کمبود درام نویسی، یک آسیب جدی در تئاتر ایران است

به گزارش بولتن نیوز، مازیار فکری ارشاد، منتقد و کارگردان تئاتر، گفت: با اینکه متن‌های ترجمه شده خارجی ارزشمند است، ولی سال به سال میبینیم نقش متون اصیل اورجینال نوشته شده توسط درام نویس‌های ایرانی کمرنگ می‌شود. یک ذهنیتی در قشری از اهالی تئاتر به وجود آمده که تئاتر رئالیستی را واجد ارزش نمیبینند و میگویند تئاتر باید یک جادویی با خودش داشته باشد. من همین کلمه جادو را خودم از دوستان زیادی از اهالی تئاتر شنیدم؛ بیشتر هم منظورشان در واقع نشانه ها، اکت‌ها و موقعیت‌های سورئال در قالب متن‌های رئالیستی است؛ این نوع متن در جایگاه خودش بسیار جذاب است و میتواند جلب مخاطب کند؛ اما این نگاه باعث شده نگاه درام رئالیستی در تئاتر ایران به دست فراموشی سپرده شود و موقعیت‌های کاملاً حقیقی و واقعی در زندگی روزمره انسانی، در تئاتر کمتر دیده می‌شود.

فکری ارشاد از نمایش «یک شب مهتاب» که خود نویسنده، طراح و کارگردان آن است می‌گوید: این نمایش اقتباسی از یک فیلمنامه موفق به نام «کاملا غریبه» نوشته پائولو جنووِزه است. از روی این فیلمنامه یک فیلم موفق ایتالیایی ساخته شد. به فاصله کمی نسخه فرانسوی، اسپانیایی و همینطور هالیوودی فیلمنامه «کاملا غریبه» ساخته و منتشر شد. با توجه به اینکه چندین نسخه از این فیلمنامه وجود دارد، اما من از روی فیلم نامه اصلی اقتباس کردم؛ نمایش «یک شب مهتاب» یک درام کاملا رئالیستی است. تلاش کردم در فرایند اقتباس، شخصیت‌های ایرانی را وارد نمایش کنم؛ چون فکر میکردم این قصه جهان شمول است. برایم مهم بود یک نسخه ایرانی از متن اصلی پائولو جنووِزه را داشته باشیم. سعی کردم شخصیت‌ها کاملاً امروزی، ایرانی و باور پذیر باشند؛ داستان نمایش درباره افرادی است که طی یک بازی دیوانه وار تصمیم میگیرند هر آنچه به تلفن همراهشون ارسال میشود به شکل عمومی در جمع دوستانه مطرح کنند و همه افراد حاضر در جمع از پیام ها، تماس‌ها و راز‌های آن‌ها مطلع شوند.

فکری ارشاد گفت: با توجه به شرایطی که در کشور حاکم است، بخصوص پاندمی بیماری کرونا، اغلب مردم درگیر زدن واکسن، ضوابطی مثل ماسک زدن و استفاده از الکل هستند. ما این مسائل را هم به متن نمایش «یک شب مهتاب» اضافه کردیم. داستان در روز‌های کرونایی است. احتمالاً مصداق عینی شخصیت‌هایی که در این نمایش وجود دارند را در اطرافمان و در زندگی عادی میبینیم. حتی گاهی خودمان را جزو کاراکتر‌هایی که در نمایش وجود دارند، مشاهده میکنیم.

فکری ارشاد افزود: بیشتر اهالی تئاتر به دنبال جلوه‌های فراواقعی هستند که در جایگاه خودش ارزشمند است، ولی من تلاشم بر این بوده که یک نسخه اقتباسی، ایرانی و امروزی در نمایش «یک شب مهتاب» ارائه بدهم و در شخصیت پردازی هفت کاراکتری که در این نمایش وجود دارند، به رئالیسم محض برسم. تصمیم گرفتیم به شکل کاملا ملموس چیزی که مخاطب ایرانی در زندگی با آن سروکار دارد در یک نمایشنامه انتقادی ۷۰ دقیقه‌ای دربیاوریم و تصویری از زندگی و نشانه‌های ایرانی واقعی و طبقه متوسط در حوالی سال ۱۴۰۰ شمسی ارائه دهیم.

فکری ارشاد گفت: تلاش ما برای حضور نمایش «یک شب مهتاب» در جشنواره فجر امسال است؛ که ۳۰ آذر آخرین فرصت شرکت آثار به جشنواره است؛ ولی ممکن است نمایش پس از پایان زمان اجرا به شکل دیگری ادامه پیدا کند و امتداد داشته باشد.

فکری ارشاد درباره استقبال مخاطبین از این نمایش گفت: در همین ۸ شب اجرا استقبال از نمایش «یک شب مهتاب» فراتر از پیش بینی‌های من بود. با اینکه سالن کوچیکی تنها با ۳۰ صندلی داریم، ولی اغلب روز‌ها صندلی خالی نداشتیم. بازخورد‌هایی که از تماشاگران گرفتم اغلب مثبت بوده و از نمایش استقبال کردند. دوستان منتقد و کارشناس هم به تماشای نمایش آمدند که بسیاری از آن‌ها واکنش مثبتی داشتند.

در پایان فکری ارشاد گفت: این حق را هر مخاطب تئاتر دارد که به سلامت خودش بیش از لذت بر تئاتر اهمیت بدهد. باتوجه به بهبود وضعیت کرونا، در شرایط فعلی از مردم و دوستداران تئاتر میخواهم به دیدن نمایش‌ها بروند. تئاتر چه به لحاظ مفهومی_هنری و چه به لحاظ اقتصادی وابستگی زیادی به مخاطب دارد.