آیا دیپلماسی ناکارآمد هم ناشی از اختیارات رهبری است؟!

گروه بین الملل: انتقاد به #ظریف و وزارت خارجه در سپهر سیاسی جمهوری اسلامی ایران از جمله در مجلس شورای اسلامی عمدتا از زاویه اشتباه مطرح می‌شود و تمرکز انتقادها بر چرایی "اعتماد به آمریکا" در برجام است.

به گزارش بولتن نیوز،البته که اعتماد به آمریکا و هیچ کشور دیگری درست نیست اما اتفاقا ظریف در این یک مورد درست می‌گوید که برجام حاصل اعتماد نبوده هرچند ضعف‌هایی دارد از جمله یکی از کلاه‌های گشادی که غربی‌ها در برجام سر ایران گذاشتند تعریف من‌درآوردی از "روز اجرای برجام" بود! در حالی که رهبر معظم انقلاب تاکید کرده بودند که تحریم‌ها باید با اجرای تعهدات ایران برداشته شوند، غربی‌ها هم گفتند تحریم‌ را "روز اجرای برجام" بر می‌داریم اما روز اجرای برجام را بعد از اجرای تعهدات مهم ایران و راستی‌آزمایی و تائید آن تعریف کردند!

هر چند انتقادهای مختلفی می‌توان به برجام وارد کرد اما به هر حال توافقی بود که با بده بستان حاصل شد و امتیازاتی هم برای ایران به همراه داشت و بخصوص با توجه به اینکه برجام توافقی بدون الزام حقوقی بود ، کار اصلی و مهم حفظ آن در کشاکش رویدادهای سیاسی بود. نقد اصلی به ظریف باید از منظر ناتوانی او در حفظ برجام مطرح شود. توافقی که با هزینه مقاومت مردم در برابر تحریم‌ها و اهرم مذاکراتی هسته‌ای پیش از روی کار آمدن دولت روحانی حاصل شد . در واقع کار ظریف در برجام چیدن میوه‌ای بود که مقدمات آن از قبل فراهم شده بود : ایجاد اهرم چانه‌زنی با غرب با ازسرگیری و توسعه هسته‌ای پیش از ظریف و حمایت نظام از مذاکره برای توافق. کار اصلی ظریف حفظ برجام در تعامل با دولت ترامپ بود که البته ناتوان از این مهم بود. نقش دیپلماسی ناکارآمد و بی‌هدف پسابرجامی بخصوص در دو سال اول دولت ترامپ در خروج آمریکا از برجام و تشدید تنش و تحریم مساله‌ مهمی است که مغفول مانده است.

ترامپ وعده نابودی برجام را داده بود اما دو سال با ماندن در برجام و تمدید معافیت‌ها پالس مثبت داد؛ در این سو اما آقایان ظریف و عراقچی فقط شعار دادند و ظریف در آوریل 2018 گفت که "دولت ترامپ هرگز در برجام نبوده!" و ترامپ هم پشیمان از یادگاری نوشتن روی دیوار ظریف در ماه مه 2018 چند هفته پس از این اظهارنظر ظریف از برجام خارج شد تا وزیر خارجه معنای واقعی "نبودن آمریکا در برجام" را بهتر درک کند که البته دود این مساله بیشتر به چشم مردم عادی کوچه و خیابان رفته و می‌رود یعنی همان‌هایی که ظریف مدعی است برای برداشتن فشار از دوش آنها فشارها را تحمل می‌کند!

بارها گفته‌ایم که مقام معظم رهبری در مقام پدر خانواده خطوط کلی سیاست خارجی را تعیین می‌کنند اما دیپلماسی میدان فراخ ابتکارات عمل دیپلماتیک و تفاهم و درک متقابل و ایجاد فضاهای گفتمانی جدید است. انداختن دولت ترامپ به مسیر تشدید تنش با ایران هیچ ارتباطی با "ممنوعیت مذاکره" با آمریکا ندارد و اینکه "30 سال است در دوران گذار هستیم" و... تنها یک توجیه روشنفکرمآبانه و آکادمیک برای فرصت‌سوزی‌های دنیای واقعی است.

با یک مثال می‌توان مساله را ملموس‌تر بیان کرد: فرض کنید پدر خانواده با یکی افراد بانفوذ شهر (جامعه بین‌المللی) مناقشه‌ای اصولی دارد و گفته مساله ما با این فرد شرور قابل حل نیست.. آیا فرزندان (دیپلمات‌ها)‌ برای مدیریت این مساله باید از شیوه‌های درست و منطقی استفاده کنند و از فرصت‌ها بهره بجویند یا از پشت بام به آن فرد دشنام بدهند و یک حرف را مدام تکرار کنند تا جایی که آن فرد شرور بیاید و شیشه خانه را بشکند؟ این داستان ساده ، حکایت سیاست کلی نظام و دیپلماسی آقای ظریف است!