پاسخ به سوالات متداول در خصوص واکسیناسیون کووید 19

به گزارش بولتن نیوز، دکتر حمیدرضا داودی، متخصص داروسازی بیمارستانی، در یادداشتی به برخی سوالات متداول در خصوص واکسیناسیون کووید 19 پاسخ داد:

امکان ابتلا به ویروس کرونا پس از تزریق واکسن وجود دارد؟

بله ،‌ به چند علت:
روز قبل از واکسیناسیون مبتلا شده باشد
درست در روز‌های ابتدایی دوز اول و قبل از ایمن شدن کامل به ویروس کرونا آلوده شود.
به ویروسی آلوده شود که جهش یافته باشد و واکسن در مقابل جهش کارایی نداشته باشد.
ایمنی لازم در بدن ایجاد نشود (به عنوان مثال وقتی می گوییم سینوفارم ۷۵ درصد اثربخشی دارد، یعنی ۲۵ درصد ندارد)
 

آیا واکسیناسیون کووید ۱۹ می‌تواند باعث مثبت شدن تست کرونا شود و آیا فرد واکسینه شده ناقل ویروس است و باید مدت قرنطینه شود؟

خیر، هیچکدام از واکسن‌ها باعث مثبت شدن تست PCR کووید۱۹ نمی‌شود. پس از تزریق واکسن هم فرد ناقل ویروس نیست و نیاز به قرنطینه ندارد
 
  

پس از تزریق واکسن ماسک بزنیم یا نزنیم؟ آیا سایر نکات بهداشتی باید رعایت شود؟

بله باید همچنان ماسک بزنیم. بعضی افراد نخستین دوز واکسن را که می‌زنند گویا احساس آزادی مي کنند و ماسک خود را یا برمی دارند و یا دیگر جدیت روز‌های قبل از واکسن را ندارند که بخشی از این افراد هم اکنون مهمان تخت‌های بیمارستان هستند.
پاسخ ایمنی دو هفته بعد از تزریق شروع می شود. افراد دو هفته بعد از تزریق دوز دوم به سطح ایمنی نسبی بر اساس اثربخشی نوع واکسن بین ۷۰ تا ۹۷ درصد می‌رسند که البته در افراد مختلف متفاوت است، اما افراد بعد از تزریق واکسن هم باید نکات بهداشتی را رعایت نمایند، زیرا اثر بخشی واکسن‌ها   ۱۰۰ در صد نیست و در واقع فقط از مرگ و میر و فرم شدید بیماری جلوگیری می‌کند و فرد واکسینه شده همچنان ممکن است به اشکال مختلف خفیف بیماری دچار شود.
 
 

 واکسن‌ها برای چه مدت در بدن ایمنی ایجاد می‌کنند؟

نمی‌دانیم مصونیتی که واکسن‌ها در بدن ما ایجاد می‌کنند چقدر دوام خواهد داشت. ديگر اينکه ممکن است گونه‌های جهش یافته ویروس که در مناطق مختلف دنیا شناسایی می‌شوند در برابر واکسن مقاوم باشند و آن‌ها را بی اثر کنند.
 
 

آیا محدودیتی در استحمام و ورزش پس از تزریق واکسن وجود دارد؟

خیر، محدودیتی بیان نشده است.
 

آیا محدودیتی برای استفاده از دارو‌های قلبی دیابت و تیروئید وجود دارد؟

خیر، محدودیت بیان نشده است، غیر از دارو‌های سرکوب کننده ایمنی.
 

واکسن کرونا برای چه کسانی ممنوع است؟

اگر سابقه عکس العمل آلرژیک شدید به هر یک از محتویات واکسن کرونا را دارند.
اگر هم اکنون بیمار هستند یا علائم کرونا دارند (البته پس از بهبودی و تایید پزشک می‌توانند واکسینه شوند) کسانی که به واسطه بیماری خاص از دارو‌های سرکوب کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کنند.
 افراد دارای تب بالای ۳۸ درجه یا مبتلا به کرونا
مادران باردار و شیرده
 
 

افرادی که دارو‌های سرکوب کننده ایمنی استفاده می‌کنند چگونه می‌توانند واکسن کرونا تزریق کنند؟

با نظر پزشک خود و دو تا سه هفته قبل از واکسیناسیون باید داروی سرکوب ایمنی را قطع کنند
 
 

آیا افرادی که مبتلا به نقص ایمنی هستند می‌توانند واکسن تزریق کنند؟

این افراد در خطر ابتلا به کرونا و جزو گروه‌های در اولویت واکسیناسیون هستند.
 
 

 آیا جوانان و افراد سالم به واکسن نیاز دارند؟

بله اگرچه اکثر افراد این بیماری را بدون مشکل طی می‌کنند، ولی همچنان خطر بیماری و احتمال بالای انتقال به سایر اعضای خانواده و همکاران و عوارض احتمالی ناشی از آن بسیار بالاتر از واکسن است و هیچکس در برابر ابتلا به نوع شدید بیماری مصون نیست.
 
 

آیا بهبود یافتگان کرونا هم باید واکسن بزنند؟

بله برای تقویت مجدد سیستم ایمنی در مقابل کووید۱۹ توصیه می‌شود که بهبود یافتگان غیر بستری چهار هفته و در موارد شدید به بستری شده، بستگی به وضعیت بالینی فرد و نظر پزشک معالج تا ۱۰ هفته بعد از بهبودی به تزریق واکسن اقدام کنند.
 

آیا منعی برای تزریق واکسن به گروه‌های سنی و جمعیتی مختلف وجود دارد؟

واکسن‌های کنونی عموما‘ ویروس زنده نيستند و حتی اگر ماهیت تکثیری داشته باشند مانند ژنوم تنها پیام پروتئین را منتقل می‌کنند. بنابراین این واکسن‌ها کاملاً ایمن و برای همه گروه‌های جمعیتی قابل استفاده اند (البته واکسن‌های کنونی هنوز در گروه سنی زیر ۱۸ سال بررسی نشده اند)
 
 

آیا کسی که علائم سرماخوردگی دارد لازم است قبل از تزریق واکسن تست PCR بدهد؟  

چون افتراق علائم سرماخوردگی و کرونا بسیار دشوار است، از طرفی در زمان ابتلا به کرونا تزریق واکسن ممنوع است، لذا بهتر است تست سی پی آر انجام شود و در صورت منفی بودن تست و به شرطی که علائم شدید وجود نداشته باشد، تزریق واکسن انجام شود.
 

آیا ممکن است واکسن تزریقی در دو نوبت متفاوت باشد؟

هنوز مجوز چنین کاری داده نشده است و مطالعه لازم در این زمینه وجود ندارد، اما مطالعات ادامه دارد.

 اگر به موقع برای دوز دوم مراجعه نشود چه باید کرد؟

چون اکثریت قریب به اتفاق واکسن‌ها در دو دوز تولید شده اند، دوز اول آنتی‌ژن جدیدی را وارد بدن و به سیستم ایمنی بدن عرضه می‌کند و در واقع دوزدوم باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
اگر کسی دوز دوم را به هر دلیلی فراموش  کرد یا دریافت نکرد، چند روز یا حتی چند هفته بعد از زمان دوره دوم حتما براي دریافت این دوز مراجعه کند، زیرا دوزدوم همانطور که گفته شد در ایمنی زایی نقش اساسی بازی می‌کند.
 

آیا واکسن کرونا باعث ناباروری می شود؟

خیر، این مورد شایعه‌ای بیش نیست و تزریق واکسن ربطی به ناباروری ندارد.
 

آیا واکسن کووید ۱۹ می‌تواند DNA را تغییر دهد؟

برخی از واکسن‌هاي موجود از نوع MRAN هستند، اما هیچ دلیلی وجود ندارد که این MRAN  بتواند DNA سلول انسان را تغییر دهد.  MRAN در واقع دستور ساخت یک نوع پروتئین خاص در بدن است. در تولید این نوع واکسن دستور ساخت بخشی از ویروس را که می‌خواهیم بر علیه آن آنتی‌بادی بسازد، به آن می‌دهیم.
 

ترکیبات شیمیایی موجود در واکسن می‌تواند به دریافت کنندگان واکسن آسیب وارد کند؟

خیر. بی‌خطر بودن واکسن قبل از استفاده در جامعه در مطالعات حیوانی و انسانی بررسی مي شود. سپس مجوز مصرف را کسب می‌کند.
 

 آیا کسی که آلرژی فصلی و آسم دارد می‌تواند واکسن تزریق کند؟  

آلرژی فصلی و آسم منع مصرفی برای تزریق واکسن نیست. افراد بدون آنکه نیاز باشد دوز اسپری‌های آبی کورتون خود را کاهش دهند، می‌توانند واکسن تزریق کنند.
 
 

آیا خطر لختگی خون بر اثر تزریق واکسن کرونا به‌خصوص آسترازنکا وجود دارد؟

این خطر وجود دارد، اما احتمال آن بسیار ناچیز و کمتر از زمانی است که فرد بر اثر بیماری کرونا دچار لختگی خون می شود.
 

آیا قبل و بعد از تزریق واکسن برای تخفیف علائم می‌توان مسکن خورد؟  

قبل از تزریق استفاده از استامینوفن، دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن ناپروکسن و همچنین آنتی‌هیستامین‌ها توصیه نمی‌شود.
 استامینوفن ممکن است باعث کاهش پتانسیل ایمنی زایی واکسن شود. استفاده از آنتی هیستامین‌ها هم می‌تواند باعث پوشانده شدن علائم آنافیلاکسی بعد از تزریق واکسن شود. بعد از تزریق واکسن استفاده از استامینوفن و دارو‌های ضد التهاب غیر استروئیدی آنتی هیستامین‌ها برای کنترل عوارض منعی ندارد.
 
آیا انجام تست PCR در تمام افراد ضروری است ؟

در افراد بی علامت نیاز به تست نیست.

 

آیا سنجش سطح آنتی بادی بعد از تزریق واکسن برای اطلاع از میزان ایمنی ایجاد شده توصیه می‌شود؟

خیر به استناد بررسی‌ها و پروتکل‌ها کنونی توصیه نمی‌شود.
 

آیا حساسیت به پنی سیلین یا دارو و غذا‌های خاص منع مصرف واکسن محسوب می‌شود؟  

خیر ترکیبات واکسن متفاوت از ترکیب آنتی بیوتیک‌ها و مواد دارویی و غذایی است. با این حال قبل از واکسیناسیون حتماً با گروه پزشکی حاضر مشورت شود.
 
 

آیا مصرف آنتی بیوتیک منع تزریق واکسن محسوب می‌شود؟  

آنتی‌بیوتیک عموماً در ابتلای افراد به عفونت‌های متفاوت تجویز می‌شود. چنانچه با نظر پزشک معالج آنتی‌بیوتیک در سه روز اخیر، تجویز شده یا همچنان علائم عفونت باقی است تا اتمام دوره درمان بهتر است تزریق واکسن به تعویق بیفتد.
 
 

 آیا افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی عروقی یا دارای استنت قلبی می‌توانند واکسن دریافت کنند؟

در این افراد منعی برای واکسیناسیون وجود ندارد.
 

 آیا افراد مبتلا به تشنج تحت درمان دارویی با یا بدون قطع دارو مجاز به دریافت واکسن هستند؟

این افراد با توجه به نوع تشنج، سابقه و نوع مصرف دارو صرفاً پس از کسب نظر پزشک معالج و نامه اجازه وي، می‌توانند واکسن دریافت کنند.