خروج آمریکا از افغانستان، پایان ماجرای افغانستان برای واشنگتن نیست

گروه بین الملل- مصطفی مطهری: بالاخره واشنگتن تصمیم خروج کامل از افغانستان را عملیاتی کرد و بعد از 20 سال از اشغال افغانستان، نیروهایش را از خاک این کشور خارج کرد. در واقع پایان دو دهه اشغال نظامی افغانستان از سوی آمریکا آن هم در مقطعی که افغانستان دارای شرایط بحرانی مشابه آنچه در سال 2000 داشته است، موجب شده تا تحلیل ها و ارزیابی های مختلفی در این باره صورت بگیرد؛ بطوریکه در ذیل هر تحلیل ابعاد تازه ای از این اتفاق رمزگشایی می شود. حال نکته اینجاست که آمریکا بعد از این چه سیاستی را در قبال افغانستان با مدیریت مجاهدان طالب در پیش خواهد گرفت؟ در واقع خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان و پایان دادن به حضور فیزیکی در این کشور چه تأثیری می تواند بر آینده اهداف آمریکا در این کشور داشته باشد؟

به گزارش بولتن نیوز،قبل از ورود به بحث باید خاطر نشان کرد که آنچه در این باره توسط بایدن به مرحله اجرا درآمد نتیجه و ادامه سیاستی بود که توسط ترامپ از طریق برقراری ارتباط با طالبان انجام گرفت. پس خروج از افغانستان تداوم سیاستی بود که ترامپ آن را بنیان نهاد و بایدن آن را به اتمام رساند.

واقعیت امر این است که آمریکا بعد از این اهداف و برنامه های خود را از چند طریق دنبال خواهد کرد که بیشتر در حوزه سیاسی و گفتگو با طرف خود یعنی طالبان بطور مستقیم و غیر مستقیم دنبال خواهد شد. در واقع واشنگتن همانطور که وزیر خارجه اش نیز گفته است ادامه تلاش های دیپلماتیک خود را در ارتباط با افغانستان در دوحه دنبال خواهند کرد؛ از این رو باید این نکته را نیز افزود که آمریکا از طریق دوحه به دلیل رابطه نزدیکی که با طالبان دارد مطالبات خود را بیان خواهد کرد. در واقع دوحه از این به بعد به مرکز حل مسائل دیپلماتیک آمریکا با طالبان تبدیل خواهد شد.

از سوی دیگر با توجه به فریسایشی شدن تجاوز آمریکا به افغانستان در طول دو دهه، واشنگتن تلاش دارد این بار روند دیپلماتیک را که هم کم هزینه تر است را از طریق دیپلماسی ائتلافی در سطح جهانی در ارتباط با افغانستان فعال کند. اگرچه مسیر دشوار به نظر می رسد اما می توان گفت این روند حتماً رقم خواهد خورد. بطوریکه در صورت عدم همراهی طالبان با این ائتلاف دیپلماتیک و خواسته های آنها فشارهای سیاسی و محدودیت های دیپلماتیک بر آن ها اعمال خواهد شد.

یکی از نکات مورد توجه در اتخاذ تصمیم قطعی بر خروج و اجرای کامل آن این است که افغانستان بعد از شکست القاعده، دیگر نه تنها جذابیت بلکه اهمیتی برای آمریکا نداشت. در واقع با شکست القاعده در افغانستان، ماموریتی که آمریکا آغاز کرده بود را پایان یافته تلقی کرد. از این رو در بازی میان گروه های قدرت از دولت تا طالبان و ... بستر را آزاد گذارد تا ببیند شرایط به کدام سمت سوق پیدا خواهد کرد که به شکست دولت و تسلط طالبان بر افغانستان انجامید. به همین دلیل با وقوع این رویداد اگرچه نیز برآورد شده بود زمین بازی برای فعالیت های آمریکا در افغانستان تغییر کرد و آمریکا از همان روزهای ابتدایی در این باره به تدوین راهبردها و سیاست هایش پرداخته است.

باید خاطر نشان کرد که نباید خروج آمریکا از افغانستان را به معنای خاتمه و اتمام همه چیز برای آمریکا در افغانستان قلمداد کرد. هرچند که آمریکایی ها با خروج از افغانستان توسط نظامیانش تأسیسات فرودگاه کابل را نابود کردند و همچنین ارتش آمریکا پیش از خروج از افغانستان سامانه دفاع موشکی «CRAM» نابود کرده است و ... اما با این حال این پایان ماجرای افغانستان برای آمریکا نخواهد بود. در واقع آمریکا علاوه بر استفاده از ابزارهای دیپلماتیک، کمک های بشردوستانه، پیشقدم شدن در بازسازی افغانستان در آینده با استقرار دولت مورد نظرش از طالبان یا هر گروه سیاسی دیگر، حتماً اهداف و برنامه هایش در افغانستان را برون سپاری خواهد کرد و با فعال کردن گروه های شبه نظامی دیگر در این کشور مانند داعش به سمت اجرای آنچه به دنبال آن است روی خواهد آورد.

در مجموع باید این گونه گفت که خروج آمریکا از افغانستان طبق برنامه از پیش اعلام شده، گام به گام و بر طبق آنچه مد نظر آنها بوده اتفاق افتاده است. پس نباید به راحتی همه چیز را برای آمریکا در افغانستان تمام شده یا رها شده قلمداد کرد. بطوریکه خروج نظامی از افغانستان به معنای پایان کار آمریکا در این کشور نیست؛ بلکه مسلماً آلترناتیو دیگری در این باره جایگزین خواهد شد.