سهم واقعی نفت نه ۳۰ درصد بلکه بیش از ۳۸ درصد است

گروه اقتصادی: اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور روز سه شنبه ۲۴ اردیبهشت ۹۸ در جلسه شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری، مدعی شده که وابستگی بودجه کشور به درآمدهای نفتی به ۳۰ درصد رسیده و گفته: «خوشبختانه با تلاش‌هایی که طی سالهای اخیر صورت گرفته میزان وابستگی بودجه به درآمدهای نفتی تا حد زیادی کاهش یافته و اگر زمانی بودجه دولت ۸۰ تا ۹۰ درصد به نفت وابسته بود، این وابستگی امروز به ۳۰ درصد رسیده است».

به گزارش بولتن نیوز، این ادعا را بررسی کردیم و به نتایج زیر رسیدیم:

دولت طبق قانون برنامه ششم توسعه و سند چشم انداز ۲۰ ساله، مکلف است که تا سال ۱۴۰۰ وابستگی به نفت را به ۲۰ درصد و تا سال ۱۴۰۴ به صفر برساند.

سهم نفت از کل منابع بودجه عمومی ۱۳۹۸ ظاهرا ۳۰درصد است به شرط آنکه یکی منابع مهم درآمدی بودجه امسال را از قلم بیندازیم. در بودجه ۹۸ با توجه به شرایط خاص اقتصادی امسال قرار شد دولت نیمی از سهم صندوق توسعه ملی از فروش نفت را -۴۰ هزار میلیارد تومان به حساب منابع عمومی واریز کند. بنابراین سهم واقعی نفت نه ۳۰ درصد بلکه بیش از ۳۸ درصد است.

محاسبات مرکز پژوهش‌های مجلس هم نشان می‌دهد وابستگی بودجه عمومی به نفت با در نظر گرفتن میزان برداشتی دولت از صندوق توسعه ملی، از ۳۳/۳ درصد در قانون بودجه سال ۱۳۹۷ به ۴۰/۸ درصد در لایحه بودجه سال ۱۳۹۸ افزایش یافته است. در این محاسبات منابع درآمدهای اختصاصی دستگاه‌ها در نظر گرفته نشده‌اند.

از سوی دیگر تحقیقات مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری نشان می‌دهد، سهم درآمدهای مالیاتی از درآمدهای عمومی در سال‌های اخیر تقریباً ثابت مانده، بنابراین با ثابت ماندن سهم درآمدهای مالیاتی، سهم نفت نمی‌تواند کاهش چشمگیر یافته باشد چرا که فرض این است که کاهش وابستگی به نفت باید با افزایش سهم درآمدهای مالیاتی جبران شود.

با این اوصاف به نظر می‌رسد معاون اول رئیس‌جمهوری ایران در ارزیابی وابستگی بودجه عمومی به نفت، چیزی بین ۸ تا ۱۰ درصد منابع نفتی بودجه امسال را از قلم انداخته است. از این رو این ادعای اسحاق جهانگیری که وابستگی بودجه به نفت تا ۳۰ درصد کاهش داشته، نادرست و مغایر با واقعیت است.