گروه فرهنگ و هنر: مجله «سایت اند ساوند» (Sight & Sound) که از مجلههای معتبر سینمایی جهان به حساب میآید هر ده سال یکبار از منتقدان و کارگردانان صاحبنام سراسر جهان میخواهد لیستی از فیلمهای برتر تمام تاریخ سینما ارایه کنند. سایت اند ساوند نهایتا هر دهه دو لیست از بهترین فیلمهای تاریخ سینما معرفی میکند، یک لیست از بهترینهای تاریخ سینما از نظر منتقدین و یک لیست از برترین فیلمهای تاریخ به انتخاب کارگردانها. آخرین باری که این مجله دست به انتخاب این دو لیست زد سال ۲۰۱۲ بود؛ ۸۴۶ نفر از منتقدین، اساتید دانشگاه، پخشکنندگان و توزیعکنندگان، نویسندهها و افراد مطرح حوزه سینما از ۷۳ کشور جهان در بخش منتقدین دست به انتخاب زدند و نتیجه آرای این افراد در قالب یک لیست ۲۵۰ فیلمه که با عنوان ۲۵۰ فیلم برتر سایت اند ساوند مشهور است منتشر شد. همچنین ۳۵۸ کارگردان هم فیلمهای محبوبشان را در قالب ۱۰ فیلم برتر معرفی کردند که از این رایها هم لیستی تحت عنوان ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما بیرون آمد. در میان کارگردانها چندین کارگردان ایرانی هم حضور داشتند که از آنها میتوان به اصغر فرهادی و مانی حقیقی اشاره کرد.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از دیجی کالا مگ، در حال حاضر چند سالی است که هر دو لیست منتشر شده و از اعتباری ویژه و جهانی در میان اهالی سینما بهرهمند است. در این مقاله هر دو لیست منتقدان و کارگردانها را مد نظر قرار دادهایم و بر حسب آرای هر فیلم یک لیست منتخب ۳۰ تایی تهیه کردهایم که در مجموع (مجموع آرای منتقدان و کارگردانها) توانستهاند بیشترین رای را کسب کنند؛ به این ترتیب این ۳۰ فیلم بهترین فیلمهای تاریخ سینمای جهان به حساب میآیند به انتخاب متخصصان حوزه سینما در سراسر جهان.
مجله سایت اند ساوند از سال ۱۹۳۲ منتشر میشود و اولین رایگیری برای انتخاب بهترینهای تاریخ سینما را در سال ۱۹۵۲ آغاز کرد. در آن سال فیلم دزد دوچرخه ساخته ویتوریو دسیکا توانست در رده اول بهترین فیلمها قرار بگیرد. ده سال بعد در سال ۱۹۶۲ فیلم سینمایی همشهری کین ساخته اورسن ولز به عنوان بهترین فیلم تاریخ سینما انتخاب شد و این برتری تا ۵۰ سال بعد برای فیلم دوام پیدا کرد. نهایتا در آخرین دوره یعنی سال ۲۰۱۲ همشهری کین جایگاه ویژه خود را به فیلم سرگیجه اثر آلفرد هیچکاک داد و به رده دوم منتقل شد.
باید به این نکته هم اشاره کرد که لیستهای متفاوت دیگری هم در سالهای اخیر منتشر شده که نظرات طیفهای گوناگون مرتبط با سینما را نشان میدهند. لیست برترین فیلمهای سایت IMDB که براساس رای اعضای این سایت انتخاب میشوند یا لیست بهترینهای سایت Metacritic که بازتاب نظرات منتقدان است از جمله این لیستها هستند.
۱۱. مردی با دوربین فیلمبرداری
محصول روسیه
عنوان اصلی: Man with a Movie Camera
کارگردان: Dziga Vertov
سال ساخت: ۱۹۲۹
تعداد رای: ۷۹ رای
این اثر ژیگا ورتوف کارگردان روس یک مستند تجربی صامت است. فیلم زندگی شهری در چند شهر مختلف اتحاد جماهیر شوروی را به تصویر میکشد و در آن مجموعهای تکنیکهای بدیع سینمایی به کار رفته است. اهمیت ژیگا ورتوف و فیلم مردی با دوربین فیلمبرداری اهمیتی تاریخی است و میتوان با قاطعیت گفت ورتوف از جمله فیلمسازانی است که سینمای جهان را در زمان خود چندین گام به جلو حرکت داده است.
ورتوف که علاوه بر ساخت فیلم، یکی از نظریهپردازان سینما هم بود از نظریه سینما-چشم سخن به میان آورده بود، نظریه که از طریق آن بتوان زندگی واقعی را نمایش داد و در عین حال به درک جدیدی از جهان رسید؛ زندگی واقعی به معنای تماشای بیواسطه واقعیت نه شکلی از فیلم ساختن که بخش بزرگتر هویت خود را از ادبیات و موسیقی گرفته باشد. ورتوف گمان میکرد به این طریق میتوان به حقیقت وفادارتر باشد و به ذات سینما نیز نزدیکتر شود. فیلم سینمایی مردی با دوربین فیلمبرداری در عمل بازتاب دهنده این گونه نظریات ورتوف بود و از نظر فرم هم مجموعه گستردهای از ابداعات فرمی را به همراه داشت که شرح مفصلتر آن را به زمان دیگری موکول میکنیم.
۱۲. مصائب ژاندارک
محصول فرانسه
عنوان اصلی: The Passion of Joan of Arc
کارگردان: Carl Theodor Dreyer
بازیگران: Renée Jeanne Falconetti, Eugène Silvain, André Berley
سال ساخت: ۱۹۲۸
تعداد رای: ۷۸ رای
این فیلم صامت که توسط کارگردان صاحب سبک و توانمند دانمارکی ساخته شده شرح واقعی دستگیری، بازجویی، محاکمه و سوزاندن ژان دارک یکی از قهرمانان ملی فرانسه است.
مصائب ژان دارک به خاطر کارگردانی فوقالعاده، بازی بینقص رنی ژان فالکونتی در نقش ژان دارک و کیفیت نهایی فیلم به عنوان یکی از بهترین آثار تاریخ سینما مشهور است. درایر که یک کارگردان دانمارکی بود برای ساخت فیلمی به فرانسه دعوت شد؛ او ترجیح داد درباره ژان دارک فیلم بسازد؛ درباره یکی از آیکونهای مهم تاریخ فرانسه که محبوبیت بسیاری داشت. پس از ساخت فیلم جنجالهایی بر سر این موضوع برپا شد که آیا واقعا شایسته است که یک کارگردان دانمارکی درباره یکی از اسطورههای ملی فرانسه فیلم بسازد یا نه. نهایتا فیلم همراه با بازبینی مجدد و سانسور پخش شد و توانست شهرتی عالمگیر به دست آورد؛ در سال ساخت فیلم بسیاری از اهالی سینما معتقد بودند مصائب ژان دارک بهترین فیلمی است که تا به حال ساخته شده؛ فیلمی که پس از دههها هنوز مورد بحث قرار میگیرد و در فهرست بهترینهای بزرگان سینما جای دارد.
۱۳. آینه
محصول روسیه
عنوان اصلی: Mirror
کارگردان: Andrei Tarkovsky
بازیگران: Margarita Terekhova, Ignat Daniltsev, Larisa Tarkovskaya
سال ساخت: ۱۹۷۵
تعداد رای: ۷۷ رای
فیلم سینمایی آینه یکی از آثار مهم سینمایی است که تحت عنوان سینمای هنری شناخته میشود. واضح است که سینما خود یک هنر است و بعضا جنجالهایی هم بر سر استفاده از این اصطلاح درگرفته اما این نوع فیلمسازی تلاش میکند سینما را بیش از هر چیز در قالب یک هنر بازتاب دهد و به موفقیت تجاری یا عامهپسندبودن اثر تا حدود زیادی بیاعتنا است. آینه را آندری تارکوفسکی فیلمساز، نویسنده و نظریهپرداز روس کارگردانی کرده که بخاطر ساخت فیلمهای پیچیده، شاعرانه و غیرمتعارف مشهور است.
آینه که در خطوط کلی داستانی نوعی اثر مربوط به زندگینامه خود کارگردان است تصاویر و خاطرات یک شاعر رو به مرگ را مرور میکند. همانطور که سیر به یادآوردن وقایع خطی نیست فیلم نیز با ساختاری غیرخطی سامان داده شده است.
آینه در زمان اکران واکنشهای متفاوتی برانگیخت. بعضی از تماشاگران هنگام اکران فیلم سالن را ترک کردند و برخی از منتقدان فیلم را بیمعنا و بیارزش لقب دادند؛ با این وجود تماشاگرانی که توانستند با فیلم ارتباط برقرار کنند آن را تحسین کردند و منتقدان حامی فیلم آن را ستایش کردند. با گذر چند دهه، آینه به عنوان اثری خاص و متفاوت در مدیوم سینما، اثری که به قول یک منتقد بیشتر ساختار یک قطعه موسیقی را دارد تا یک فیلم روایی، تحسین شد.
۱۴. آتالانت
محصول فرانسه
عنوان اصلی: L’Atalante
کارگردان: Jean Vigo
بازیگران: Michel Simon, Dita Parlo, Jean Dasté
سال ساخت: ۱۹۳۴
تعداد رای: ۷۵ رای
آتالانت یک درام فرانسوی است که توسط ژان ویگو نوشته و کارگردانی شده است. فیلم داستان یک سفر دریایی و یک رابطه عاطفی را پیش میبرد. این اثر سینمایی در زمان خود چندان مورد توجه قرار نگرفت گرچه بداعتی خیرهکننده و کیفیت سینمایی بالایی داشت. با این وجود پس از چندین سال بعد پس از پایان جنگ جهانی دوم آتالانت دوباره مورد توجه اهالی سینما قرار گرفت و به شدت برجسته شد.
کارگردانهای موج نوی سینمای فرانسه که نگاهی به شدت انتقادی نسبت به فیلمهای دهههای قبل سینمای فرانسه داشتند در مقابل آتالانت رویکرد کاملا متفاوتی نشان دادند و یکسره فیلم را ستودند. در دهههای بعد نیز آتالانت به عنوان اثری شاعرانه که میتواند دید و درک بیننده را نسبت به سینما متحول کند شناخته شد و در آثار بسیاری از کارگردانهای شاخص جهان الهامبخش بود.
۱۵. پدرخوانده
محصول آمریکا
عنوان اصلی: The Godfather
کارگردان: Francis Ford Coppola
بازیگران: Marlon Brando, Al Pacino, James Caan
سال ساخت: ۱۹۷۲
تعداد رای: ۷۴ رای
احتمالا پدرخوانده یکی از معدود آثار این لیست باشد که مخاطب خاص و عام را با هم راضی میکند و توسط میلیونها سینما دوست در سراسر جهان دیده و تحسین شده. این اثر برجسته فرانسیس فورد کاپولا را میتوان یکی از بهترین نمونههای ساخته شده در حوزه فیلمهای جنایی دانست. فیلمی که سوای مضمون جنایی در مفهومپردازی سینمایی عشق، خانواده، جاهطلبی و خواست قدرت و چندین مفهوم کلیدی دیگر بسیار موفق عمل کرده است.
به شکل کلی مجموعه پدرخوانده به عنوان یک سهگانه موفق (برخلاف بسیاری از مجموعه فیلمها که در آن شاهد افت محسوس مجموعه هستیم) شناخته میشود؛ با این وجود بسیاری از منتقدان باور دارند که بهترین و موفقترین فیلم این مجموعه اولین فیلم پدرخوانده است که در سال ۱۹۷۲ ساخته شد. بازی خیرهکننده مارلون براندو در کنار آلپاچینو و جیمز کان، فیلمنامه بینقص، موسیقی معروف فیلم و کارگردانی ظریف و دقیق کاپولا این اثر را به یکی از فیلمهای جاودان و فراموشنشدنی تاریخ سینما بدل کرد.
همانطور که گفته شد یکی از ویژگیهای فوقالعاده پدرخوانده که آن را تا این حد ماندگار کرده چندلایه بودن این فیلم است؛ فیلمی که برای مخاطب عام سینما سرگرمکننده است و او را راضی از سالن بیرون میفرستد و برای مخاطب جدیتر هم اثری است درگیرکننده و تاثیرگذار.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com