چرا برخی تجار اتاق تهران با بی‌اثر کردن تحریم نفتی مخالف هستند‌

گروه بین الملل: ماه گذشته بود که اتاق بازرگانی تهران گزارشی را درباره میزان واردات نفت توسط چین منتشر کرد، در این گزارش اتاق بازرگانی تهران مدعی شده بود که میزان صادرات نفت ایران به چین در 7 ماهه نخست سال 2021 به طور میانگین کمتر از 1000 بشکه در روز است.

به گزارش بولتن نیوز به نقل از فارس، طبق آمار اتاق بازرگانی تهران که در تصویر زیر هم که مربوط به توئیت مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران قابل مشاهده است، مجموع صادرات نفت ایران به چین در 7 ماهه نخست سال 2021، فقط 11 میلیون دلار بوده است که این موضوع حاکی از رقم صادراتی کمتر هزار بشکه نفت در روز است.

انتشار این خبر توسط اتاق بازرگانی موجب ایجاد موجی تخریبی علیه روابط ایران و چین در داخل شد و بازتاب قابل توجهی در رسانه‌های اصلاح‌طلب داشت، خبرگزاری فارس در همان ایام در گزارشی با عنوان «آدرس غلط جدید «جریان تحریف» درباره تحریم‌ها/ آیا چین واردات نفت از ایران را متوقف کرده است؟» با استناد به آمار اوپک، شرکت‌های ردیابی نفتکش و گزارش‌های دولت، ضمن تکذیب اعداد و ارقام اتاق بازرگانی تهران، رقم صادرات نفت ایران به چین را منتشر کرد که به صورت خلاصه در این باره توضیح داده می‌شود:

*آمار اتاق بازرگانی تهران بدون استناد به مراجع رسمی، فاقد اعتبار است

مبنای آمار ارائه شده توسط اتاق بازرگانی درباره صادرات نفت ایران به چین مشخص نیست. یعنی معلوم نیست این نهاد با استناد به کدام مرجع رسمی ادعای صادرات تنها هزار بشکه در روز را دارد،‌ بدیهی است که در موضوع صادرات نفت، اتاق بازرگانی تهران مرجع رسمی نیست و آمار این نهاد تنها در صورت استناد به مراجع رسمی مثل آمار اوپک یا شرکت‌های ردیابی نفتکش قابل اعتنا است.

*صادرات بین 550 تا 850 هزار بشکه‌ای نفت ایران طبق آمار اوپک

طبق آمار اوپک، میانگین صادرات نفت ایران در 7 ماهه نخست سال 2021 بین 550-850 هزار بشکه در روز است. البته توجه داشته باشید که به دلیل فروش مخفیانه و چراغ خاموش ایران در شرایط تحریم امکان رصد 100 درصدی همه محموله‌های ایران وجود ندارد، در نتیجه آمار واقعی صادرات نفت ایران (که عمدتا به مقصد چین است) از آمار مراجع رسمی بالاتر باشد.

*شرکت کپلر صادرات نفت ایران به چین را 650 هزار بشکه در روز تخمین زده است

طبق آمار شرکت ردیابی نفتکش کپلر میزان صادرات نفت ایران در 6 ماه نخست سال 2021 حدود 650 هزار بشکه در روز بوده است (تصویر 2).

*تانکر ترکرز: صادرات نفت ایران به چین بیش از یک میلیون بشکه در روز است

شرکت ردیابی نفتکش‌ها، تانکر ترکرز، گزارش داده است که در نیمه اول سال ۲۰۲۱ ایران روزانه به طور متوسط یک میلیون بشکه نفت راهی چین کرده است. این رقم حتی ۳۰ درصد بیشتر از خرید نفت چین از ایران در دوران قبل از تحریم‌ها هست. در ادامه می‌گوید ایران هم‌اکنون روزانه یک میلیون بشکه صادرات نفت به چین دارد و در برخی ماه‌های سال جاری میلادی، حتی این رقم به ۱.۵ میلیون بشکه نیز اوج گرفته ‌است.

در مجموع میزان صادرات نفت ایران با استناد به مراجع خبری رسمی ارائه آمار صادرات نفت کشورها در جدول زیر آمده است. به عقیده کارشناسان دلیل صفر بودن صادرات نفت ایران به چین در آمار اداره گمرک چین، همراهی این کشور با ایران برای دور زدن تحریم‌های نفتی و کاهش هزینه‌های تحریم است (تصویر 3).

*نگرانی آمریکایی‌ها از روند صعودی صادرات نفت ایران به چین و فروپاشی تحریم‌های نفتی

نکته جالب توجه اینکه بعد از این ادعای اتاق بازرگانی تهران مبنی بر تقریبا صفر شدن صادرات نفت ایران و چین، رویترز در خبری اختصاصی به نقل از مقام‌های آمریکایی و اروپایی گزارش داده که ایالات متحده به صورت دیپلماتیک در خصوص کاهش خرید نفت خام ایران با چین تماس گرفته است.

همچنین یک مقام اروپایی هم به خبرگزاری رویترز خبر داد، کاهش خرید نفت ایران یکی از موضوعاتی بود که «وندی شرمن» قائم مقام وزارت خارجه آمریکا در سفر اواخر ماه جولای به چین آن را مطرح کرده است.

اصلا فارغ از آمار مراجع رسمی مبنی بر صادرات حدود یک میلیون بشکه‌ای ایران به چین، یک سوال اساسی مطرح است اینکه فشار دیپلماتیک آمریکا و اروپا به چین برای کاهش واردات نفت از ایران و نگرانی آنها درباره تزلزل‌ تحریم‌های نفتی منطقا در چه شرایطی رخ می‌دهد؟ در شرایطی که صادرات نفت ایران صفر شده است؟ یا در شرایطی که صادرات نفت ایران به چین با روی کار آمدن دولت سیزدهم به اوج خود رسیده است؟

در پاسخ به خواسته آمریکایی‌ها «هوآ چوانیینگ» سخنگوی وزارت خارجه چین اظهار داشت: «چین و ایران همواره با رعایت اصول برابری و منفعت متقابل، رابطه برد-برد و تجاری‌سازی همکاری کرده‌اند، چین قاطعانه با هرگونه تحریم یک جانبه مخالف است و از ایالات متحده می‌خواهد تا در اسرع وقت از اعمال قوانین داخلی خود (در خصوص تحریم‌های یکجانبه ایران) بر نهادها و اشخاص طرف ثالث دست بردارد».

*تعارض منافع اتاق بازرگانی تهران در گسترش تعامل ایران و چین برای بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی

پس از مشخص شدن اطلاعات غلط اتاق بازرگانی تهران درباره رقم صادرات نفت ایران به چین در «7 ماهه نخست» سال جاری میلادی، بعد از گذشت یک ماه این اتاق با پافشاری بر اطلاعات غلط خود، این بار برای تخریب ذهنیت مردم ایران نسبت به چین، آمار صادرات نفت ایران به چین را در «8 ماهه نخست» 2021 اعلام کرد که دقیقا طبق روال گذشته (در تناقض با آمار موسسه ردیابی نفتکش‌‌ها) اعلام شده است.

تصویر 4 آمار جدید اتاق بازرگانی تهران درباره صادرات نفت ایران به چین است، در گزارش جدید اتاق بازرگانی مبنای این آمار نیز مشخص شده است که با استناد به اداره گمرک چین صورت گرفته است، همانطور که گفته شد رقم صادرات نفت ایران به چین برای کاهش هزینه‌های دور زدن تحریم توسط گمرک چین صفر اعلام می‌شود و این موضوع برای همگان روشن و واضح است. حال چرا نهادی مثل اتاق بازرگانی تهران که به طور کامل در جریان تعاملات نفتی ایران و چین است سعی می‌کند با ارائه اطلاعات غلط و بدون توضیحات مربوطه، روابط ایران و چین را در داخل کشور تخریب کند؟

نکته جالب توجه اینکه بعد از انتشار گزارش‌های اتاق بازرگانی تهران، این گزارش به طرز مشکوکی با هدایت‌های رسانه‌ای برخی سایت‌های خبری به ناگهان در فضای رسانه‌ای کشور توزیع می‌شود (تصویر 5).

این اطلاعات غلط اتاق بازرگانی تهران درحالی منتشر شده که طبق آمار اوپک، شرکت‌های ردیابی نفتکش و گزارش‌های دولت، مجموع صادرات نفت و میعانات گازی ایران به چین همچنان بیش از یک میلیون بشکه در روز است. در واقع معلوم نیست که هدف اتاق بازرگانی تهران از اصرار به ارائه اطلاعات غلط درباره روابط نفتی ایران و چین در تحریم‌ها چیست.

در حال حاضر با وجود تداوم تحریم‌های امریکا، تعامل نفتی ایران با چین همانند قبل از تحریم‌ها برقرار شده است و مسئولین ارشد کشور چین نسبت به تحریم‌های یکجانبه امریکا علیه ایران واکنش‌های تندی نشان می‌دهند. اما معلوم نیست که تعدادی از تجار اتاق بازرگانی چه نفعی از تخریب این روابط می‌برند که این اطلاعات غلط را در رسانه‌ها توزیع می‌کنند؟

آیا گسترش تعاملات دو کشور ایران و چین که در بلوک مقابل آمریکا تعریف شده‌اند و برای دور زدن و بی‌اثر کردن تحریم همکاری می‌کنند منافع تجار اتاق بازرگانی تهران را به خطر می‌اندازد؟ پاسخ به این سوال میتواند دلیل اصرار این نهاد برای تخریب روابط ایران و چین را مشخص کند.