همه‌چیز درباره سازمان همکای‌های شانگهای که ۱۶سال است جمهوری اسلامی کوشید عضو کامل آن باشد و امروز به این هدف رسید

به گزارش بولتن نیوز، سازمان همکاری‌های شانگهای، سازمان بین دولتی بین‌المللیِ امنیتی، اقتصادی و فرهنگی است، در سال ۲۰۰۱ از سوی چین، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان و ازبکستان با هدف برقراری موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه، پایه‌گذاری شد؛ بعدها پاکستان و هندوستان هم به عضویت پذیرفته ‌شدند.

در دهه ۹۰ میلادی، پس از فروپاشی روسیه و با هدف هرچه‌ بیش‌تر غیرنظامی کردن یا افزایش اعتماد نظامی در مرزهای چین و روسیه، پنج کشورِ چین، روسیه، تاجیکستان، قزاقستان و قرقیزستان پیمان شانگهای ۵ را راه انداختند که بعدها با پیوستن ازبکستان، به شانگهای ۶ تغییر کرد ولی از دل این همکاری نظامی منطقه‌ای، در سال ۲۰۰۱، سازمان همکاری‌های شانگهای خلق شد.

ایران، افغانستان، بلاروس و مغولستان هم سال‌ها عضو ناظر این سازمان بوده‌اند. حالا ایران هم که از سال ۲۰۰۵ عضو ناظر بوده و از سال ۲۰۰۶، درخواست و اصرار داشت که به عضویت کامل درآید، به شمار اعضای اصلی این سازمان درآمده.

زبان‌های اصلی حاکم بر مناسبات این سازمان، چینی و روسی است.

2️⃣ این سازمان هنوز مثل ناتو شکل یک سازمان همکاری‌های دفاعی و نظامی را به خویش نگرفته ولی اسناد و موضع سازمان تاکید دارد که تروریسم، جدایی‌طلبی و افراطی‌گری، دغدغه‌های امنیتی اصلی این سازمان است و با این توجیه که ممکن‌است برای این هدف‌ها، ارتش‌های کشورهای عضو به کار آیند، تا سال ۲۰۰۷ سه مانور نظامی مشترک برگزار کرده‌اند- در قزاقستان، چین و روسیه که البته بیش‌از همه نظامیان روسیه و چین در آن مشارکت داشته‌اند.

این سازمان و اعضای آن از ناتو و آمریکا خواسته‌اند که پایگاه‌های نظامی‌شان را از خاک کشورهای عضو سازمان برچیند، ازجمله پایگاه کی‌۲ آمریکا در خاک قرقیزستان.

اما جالب است که آمریکا در سال ۲۰۰۵ یک‌بار برای عضویت ناظر در این سازمان درخواست داده که اعضای شانگهای آن را رد کرده‌اند.

3️ در اقتصاد و تجارت، ازجمله اعضای سازمان کوشیده‌اند به یک منطقه آزاد تجاری سامان دهند. یک شورای مشترک بانکی برای آسان‌ترکردن سرمایه‌گذاری‌های مشترک دارند و در سرشان نقشه یک باشگاه مشترک انرژی برای طرح‌های استخراج و بهره‌برداری از طرح‌های نفت‌وگاز می‌پرورانند.

4️ کشورهای عضو و ناظر سازمان همکاری شانگهای؛ روی هم بیش‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده انرژی در جهان را دارند؛ مساحت کشورهای عضو این سازمان روی هم ۳۵٬۲۴۱٬۴۱۲ کیلومتر مربع یا در حدود یک‌چهارم سطح خشکی‌های زمین است.
بیش‌از سه‌میلیاردنفر جمعیت کشورهای عضو کامل این سازمان است که در حدود ۴۲ درصد جمعیت جهان را شامل می‌شود.
اما آن‌قدرها که تاثیر نظامی و امنیتی ناتو در سطح جهان آشکار و ملموس است، هنوز تاثیر شانگهای از محاسبات اسمی فراتر نرفته.