گروه فرهنگ و هنر: پس از مدتها انتقاد و اعتراض و پیگیری از سوی برخی صاحبان مشاغل فرهنگی و هنری، مانند صاحبان سینما و تماشاخانههای تئاتر، دیروز خبری منتشر شد که شورای صنفی نمایش رسما درخواست خود را مبنی بر انتقال سینماها از گروه شغلی سوم به دوم (از پرخطر به نسبتا کمخطر) به ستاد ملی کرونا ارائه داده است.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از جام جم، به نظر میرسدحالا مجموعه ستاد کرونا و ساختارها و سازمانهای فرهنگیتر مرتبط با آن، به این نتیجه رسیدهاند که سالنهای سینما و تئاتر واقعا آنقدرها هم که اعضای علمی این ستاد فکر میکردند پرخطر نیستند. چرا که احتمالا مسوولان بخشهای علمی چندان با سینما و تئاتر در ارتباط نبوده و دید واقعی نسبت به شرایط عمومی آنها از جهت محیط فیزیکی و میزان مراجعات نداشتهاند.
حالا به بازگشایی بیخطر سینماها نزدیکتر شدهایم، اما لااقل از جهت عبرتآموزی از تجربه کرونا، سوالات مهمی باقی مانده است: چرا برای شرایط محیط فیزیکی از جهت رعایت فواصل، وضعیت تهویه و مسائلی از این دست، استانداردهایی تعریف نشد تا بهسادگی قابل نظارت باشد؟ چرا اعضای فرهنگی ستاد کرونا قادر نبودهاند، بخش علمی و درمانی را نسبت به وضعیت واقعی مکانهای فرهنگی-تفریحی آگاه سازند تا حساسیتهای اضافی از بین برود؟ چرا تعامل و مشورت با اصناف مربوطه برای تنظیم پروتکلهای روشن در این وضعیت استثنایی، تا این حد طول کشیده است؟
هرچند که وضعیت همهگیری کرونا هر قدر هم که طول بکشد، یک وضعیت موقت محسوب میشود و همگی امیدواریم بهزودی روزی برسد که ماسکها را برداریم و بدون ترس به فعالیتهای روزمرهمان برسیم، اما پس از گذشت ماهها از شیوع کرونا، توقع حداقلی برای سامان یافتن وضعیت مشاغل فرهنگی، خصوصا از این حیث که مستقیما با وضعیت روانی جامعه در ارتباط هستند، توقع معقولی به نظر میرسد. در واقع نباید بپذیریم وضعیت موقت مساوی وضعیت نابسامان است. حالا اگر این موضوع را مدنظر قرار دهیم، نقش وزارت فرهنگ و وزیر فرهنگ به مراتب حساستر و جدیتر میشود. وزیر فرهنگ از یکسو عضو ستاد ملی کروناست و در بالاترین سطح در تصمیمگیریهای آن حضور دارد و از سوی دیگر، دبیرخانه وزارت متبوعش، مدیریت فضای روانی جامعه در همهگیری را هم برعهده دارد. بنابراین مدیریت افکار عمومی در وضعیت کرونایی، ارتباط مستقیمی با قدرت اقناعی وزارت فرهنگ در ستاد کرونا و توانایی و خلاقیت در ارائه راهکار دارد. نمیتوانیم از امکان بالقوه تعریف استاندارد برای بخشهای عملیاتی مرتبط با محیطهایی چون سینما و تماشاخانه چشم بپوشیم. بخشهایی که شاید بشود در مشورت با مهندسان سالنهای سینما به ضوابطی روشن منتج شود تا بتوان با آن، سالنهای پرخطر، کمخطر و امن را از یکدیگر جدا و ردهبندی کرد.
بهعلاوه که با تغییر سئانسبندی از سئانسهای پشتسر هم به سئانسهای یک در میان و کاهش سقف پذیرش به یکدوم یا حتی یکسوم، میتوانستیم هم از سلامت سالنها مطمئن باشیم و هم فشار روانی وارد بر جامعه را که هم شامل مخاطب سینما میشود و هم تولیدکننده آن، بکاهیم. حالا آرام آرام خبر میرسد که سینماهای کشورهای دیگر، نظیر چین، ژاپن و آمریکا مشغول فعالیت هستند، اما ما بخشی از مشاغل فرهنگی را که به جرات میتوان گفت بالاترین حجم گردش مالی در بخش فرهنگ و هنر را داراست، تعطیل کردهایم و به عواقب اقتصادی، فرهنگی و روانی آن نمیاندیشیم.
بدون شک خسارت وارده و در نتیجه جبران خسارت در حالتی که از قبل به استانداردسازی فکر کرده و با کنترل پذیرای مخاطبان سینما در سالنها باشیم، بسیار سادهتر از وضعیتی خواهد بود که صاحبان تماشاخانهها و سالنهای ورشکسته، پس از عبور از کرونا جلوی وزارت ارشاد صف کشیده باشند. مشارکت دادن گروههای شغلی در تصمیمگیری نهتنها در اقناع آنان در وضعیت فعلی برای همکاری با ستاد کرونا و تعطیلی یا محدودیت فعالیتشان تاثیرگذار است، بلکه قطعا پس از عبور از این دوران نیز برای نهادهای دولتی مسؤول، مصونیتساز خواهد بود.
سازمان سینمایی از یکسو زیرمجموعه وزارت فرهنگ است که وزیر آن عضو ستاد ملی کروناست و از سوی دیگر اصناف سینمایی عملا در ارتباط با آن فعالیت میکنند و وظیفه تنظیم و تسهیلگری آنها را بهعهده دارد. پیرو نامه درخواست شورای صنفی نمایش برای انتقال سینماها از گروه شغلی سوم به دوم، نظر این سازمان را از روابط عمومی آن جویا شدیم. مسعود نجفی میگوید وزیر ارشاد عضو ستاد کروناست اما سازمان سینمایی و اصناف متبوعش برای تعیین ردهبندی، هیچوقت مورد مشورت قرار نگرفتهاند.
سازمان سینمایی صددرصد موافق است و اصلا پیگیر این موضوع بودهاست و درحال رایزنی با ستاد ملی کرونا هستیم تا این اتفاق بیفتد و فکر میکنم ظرف روزهای آینده نتیجه اعلام شود.
با دلایلی که مطرح شدهاست منطقی است که سینماها به گروه شغلی بیخطرتر انتقال پیدا کنند.
به هرحال الان وقتی مشاغل پرخطرتر مانند قهوهخانهها در گروه بالاتر و فعال هستند طبیعتا سینماها باتوجه به رعایتهایی که میشود خیلی امنتر از جاهای دیگر هستند. اگر خاطرتان باشد دفعه اولی هم که همه مشاغل تعطیل شدند سالنهای سینما و تئاتر، فعال بودند، اما بعد عوض شد.
نه، اصلا این موضوعات در سطحی نیست که سازمان سینمایی یا اصناف در آن مشارکت داشته باشند. در سطح وزیر است که ایشان هم در ستاد کرونا حضور دارند.
وزارت فرهنگ و ارشاد، متولی اصلی مشاغل و اصناف فرهنگی و هنری است و از سوی دیگر بخش مهمی از کار ستاد ملی کرونا در مدیریت روانی جامعه در همهگیری بهعهده دبیرخانه این وزارت در ستاد ملی کرونا قرار دارد. این را همایون امیرزاده، مدیر روابط عمومی وزارت ارشاد به ما میگوید.
ستاد کرونا دو بخش دارد که بخش اول بخش تنظیم پروتکلهای بهداشتی است و بخش دوم کمیته اطلاعرسانی و مدیریت روانی که دبیرخانه ارشاد هم در این بخش فعال است. طبیعتا در بحث پروتکلها همه تابع مقررات بخش اول هستیم و آنجاست که تصمیمات درباره ردهبندی مشاغل گرفته میشود و در واقع این موضوع در حوزه تخصصی آنهاست و نظر ستاد برای وزارت هم فصلالخطاب است.
حرف برخی سینماداران، این است که سینماها پرخطرتر از برخی مشاغل نظیر رستورانها و قهوهخانهها نیستند، اما بازگشایی نمیشوند...
ما هم قبلا این پیشنهاد را داده بودیم. وزارتخانه تا جایی که توانسته تلاش کردهاست کمترین میزان خسارت متوجه مشاغل تابعهاش شود، ولی طبیعتا ما مرجع تشخیص گروههای کم خطر و پرخطر نیستیم و از طرفی سلامت جامعه هم باید خط قرمز همه ما باشد.
طبق تقسیم کار صورت گرفته در ستاد کرونا، تصمیمگیری درباره این موضوع بهعهده بخش اول است. طبیعتا مسؤولان آن بخش هم نظرات دستاندرکاران این حوزه را جویا شدهاند و به اقتضائات مشاغل اشراف دارند و تصمیمگیری کردهاند.
ما همین موضوع را از تماشاخانههای خصوصی هم پرسیدیم که حالا تعدادی از آنها پس از یک سال از شروع کرونا ورشکسته و تعطیل هم شدهاند. بعضی نگاهشان این بود که وزارت ارشاد از موضع اصناف تابعه خودش وارد گفتوگو با ستاد کرونا نمیشود و در واقع ستاد کرونا التفاتی به این اصناف و استانداردهایشان ندارد، نه این که واقعا مخالفتی با بازگشاییشان داشتهباشد.
اصلا این طور نیست و اتفاقا مسؤول مدیریت فضای روانی جامعه خود ارشاد است. وزارت ارشاد در بحث سامانه کار و ارزیابی خسارات وارد بر مشاغل و برآورد کمکهای معیشتی هم همواره در کنار ذینفعان تابع خود ایستاده و صدای آنان در ستاد بودهاست. اما به هر حال مشکل محدودیتهای اعتباری که کشور درگیر آن است، وجود دارد. با تمام اینها باید بگویم حتی یک روز هم نبوده که وزارت ارشاد دنبال رسیدگی به وضعیت گروههای شغلی آسیبدیده نباشد.
دیگر فرصت گفتوگو ندارم!
مدیر سینما سپیده میگوید مدام اخبار را دنبال میکند تا ببیند بالاخره تصمیم ستاد ملی کرونا درباره سینماها چیست. او مانند بسیاری دیگر از سالنداران چه در بخش سینما و چه تئاتر، معتقد است تصمیمگیران در مورد ردهبندی سینماها، دید و دریافت واقعی از شرایط سینماها، چه از جهت استانداردهای محیط فیزیکی و چه از جهت میزان مخاطب آنها ندارند و بر اساس دید واقعی تصمیم نگرفتهاند. نظرات مهدی نیکآیین را میخوانید.
سینمای ایران به نظرم صددرصد خسارت دیده و سینما سپیده هم مستثنا نیست. سینماها معمولا در اکران اول و دوم نوروزی به فروش خوبی میرسند و روی همان میزان فروش تا انتهای سال مخارجشان را برنامهریزی میکنند و پیش میروند، ولی امسال متاسفانه اکران نوروز را از دست دادیم.
دوره اول، تیرماه تا اوایل شهریور بازگشایی شد و بعد دوباره از اواسط شهریور تا اواسط مهر، سینماها باز بود اما آنقدر اطلاعرسانی ضعیف بود که بااینکه دو سه ماهی کار میکردند، مردم اصلا نمیدانستند سینماها بازشدهاند. حتی هنوز هم در جریان نیستند که در آن دوره سینماها باز بودهاند. انگار اصلا طوری برنامهریزیشده بود که کسی در جریان قرار نگیرد.
اگر در سطح شهر نگاه کنید مردم خیلی راحت دارند در فروشگاهها رفتوآمدشان را با رعایت پروتکلها انجام میدهند. سینما هم اگر بازگشایی شود و به روال عادی برگردیم به این معنا که اکرانها پشت سر هم شروع شود، فیلمهای جدید بیایند و اطلاعرسانی هم بشود به نظرم این اتفاق خواهد افتاد. کما اینکه در تابستان هم داشت این اتفاق میافتاد اما متأسفانه مجددا کرونا اوج گرفت و سینما تعطیل شد.
ضمن اینکه طبق آماری که خود وزارت بهداشت اعلام کرد، ضریب آلودگی سینما حدود 3 درصد است یعنی خیلی کمتر از خطری که جاهای دیگر دارند و از طرفی سینما را خیلی راحتتر از جاهای دیگر میشود کنترل کرد. بنابراین به نظرم امکان حضور بیخطر مردم وجود دارد.
به نظرم تصور دوستان این است که سینماها همیشه در همه سئانسها بهصورت صددرصد پر است. یعنی فکر میکنند تمام سال شبیه ایام جشنواره است، مردم صف میایستند و سالنها کاملا پر است درحالیکه اصلا اینطور نیست. در حالت عادی هم ضریب اشغال سینماها حداکثر 50درصد است. الآن هم خیلی راحت میشود با ضوابطی همین سقف ضریب اشغال را حتی پایینتر از 50درصد کنترل کرد تا سینماها بازگشایی و پروتکلها هم از سوی مردم رعایت شود.
بهغیراز صنف سینماداران، چند ماهی است که شورای صنفی نمایش هم پیگیر تغییر وضعیت سینماهاست و آخرین اقدام این شورا ارسال درخواست برای تغییر ردهبندی سینماها از گروه سوم به دوم بوده است. مرتضی شایسته، دبیر این شورا میگوید مسؤولان ستاد، برداشت درستی نسبت به شرایط فیزیکی و میزان مراجعه مردم به آنها ندارند بهعلاوه که امکان استانداردسازی و نظارت بر سینماها بیشتر از بسیاری از مشاغلی است که در رده دوم قرارگرفتهاند.
هفتهگذشته جلسهای در وزارت کشور تشکیل شده بود که همین درخواست را در آن مطرح کردید.
البته در آن جلسه، دوستان ستاد چیزی بیان نمیکردند و فقط شنونده بودند و بنده و آقای فرجی مدیرکل نظارت بر عرضه و آقای قبادی، مشاور اجرایی وزارت حضور داشتیم. بعد از صحبتها قرار شد یک جلسه هم در دفتر آقای فرجی برگزار شود تا تصمیم نهایی در این مورد گرفته شود؛ اما هنوز جوابی به ما ندادهاند.
علتش این است که 6000 نفر از راه اشتغال در این حوزه کسب درآمد میکنند و همگی پروتکلها را رعایت میکنند و اگر به نسبت سایر مشاغل بسنجیم، خواهیم دید امکان رعایت پروتکلها و نظارت برآنها در سینماها بیشتر است. ما هم این موضوع را مطرح کردیم و امیدواریم دوستان بپذیرند.
به ما گفتند در این هفته؛ اما به پایان این هفته هم چیزی نماندهاست. باید در این جلسه از وزارت کشور و وزارت بهداشت و وزارت ارتباطات هم نمایندگانی باشند. امیدواریم زودتر نتیجه بگیریم.
برداشت دوستان این بوده که یک جمعیتی با ازدحام به سمت سینماها میآید و خطر کرونا نزدیک است. اما ما استدلال کردیم اولا جمعیتی به آن صورت نمیآید و ثانیا سئانسبندی برداشته شدهاست. از طرفی درباره سیستم تهویه سالنها هم سوالاتی بوده مثلا میگفتند سیستم تهویه و سرمایش و گرمایش سالنها به نحوی است که هوا را از سالن خارج میکند و همان را دوباره برمیگرداند اما ما توضیح دادیم که هوای داخل سالن کاملا خارج میشود.
ما برای بحث جشنواره خدمت دوستان نرفتیم بلکه مسألهمان بازگشایی سالنهای کل کشور بودهاست. این موضوع که جشنواره امکان برگزاری حضوری دارد یا نه، موضوعی است که دبیر جشنواره و مدیریت آن در وزارت باید دربارهاش تصمیم بگیرند.
چند وقت پیش که مرحوم اکبری مبارکه و چند نفر دیگر از سینماگران به واسطه درگیر شدن با کرونا از دنیا رفتند، همه تازه انگار متوجه خطرناکبودن این بیماری شدهباشند، شروع کردند به انتقاد از اینکه چرا باید همچنان فیلم تولید شود و هنرمندانی که درگیر تولید فیلم هستند درگیر این بیماری شوند و خدای ناکرده آسیبی به آنها برسد. آسیبی که طبیعتا خسران بزرگی برای برای فرهنگ و هنر این مملکت خواهدبود و جبرانش ممکن نیست. این فضا تا مدتی ادامه داشت و حتی همین حالا هم که صفحات بعضی بازیگران را در فضای مجازی ببینید، رد این نقدها و انتقادها را به وضوح خواهیددید.
از سوی دیگر حالا که نزدیک یکسال از شیوع این بیماری خطرناک میگذرد و کسبوکارها مختل شده و خصوصا در بخش فرهنگ و هنر شاهد بیرونقی غریبی هستیم، آرامآرام زمزمهها شروع شده که چرا سینماها و صحنههای تئاتر و موسیقی باز نمیشوند و راه نمیافتند؟ پس این میان تکلیف هنرمندان چیست و برای گذران زندگی باید چه کنند؟ آنها متخصص فن و هنری هستند که تعطیل است و کرکرهاش پایین. با این اوصاف تکلیف هنر این کشور و هنرمندانش چه خواهدشد؟
بسیاری از نقدها هم که منطقی به نظر میرسد این است که چرا باید جایی مثل قهوهخانه باز باشد و سینما تعطیل. این خلاصه نامهای است که یکی دو روز پیش از سوی سینماگران نوشتهشد. نامهای که از آن انتظار سینماگران برای ورود وزیر به این میدان بر میآید؛ انتظار ورود وزیر برای بازکردن اماکن هنری مثل سالنهای سینما و تئاتر و موسیقی و رونق دوباره دادن به فرهنگ و هنر.
با این اوصاف اما باید آن سوی ماجرا راهم دید. برای دیدنش هم یک چرتکه انداختن ساده کافیاست. اینکه باز شدن سینما یعنی راه افتادن نمایش فیلمهای جدید. یعنی فیلمها دوباره باید یکی بعد از دیگری ساختهشوند. یعنی سینماگران و گروههای فیلمسازی دوباره باید برای ساخت فیلم دور هم جمع شوند.
یعنی اگر یکی از آنها مبتلا به کرونا شود دوباره بقیه مبتلا شوند و دوباره خدایناکرده خسرانهای بزرگ در عرصه هنر و از دست رفتن سرمایههای هنر این کشور. و تازه اصلا به فرض که سینما هم باز شود، واقعا مردم حاضرند در این شرایط و با وجود تمام اتفاقاتی که افتادهاست برای گذراندن اوقات فراغت یا به واسطه علاقهشان به سینما بروند و از باز شدن سینماها استقبال کنند؟میبینید؟ تناقض غریبیاست. هم میخواهیم سینماها باز شوند و هم فیلمسازها فیلم نسازند. هم میخواهیم فیلمهای جدید اکران شوند و هم گروههای فیلمسازی دور هم جمع نشوند. هم به وزیر میتوپیم چرا سینماها را باز نمیکند و هم وقتی هنرمندی آسیب میبیند مسؤولان را زنهار میدهیم چرا جلوی ساخت فیلمها را نمیگیریم.این تناقض موقعیتی پیچیده ایجاد کردهاست که درست یا غلطبودن شروع مجدد هنر و سینما را مبهم میکند. تناقض غریبی که رفع و برطرف کردنش نیازمند همفکری و همدلی و ارائه طرحهای کارشناسیشده و دقیق است.
یکی از اعضای کمیته علمی ستاد کرونا در پاسخ به جامجم میگوید از نظر علمی هر محیطی که در آن فاصله حداقلی 1.8 متر رعایت نشود، محیط پرخطر محسوب میشود. او البته تصریح میکند پاسخگویی در مورد وضعیت ردهبندی مشاغل برعهده کمیته اجرایی است. دکتر مسعود مردانی که معلوم است حسابی سر شلوغی دارد، تندتند اما مهربان و خندان پاسخ ما را میدهد.
من عضو کمیته علمی هستم از من بپرسید سینما ممکن است از نظر علمی چقدر ویروس را کم یا زیاد کند تا توضیح دهم.
اگر فاصلهگذاری 1.8 متری رعایت نشود باعث انتقال بیماری خواهدشد.
ببینید از نظر من تا زمانی که اپیدمی کنترل نشود، رفتن به این مکانها ضرورت ندارد.
بله. پرخطر است.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com