آیا توافق سنجار معامله جدید میان مصطفی الکاظمی با بارزانی‌ها است؟
به گزارش بولتن نیوز، «احمد ملا طلال» سخنگوی نخست وزیر عراق، جمعه شب (۱۸ اکتبر)، از توافق دولت مرکزی این کشور با منطقه کردستان عراق درباره وضعیت شهرستان سنجار در استان نینوی خبر داد و گفت: بر اساس این توافق، امنیت، ثبات و سازندگی به منطقه سنجار باز خواهد گشت و مردم این منطقه که به دلیل حمله گروه تروریستی داعش از سرزمین خود آواره شده بودند به خانه‌هایشان باز خواهند گشت.
«مصطفی الکاظمی» نخست وزیر عراق، روز گذشته شخصا در نشست با مقامات دولت فدرال و دولت منطقه کردستان درباره توافق برای بازگشت ثبات و عادی سازی اوضاع در شهر سنجار استان نینوی شرکت کرد؛ نشستی که «جنین پلاسخارت» نماینده دبیرکل سازمان ملل هم در آن حضور داشت و پس از اعلام توافق میان طرفین، از آن ابراز خرسندی کرد.
جزئیات توافق اربیل و بغداد
در بیانیه نخست‌وزیری عراق اشاره‌ای به جزئیات دقیق این توافق نشده است و هنوز سند توافق حاصل شده میان بغداد و اربیل که ایزدی‌ها آن را نوعی معامله میان مصطفی الکاظمی و حزب بارزانی‌ها توصیف می‌کنند، منتشر نشده است اما برخی رسانه‌ها و منابع به صورت پراکنده برخی از مفاد این توافق را منتشر کرده‌اند که در ادامه می آید:
پایگاه خبری شبکه آمریکایی «الحره» در گزارشی که پس از استقبال سفارت آمریکا از این توافق منتشر کرد، نوشت که در بند نخست این توافق، اربیل و بغداد بر روی وضعیت اداره مشترک با همکاری دولت فدرال و اقلیم کردستان و لغو کلیه تدابیر و تغییرات صورت گرفته پس از سال ۲۰۱۷، توافق کردند.
بند دوم این این توافق شامل تدابیر و تدارکات امنیتی است و وظیفه تامین امنیت به پلیس فدرال با همکاری منطقه کردستان واگذار می‌شود.
بند سوم به خدمات اختصاص یافت و بازسازی این شهر که به میزان ۸۰ درصد به دلیل اشغالگری داعش تخریب شده، با همکاری هر دو طرف صورت خواهد گرفت.
به طور کلی گفته می‌شود که در این توافق، تمامی مسائل امنیتی در حوزه اختیارات دولت فدرال با هماهنگی دولت منطقه کردستان قرار گرفته است و مسائل خدماتی نیز بر عهده کمیته مشترک دولت فدرال، دولت اقلیم و استانداری نینوا خواهد بود.
«کفاح سنجاری» مشاور اطلاع‌رسانی در دفتر نخست‌وزیری منطقه کردستان می‌گوید که معیار اجرای عملی و موفقیت این توافق منوط به بازگشت ۳۵۰ هزار نفری است که از سنجار آواره شده‌اند و اغلب آنها نیز ایزدی هستند.
از سوی دیگر یک منبع آگاه در گفت‌وگو با پایگاه خبری «المعلومه» گفت که بر اساس این توافق «خدر رشو درویش» فرماندار جدید سنجار و جایگزین ممحما خلیل» خواهد شد.
توافق بر سر اوضاع امنیتی و تشکیل اتاق‌های هماهنگی مشترک میان ارتش و پیشمرگه، انتصاب مجدد مدیران ادارات و بخش‌ها که اغلب وابسته به حزب دموکرات کردستان خواهند بود و برکناری مدیرانی که پس از طرح اعمال قانون در دوره نخست‌وزیری «حیدر العبادی» در ۱۶ اکتبر ۲۰۱۷، انتخاب شده بودند از دیگر مفاد این توافق است.
طرح اعمال قانون حیدر العبادی یک طرح تنبیهی علیه حزب مسعود بارزانی بود که با وجود همه هشدارها، در ۲۵ سپتامبر این سال اقدام به برگزاری خودسرانه همه‌پرسی جدایی منطقه کردستان از عراق کرده بود.
ابراز خشنودی سفارت آمریکا، نماینده سازمان ملل و بارزانی‌ها
سفارت آمریکا در بغداد از توافق حاصله میان بغداد و اربیل استقبال کرد و طی بیانیه‌ای که در صفحه فیس‌بوک خود منتشر کرد، نوشت: ایالات متحده آمریکا به دولت عراف و دولت منطقه کردستان برای دستیابی به توافق همکاری مشترک در سنجار تبریک می‌گوید. ما از اجرای کامل این توافق استقبال می‌کنیم و امیدواریم که این توافق به امنیت و ثبات دایمی مردم عراق در شمال این کشور منجر شود.
جنین پلاسخارت نیز که در نشست امضای این توافق حضور داشت از آن استقبال کرد و این روز را روزی تاریخی برای سنجار پس از جنایات که داعش علیه مردم این شهرستان مرتکب شدند و نیز مصاعب پس از آن، توصیف کرد و گفت: این آغاز حقیقی بازگشت آوارگان به مناطقشان است و سازمان ملل آماده حمایت از ثبات و امنیت در این منطقه است.
از سوی دیگر «نیچروان بارزانی» رئیس منطقه کردستان نیز دیروز از این توافق استقبال کرد و طی بیانیه‌ای که در «شفق نیوز» منتشر شد، اعلام کرد: ما به این توافق که امروز میان دولت فدرال عراق و دولت منطقه کردستان که برای عادی‌سازی اوضاع در سنجار امضا شد، خو‌ش بین هستیم به چشم مثبت به آن می‌نگریم.
وی در ادامه از هر دو طرف مذاکره‌کننده برای این موفقیت حاصله تقدیر کرد و گفت که این موفقیت نتیجه احساس مسئولیت و همبسنگی و اقدام مشترک میان طرف‌های مرتبط با این پرونده است.
نیچروان بارزانی ضمن تقدیر از مصطفی الکاظمی گفت: وی نقش مهم و فعالی برای موفقیت مذاکرات و دستیابی به این توافق داشت.
رئیس منطقه کردستان همچنین از پلاسخارت و مشارکت او در روند حصول این توافق و سایر طرف‌های حامی این توافق تقدیر کرد.
به نوشته خبرگزاری رسمی عراق (واع)، «مسرور بارزانی»، نخست‌وزیر منطقه کردستان نیز شب گذشته با صدور بیانیه‌ای از توافق حاصل شده میان بغداد و اربیل استقبال و اعلام کرد: توافق مهمی که اقلیم کردستان با دولت فدرال عراق بر سر وضعیت سنجار به آن رسید، نتیجه ماه‌ها تلاش جدی و مذاکرات مقامات اربیل و بغداد بود که بازگشت امن آوارگان سنجار به سرزمین آباء و اجدادی شان را میسر می‌سازد.
وی افزود که عادی سازی وضعیت سنجار به مردم این شهر این امکان را می‌دهد که آینده خود را به دست خویش رقم بزنند.
به گفته مسرور بارزانی، طرفین بر سر اداره اوضاع اداری و امنیتی و خدماتی سنجار به صورت مشترک توافق کرده‌اند و این توافق قدم اول در اجرای ماده ۱۴۰ قانون اساسی عراق درباره مناطق مورد منازعه خواهد بود.
در این بیانیه آمده است که که اندکی پس از امضای این توافق نامه، مسرور بارزانی در تماس تلفنی با الکاظمی، از هیأت‌های مذاکره‌کننده برای تحقق این توافق مهم تشکر کرده است.
نخست‌وزیر منطقه کردستان همچنین از حمایت جامعه بین‌الملل از این توافق به خصوص در زمینه بازسازی زیرساخت های تخریب‌شده سنجار به دست داعش استقبال و از نقش مستقیم نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در این روند تقدیر کرد.
مخالفت شدید ایزدی‌ها و برخی نمایندگان استان نینوی
مدیر ناحیه شمالی سنجار: «خدیدا جوکی» مدیر ناحیه شمالی سنجار، امروز (شنبه - ۱۰ اکتبر) در گفت‌وگو با شبکه «العهد» اعلام کرد که توافق صورت گرفته میان اربیل و بغداد، خیانت به خون شهدا است.
وی تاکید کرد که توافق سنجار که بدون مراجعه به ایزدی‌ها و نظرخواهی از آنها حاصل شد، خیانت به خون شهدا است. هر توافقی که میان دولت مرکزی و اقلیم صورت گیرد، خیانت به ایزدی‌ها است.نیروهای پیشمرگه از سال ۲۰۰۳ در سنجار حضور داشتند و هیچ خدماتی قابل ملاحظه‌ای در این شهرستان نداشتند. ما از سازمان ملل و جامعه بین‌الملل می‌خواهیم که برای نجات سنجار دخالت کنند. ایزدی‌ها خود می‌توانند بدون نیاز به پیشمرگه از مناطق خود حمایت کنند. اوضاع امنیتی در این شهرستان بسیار خوب است و نیازی به ورود هیچ نیرویی نیست.
«قصی الشبکی» نماینده استان نینوی: نخست‌وزیر باید ابعاد پنهان توافق با دولت منطقه کردستان در خصوص اداره مشترک سنجار و استقرار نیروهای پیشمرگه در این شهرستان را آشکار سازد.
وی گفت که حقیقت این است ما از ابعاد پنهان و جزئیات توافق صورت گرفته اطلاعی نداریم.
الشبکی تاکید کرد که دشت نینوی، مشمول ماده ۱۴۰ قانون اساسی عراق نمی‌شود و هیچ تغییر جمعیت‌شناختی در آن حاصل نشده است.اوضاع در سنجار نگران‌کننده است و نوعی تداخل امنیتی و اداری در مساله اختیارات مربوط به این شهرستان به وجود آمده است. گنجاندن دشت نینوی در این توافق، تلاشی برای اجرای برنامه‌ها و طرح‌های سیاسی و اخراج نیروهای الحشد الشعبی و بازگرداندن وضعیت به حالت گذشته است.
الشبکی از دولت فدرال خواست تا از مناطق سنجار و دشت نینوی حمایت و امنیت را در این مناطق برقرار کند.
«داوود شیخ جندی» عضو شورای استانداری منحل شده نینوی: در سایه عدم حضور و مشارکت کلیه طرف‌های مرتبط با سنجار، پیامدهای منفی توافق بغداد و اربیل درباره این منطقه بیشتر از پیامدهای مثبت آن است.
وی توضیح داد: پس از عقب‌نشینی مدیران و مقامات سنجار به دهوک، این منطقه از سال ۲۰۱۷ تاکنون توسط یک اداره از نیروهای داوطلب (الحشد الشعبی) اداره می‌شود. توافق صورت گرفته میان بغداد و اربیل تحت فشارهای سازمان ملل و فعالان بین‌المللی بر طرفین به منظور یافتن راهکاری برای بحران اداره سنجار برای برقراری امنیت به این منطقه و بازگشت آوارگان و آغاز بازسازی آن حاصل شده است.
این مقام عراقی ادامه داد: اما از آنجا که کلیه طرف‌های موجود در این پرونده برای اداره سنجار در این توافق مشارکت داده نشدند، پیامدهای منفی حاصل از این توافق بیشتر از پیامدهای مثبت آن است.
«عیسی سعدو» فعال ایزدی: توافق اربیل و بغداد، ایزدی‌ها را به نقطه اول وسیطره شبه‌نظامیان بر سنجار باز می‌گرداند. این توافق به تقویت شبه‌نظامیان حزب دموکرات کردستان بر ایزدی‌های سنجار منجر خواهد شد. زیرا زمینه را برای بازگشت به وضعیت سال 2014 و کوچاندن ایزدی‌ها از سنجار فراهم می‌سازد. کمک‌هایی نیز که به سنجار می‌شود نیز سهم حزب دموکرات کردستان عراق خواهد شد.
وی افزود: شبه‌نظامیان کرد از طریق این توافق، کنترل سنجار را به دست می‌گیرند و این هدیه دولت عراق به حزب دموکرات کردستان است و به سرقت آراء ایزدی‌ها منجر خواهد شد.
«بن داوود» امیر ایزدی‌ها در سنجار: کلیه معاملات محرمانه میان دولت بغداد و اربیل مردود است. باید امنیت و قانون و کنترل دولت عراق بنا به خواست و اراده ایزدی‌های عراق بر سنجار حکمفرما باشد. تحمیل اراده‌ها و خواسته‌ها اجباری و معاملات پنهانی میان اربیل و بغداد در سنجار و دشت نینوی مردود است.
وی در ادامه خواست که فداکاری‌ها و ایثارهای بزرگ نیروهای امنیتی و الحشد الشعبی نادیده گرفته نشود و منطقه بار دیگر به نقطه اول خود که در آن تروریسم و افراطی‌گری رواج داشت، باز نگردد.
«سعید بطوش» رئیس حزب « التقدم الایزدی»: مردم سنجار هرگونه سازش سیاسی با هدف بازگشت پیشمرگه و حزب دموکرات کردستان عراق به این شهرستان را رد می‌کنند. دولت فدرال نباید تسلیم فشارهای حزب دموکرات کردستان شود. حزبی که میخواهد شخصیت‌هایی را که سنجار را خالی کردند و آن را به عناصر داعش تحویل دادند، به قدرت بازگرداند.
وی افزود: سنجار امنیت دارد و تنها با مشکل عدم توجه بغداد و اختصاص بودجه برای پرداخت غرامت و بازسازی برای بازگشت آوارگان مواجه است. ما نمی‌خواهیم که بار دیگر به داعش قربانی دهیم و با هرگونه بازگشت نیروهای حزب دموکرات و پیشمرگه به سنجار به شدت مخالفیم.
«فهد حامد» از شخصیت‌های سیاسی ایزدی: این توافق هیچ فایده و سودی برای ساکنان سنجار ندارد و یک توافق سیاسی برای بازگشت حزب دموکرات کردستان و پیشمرگه است. ما از دولت فدرال انتظار داشتیم که برای بازگشت ثبات و امنیت به سنجار از ما حمایت مالی کند و به خسارت‌دیدگان غرامت دهد اما با دیدن اینکه همه اهتمام این دولت بر روی بازگرداندن حزب دموکرات کردستان که سنجار را به داعش تقدیم کردند، متمرکز شده، غافلگیر شدیم.
«حسن رش» فعال ایزدی: ساکنان سنجار بسیار نگران و هراسان هستند زیرا می‌دانند که روزهای سختی در انتظار آنها است. روزهایی شبیه دوران سیطره داعش بر این شهرستان. داعش در نگرانی و درگیری باقی خواهد ماند. دولت فدرال می‌بایست خود کنترل این شهرستان را به دست می‌گرفت و از ساکنان آن حمایت می‌کرد اما با این توافق به حزب دموکرات کردستان چراغ سبز نشان داد که به سنجار بازگردند تا به این ترتیب تمامی دستاوردها پس از اجرای طرح اعمال قانون را از بین برود.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
