد در ۳۱ اردیبهشت در شوشتر و در کنار بقعه سید محمد گلابی به‌خاک سپرده شد.

مرگ لورنس عربستان در سال ۱۹۳۵:

یکی از مشهورترین مأموران اطلاعاتی انگلیس در خاورمیانه «توماس ادوارد لورنس» بود که او را فرستاده بودند نزد «شریف حسین» که امارت حجاز را داشت. حجاز، اراضی غربی شبه‌جزیره عربستان است که به‌همراه بخش عمده سرزمین‌های عربی خاورمیانه، در آن روزگار بخشی از حکومت عثمانی بود. لورنس در عربستان، فرهنگ اعراب را مطالعه می‌کرد و نه تنها زبان عربی را به‌خوبی فرا گرفته بود، بلکه لهجه‌های قبایل مختلف را هم آموخته بود. او از پوشیدن لباس عربی و زندگی مثل مردان قبایل بیابانی احساس غرور می‌کرد و به‌همین دلیل لقب لورنس عربستان به او داده شد.

پیام لورنس برای اعراب این بود که شما علیه عثمانی قیام کنید و حکومت خودتان را برپا کنید و ما هم حمایت می‌کنیم. قرار بود یک حکومت فراگیر عربی در منطقه حاکم شود و «شریف حسین» هم نیرو و امکانات جمع کرد و رفتند به جنگ عثمانی. پس از آن قبایل عرب در سراسر منطقه سر به شورش برداشتند و مجموعه وقایعی رخ داد که در تاریخ به «شورش اعراب علیه عثمانی» معروف است. در این میان لورنس با متحد کردن قبایل عرب ساکن حجاز از سمت صحرا به بندر عقبه در شمال دریای سرخ حمله کرد و با پیروزی در این جنگ در میانه جنگ جهانی اول تسلط عثمانی بر دریای سرخ را از بین برد.

لورنس تا توانست در سرزمین‌های عربی علیه عثمانی‌ها خرابکاری کرد و قبایل را به شورش واداشت و بر آتش تفاوت‌های قومی و نژادی و زبانی ساکنان منطقه نفت ریخت تا اینکه حکومت عثمانی شکست خورد و طبق نقشه قبلی امپراتوری‌اش توسط انگلیس و فرانسه تجزیه شد. نتیجه هم اینکه کشور‌های جدیدی از جمله عربستان و اردن و عراق و سوریه و لبنان و کویت و قطر شکل گرفتند و خاورمیانه پر از کشور‌های کوچک شد.

قرارداد سایکس ـ پیکو نتایج بدتری هم داشت که ماندگار شد و امروزه هم هنوز بسیاری از کارشناسان سیاسی، دولت‌های دست‌نشانده انگلیس در منطقه را دلیل بسیاری از ناامنی‌ها و مشکلات خاورمیانه می‌دانند. بدتر اینکه همین قرارداد بود که قیمومیت انگلیس بر اراضی فلسطین را موجب شد و بعد‌ها زمینه را برای تشکیل رژیم صهیونیستی در منطقه آماده کرد؛ انگلیسی‌ها در سال ۱۹۴۸ میلادی فلسطین را به صهیونیست‌ها تحویل دادند و رفتند.

لورنس بعد‌ها پس از یک تصادف با موتورسیکلت خود، شش روز در حالت کما بود و در تاریخ ۱۹ مه ۱۹۳۵ میلادی در اردوگاه بووینگتن انگلستان مرد. وینستون چرچیل و ادوارد مورگان فورستر در مراسم خاکسپاری وی حضور داشتند و حتی نقل شده که چرچیل سر قبر او گریه هم کرده است. ‍