تغییر و تحولات زیر پوستی در حوزه حمل‌ونقل آنلاین

به گزارش بولتن نیوز، چند سالی است بازار تاکسی آنلاین به‌عنوان مهم‌ترین بازار رقیب آژانس‌های مسافرتی و تاکسی‌های شهری، به میزان چشمگیری بازار حمل‌ونقل را تحت تأثیر قرار داده و بالطبع اثرات متفاوتی روی رفاه عمومی گذاشته است.

به‌طور کلی بررسی تجربه سایر کشور‌ها درباره بازار تاکسی آنلاین نشان می‌دهد این بازار در مقایسه با بازار رقیب، دو شکست بازاری مهم را رفع کرده که این خود باعث محبوبیت روزافزون آن شده است.

نخستین شکست بازاری، «شکست هماهنگی یا Coordination Failure» بین راننده و مسافر است؛ به این صورت که در بازار قدیمی مسافر و راننده هماهنگی سازمان‌یافته و منظمی نداشتند و همین خود منجر به تحمیل هزینه‌های قابل توجهی به هر دو راننده و متقاضی می‌شد.

دومین نمود شکست بازار، مسئله «انتخاب معکوس یا Adverse Selection» است که در سیستم جدید به خوبی رعایت شده است؛ به این صورت که در سیستم جدید متقاضی سفر، اطلاعات کافی راجع به عرضه‌کننده سفر داشته و این خود شفافیت را در بازار افزایش داده است.

در کنار دو شکست بازار یاد شده، فرمول توجیه‌کننده مزیت‌های بازار تاکسی آنلاین، حذف هزینه بازگشت راننده بعد از رسیدن به مقصد است.

به این صورت که در بازار جدید، از زاویه راننده، مقصد سفر کنونی نقطه مبدأ سفر بعدی او است و در نتیجه هزینه زمان و سوخت برگشت راننده از مقصد نخستین سفر تا مبدأ که همان جایگاه آژانس تاکسی بوده، کاهش یافته است.

تجربه ثابت کرده این کاهش هزینه می‌تواند در طیف مختلفی از مسیر‌ها به مصرف رسانیده شود که یک سر آن به افزایش کامل رفاه اجتماعی و رأس دیگر آن به انتفاع عرضه‌کنندگان خاص ختم می‌شود.

بنابراین تعیین‌کننده جایگاه انتفاع اجتماعی از بازار تاکسی آنلاین، درجه رقابت در بازار یاد شده است.

به عبارت دیگر، هر چه رقابت در این بازار بیشتر و عرضه‌کنندگان در یک بازار رقابتی و سالم با هم فعالیت کنند، قیمت‌ها به خط برابری با هزینه نهایی رسیده و منافع ناشی از این مزیت به عموم منتقل خواهد شد.

شاید از همین منظر است که نزاعی بین کسب‌وکارهای حمل‌ونقل سنتی با این شیوه‌های جدید بروز کرد و تاکسی‌های شهری حتی سازمان شهرداری به مخالفت با بسترهای نوین حمل‌ونقل پرداختند یا به عبارت دیگر عرصه رقابت را بر خود تنگ دیدند.

اما با وجود تمامی اعتراضات و حتی تجمعات در برابر مجلس شورای اسلامی، تاکسیرانی و وزارتخانه‌های مرتبط از دامنه اعتراضات و نگرانی‌ها کاسته نشد و برخی تاکسیرانان نیز جذب سیستم‌های اسنپ و تپسی شدند و در کنار فعالیت عادی خود، به فعالیت در این بسترها نیز پرداختند.

تنگ شدن عرصه رقابت، شهرداری را به عنوان متولی قدیمی حوزه حمل‌ونقل شهری به فکر چاره انداخت تا با راه‌اندازی اپلیکیشن درخواست تاکسی‌های رسمی شهری به این جنگ رقابتی وارد شده و مطابق با میل مردم حضوری در فضای مبتنی بر پلت‌فرم‌های ارتباطی داشته باشد.

از این رو اپلیکیشن "کارپینو" دو سال گذشته هم‌زمان با وعده مدیرعامل تاکسرانی شهر تهران و با أخذ مجوزهای قانونی شهرداری و سازمان تاکسیرانی رونمایی شد.

به گزارش تسنیم، از آن جهت که در این بازار رقابتی، هر چه بازار از حالت رقابتی فاصله بگیرد و سهم عمده بازار در اختیار شرکت واحدی قرار گیرد، مزایای یاد شده از وضعیت رفاه عمومی دور شده و عده خاصی منافع حاصل از این مزیت را صاحب می‌شوند، انتظار می‌رفت که این اپلیکیشن بتواند با توجه به تمرکزی که روی تاکسی‌ها دارد، سهم بازار قابل توجهی از این میدان رقابتی به دست آورد.

اما مدتی است که ارائه خدمات این شرکت از آن شور و هیجان افتاده و حتی ناوگان تاکسی‌های شهری نیز که سعی بر انتقال تجارب جذاب سفر با کارپینو و جا انداختن فرهنگ استفاده از این اپلیکیشن داشتند، دیگر چندان تبلیغی حول این برنامه انجام نمی‌دهند.

در حالیکه فعالیت اپلیکیشن دانش‌بنیان کارپینو همچنان برقرار است اما به زعم برخی کاربران و مردم عادی، این برنامه در حال زمینه‌چینی برای یک تغییر یا به عبارتی گذار است و در حال حاضر در بازار رقابتی، ترجیح داده که با حداقل سهم، خدماتش را با چراغ خاموش ارائه کند.

اما با توجه به اینکه نرخ ریزش و شکست در استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای نوپا به اندازه‌ای بالاست که در نصیحت منتورها به تیم‌های ارائه‌دهنده ایده بیشتر حول و هوش این موضوع می‌گردد و با ترسیم واقعیات فضای اقتصادی، عوامل شکست را بر می‌شمارند، این سؤال به ذهن متبادر می‌شود که آیا این اپلیکیشن و به نوعی شهرداری تهران در فضای نوین رقابت حاضر به رقابت نشد و عرصه را به دیگر رقبا واگذار کرده است؟