سلول‌‌‌های بنیادی مزانشیمی در درمان آسیب‌‌‌های شبکیه و عصب بینایی موثر واقع می شوند

به گزارش بولتن نیوز، آسیب به شبکیه و عصب بینایی یکی از علل نابینایی است که به علت انحطاط سلول‌‌‌های گره بینایی روی می‌‌‌دهد.

تلاش‌های بسیاری با هدف مهار این انحطاط نورونی (سلول عصبی) صورت گرفته است. سلول‌‌‌های بنیادی مزانشیمی استخراج شده از بافت‌‌‌های مختلف بدن، در حفاظت از سلول‌‌‌های عصبی و ایجاد آکسون در نورون‌‌‌های گره بینایی تأثیر معنی‌داری داشته‌‌‌اند.

می‌‌‌توان از سلول‌‌‌های بنیادی جنینی به عنوان منبعی برای تولید سلول‌‌‌های بنیادی مزانشیمی استفاده کرد، چرا که سلول‌‌‌های بنیادی مزانشیمی حاصل از تمایز سلول‌‌‌های بنیادی جنینی (ES-MSCs) سریع‌‌‌تر تقسیم می‌‌‌شوند، سایتوکین‌‌‌های التهابی کمتری تولید می‌‌‌کنند و قادر به تعدیل سیستم ایمنی هستند. همچنین نشان داده شده است که سلول‌‌‌های بنیادی مزانشیمی عوامل یا ریز‌کیسه‌‌‌هایی به فضای خارج سلولی ترشح می‌‌‌کنند که منجر به بهبود آسیب می‌‌‌شود. با این همه اثرات درمانی احتمالی ES-MSCs بر آسیب‌‌‌های بینایی و چگونگی کارکرد ریز‌کیسه‌‌‌های ترشح شده از این سلول‌‌‌ها در ترمیم صدمات مذکور همچنان ناشناخته است.

*اثبات تاثیر سلول‌‌‌های بنیادی مزانشیمی در درمان آسیب‌‌‌های شبکیه و عصب بینایی توسط پژوهشگران داخلی

به منظور یافتن نحوه اثر ریز‌کیسه‌‌‌های ترشحی ES-MSCs بر آسیب‌‌‌های وارده به نورون‌‌‌های گره بینایی، سیده زهرا سید رضی زاده، حسین بهاروند، لیلا ستاریان، فرزاد پاکدل و همکارانشان در پژوهشگاه رویان و دانشگاه علوم پزشکی تهران، ریز‌کیسه‌‌‌های ترشحی را از سلول‌‌‌های بنیادی مزانشیمی حاصل از تمایز سلول‌‌‌های بنیادی جنینی استخراج کردند. سپس، از این ریز‌کیسه‌‌‌ها برای درمان حیوان مدل با آسیب در عصب بینایی استفاده شد. بهبود صدمات و چگونگی کارکرد ریزکیسه‌‌‌ها با روش‌‌‌های آزمایشگاهی تا دو ماه پس از پیوند بررسی شد.

نتایج این پژوهش که در مجله بین‌‌‌المللی Stem Cell Research & Therapy به چاپ رسیده است، نشان داد، ریز‌کیسه‌‌‌های استخراج شده از ES-MSCs زنده‌‌‌مانی نورون‌‌‌های گره بینایی و عملکرد رشته‌‌‌های عصبی آنان را به شکل معنی داری افزایش می‌‌‌دهد. همچنین استفاده از این ریز‌کیسه‌‌‌ها شمار آکسون‌‌‌ها در عصب بینایی را افزایش داده، رفتارهای مربوط به بینایی در حیوان مدل را بهبود بخشید.

علاوه بر این، پس از القای آسیب در عصب بینایی، ژن واسطه انحطاط نورونی در سلول‌‌‌های عصبی گره بینایی بیان شد، اما پس از پیوند ریزکیسه‌‌‌های ترشحی، بیان ژن یادشده کاهش یافت.
نتایج این پژوهش نشان می‌‌‌دهد، می‌‌‌توان از ریز‌کیسه‌‌‌های ترشحی سلول‌‌‌های بنیادی مزانشیمی حاصل از تمایز سلول‌‌‌های بنیادی جنینی به عنوان یک محصول برای درمان آسیب‌‌‌های وارد شده به شبکیه و عصب بینایی استفاده کرد.