مه‌پاشی در تهران کم آب
گروه اجتماعی: این روزها که گرمای هوا سنگ تمام گذاشته و داغی آفتاب حتی خنکای شب را هم تسخیر کرده، وقتی از شدت گرما از گشت‌وگذار در شهر هم لذت چندانی نمی‌بری لحظه‌ای خنک شدن با آب، هرچند کم حس خوبی را به انسان منتقل می‌کند. این روزها این حس لذتبخش با دستگاه‌های «مه‌پاش» یا «رطوبت‌ساز» فراهم می‌شود. همان دستگاهی که چند سالی است در اطراف محوطه‌های باز رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌ها نصب شده و با پخش قطرات‌ریز آب در هوا، محیطی مفرح و باطراوت را پدید آورده‌اند. در اینکه حس خوشایندی است شکی نیست، اما این حس گذرا در این روزهایی که کم‌آبی تبدیل به یک بحران جدی شده کار معقولانه‌ای نیست. اهمیت این موضوع زمانی دو چندان می‌شود که هر روز به تعداد این مه‌پاش‌ها در مقابل مغازه‌ها و حتی باغ‌ها و باغچه‌های شهروندان افزوده شده و کسی هم نگران مصرف آب آن هم در مقیاس زیاد نیست. در ادامه گزارشی بخوانید از کارکرد این وسیله و حواشی استفاده از آن در شهر.
به گزارش بولتن نیوز به نقل از روزنامه همشهری، شاید تا چندسال پیش فقط مکان یا محدوده خاصی را می‌توانستیم به فعالیت رستوران‌ها و مغازه‌دارانی که از سیستم مه‌پاش در مقابل محل کسب خود استفاده می‌کنند معرفی کنیم، اما حالا در بیشتر نقاط شهر از این سیستم خنک‌کننده برای جلب رضایت مشتری استفاده می‌شود. به محله تجریش سری زدیم تا از نزدیک از حال و هوای مشتریان، هنگام استفاده از خنکای لحظه‌ای بیشتر بدانیم. «آروین شهامتی» همراه دوست خود برای صرف غذا به رستورانی در این محله آمده است و پیش از سفارش غذا، همراه دوستانش زیر یکی از نازل‌های مه‌پاش اندکی ایستاده تا خنک شود. البته گاهی هم دوستان شوخی‌شان گل می‌کند و همدیگر را به سمت نازل‌ها هل می‌دهند. از لذت این خنک شدن برایمان می‌گوید: «واقعاً ایده جالبی است و در این تابستان گرم این‌گونه خنک شدن حال و هوای دیگر دارد. حس طراوت و سرزندگی به آدم می‌دهد.»
«سامان صلواتی» هم نظر خوبی به این مه‌پاش کنار رستوران دارد و می‌گوید: «هر وقت از کنار این رستوران عبور می‌کنم حس می‌کنم باران می‌بارد و در و دیوار بوی نمناکی بعد از باران می‌دهد.» دیگر مشتریان رستوران هم نظراتی مشابه دارند، اما «مینا معروفی» برخلاف نظر مشتریان رستوران می‌گوید: «من هر وقت از این محدوده عبور می‌کنم و پخش شدن قطرات‌ریز آب را می‌بینم، حالم بد می‌شود. در حال حاضر ما با بحران جدی آب روبه‌رو هستیم و مدام کارشناسان صرفه‌جویی در مصرف آب را توصیه می‌کنند. حتی گفته می‌شود جنگ آینده می‌تواند بر سر آب باشد. با این حال ما اینقدر راحت برای جذب مشتری از این وسیله پرمصرف استفاده می‌کنیم. هرچند مصرف آب این نازل‌ها کم باشد، اما متأسفانه هر روز به تعداد مغازه‌هایی که از آن استفاده می‌کنند افزوده می‌شود. شک نکنید که کمی بعد مغازه‌های دیگری هم برای جلب مشتری از این دستگاه استفاده خواهند کرد.»
صحبت‌های معروفی چندان به مزاج مدیر رستوران خوش نمی‌آید و در پاسخ به نگرانی او از میزان مصرف آب می‌گوید: «اول اینکه خیلی از مشتریان ما به استفاده از این سیستم راضی‌اند و دوماً مصرف آب زیادی ندارد و ما از آب شرب استفاده نمی‌کنیم.» صاحب رستوران وقتی متوجه می‌شود که ما تمام صحبت‌های آنها را برای گرفتن گزارش ضبط می‌کنیم، شروع به انکار و توجیه می‌کند. دست آخر هم از ما می‌خواهد تا حرفی درباره میزان مصرف آب و انشعاب از آب چاه نزنیم.
مه‌پاش یا باران مصنوعی
خوب است بدانیم دستگاه‌های نازل مه‌پاش برای استفاده در مزارع پرورش قارچ، آبیاری گلخانه‌ها، رطوبت‌سازی در مرغداری‌ها و دامداری‌ها طراحی شده است و تولیدکننده‌ها آن را به مرور روانه شهر کرده و هم‌اکنون استفاده از آن به کافی‌شاپ‌ها، رستوران‌ها، سفره‌خانه‌ها و... رسیده است.
در گفت‌وگو با یکی از تولیدکنندگان دستگاه مه‌پاش به نکات جالبی رسیدیم. به گفته او دستگاه‌های موجود در شهر 2نوع کم‌مصرف و پرمصرف هستند؛ نوع کم‌مصرف آنها هم 2 نوع دارد که به مه‌پاش و آب‌پاش (بارانی) معروف است. با پمپ کارکرده و تعداد نازل‌هایشان کمتر است، اما دستگاه‌های بدون پمپ مصرف آب زیادی دارند. این تولید‌کننده می‌گوید: «تعدادی از همکاران ما در این حرفه به جای دستگاه مه‌پاش کم‌مصرف و پمپ‌دار، دستگاه کارواش خانگی نصب می‌کنند که مصرف آب و برق بالایی داشته و به نوعی باران مصنوعی تولید می‌کنند. دستگاه مه‌پاش شرکت ما آب را به‌صورت پودر درآورده و با پمپ و بی‌صدا کار می‌کند.» او برای یک رستوران کوچک با محوطه 20مترمربع، حدود 5 میلیون تومان هزینه دستگاه و متری 60 هزار تومان هزینه لوله‌کشی(اعم از شیلنگ و نازل و پایه) کرده است.
شاید در ابتدا تصور کنیم که این سیستم‌ها آب را به‌صورت پودر درآورده و مصرف زیادی ندارند ولی با کمی تحقیق و مراجعه به شرکت‌های سازنده و نصب‌کننده این سیستم‌ها به عمق فاجعه پی بردیم. محیط فرضی ۲۰۰مترمربعی را به کارشناس یکی از شرکت‌های نصب‌کننده این سیستم‌ها ارائه کردیم و از او درخواست کردیم قیمت، میزان لوله‌کشی، تعداد نازل و میزان مصرف آب را محاسبه کند. کارشناس شرکت گفت حدود ۲۰متر لوله اصلی و پمپ و بین ۴۰ تا ۵۰ نازل برای محیط 200 مترمربعی لازم است. هزینه همه این وسایل با نصب هم حدود 5 تا 6میلیون تومان می‌شود. این میزان با توجه به تعداد مشتری و سود رستوران، تقریباً ناچیز است، اما وقتی که درباره میزان مصرف آب سؤال می‌کنیم، نماینده شرکت با اکراه توضیح می‌دهد که در هر دقیقه حدود ۵ لیتر آب مصرف می‌شود. حال باید کمی حساب و کتاب کنیم. فرض کنید یک رستوران حداقل زمان ممکن یعنی از ساعت ۲۰ تا ۲۴ این سیستم را در همین ابعاد کوچک که توضیح دادیم روشن کند. در هر ساعت ۳۰۰لیتر و در طول ۴ساعت ۱۲۰۰لیتر آب مصرف خواهد کرد. ۱۲۰۰لیتر یعنی ۲۴۰۰بطری آب معدنی کوچک و 800 بطری بزرگ آب. هزینه آب این مقدار مصرف را هم خودتان حساب کنید. این در حالی است که این دستگاه‌ها در روزهای گرم تابستان، اغلب از ساعات ابتدایی روز روشن هستند. جالب‌تر اینکه این سیستم‌ها فقط برای محوطه بیرونی رستوران‌ها و آلاچیق‌های آن استفاده نمی‌شود و در ویلاها، فضای سبز گلخانه‌ای و باغچه‌های خانه هم نصب می‌شود. محاسبه آب مصرفی این دستگاه‌ها در خانه‌ها هم بی‌شک رقم قابل توجهی خواهد بود.
کاش نظارت شود
«فریدون علی‌نژاد» یکی از شهروندانی است که از مصرف بیهوده آب در مه‌پاش‌ها ابراز نگرانی می‌کند و راهکارهایی برای کاهش مصرف آن دارد: «در کشور کم‌بارش ایران که به سختی آب پیدا شده و هر روز ذخایر منابع آبی کشور کمتر می‌شود، آیا استفاده از این سیستم‌ها درست است؟ آیا نباید در این زمینه وارد شد و نحوه استفاده از این سیستم‌ها را مدیریت کرد؟ من چند پیشنهاد دارم که بی‌شک باید مسئولان مربوطه در این زمینه تصمیم کارشناسی بگیرند. در صورتی که تعداد زیادی مشترک در یک محدوده مثلاً تفرجگاه‌های دربند یا فرحزاد از این سیستم استفاده می‌کنند، با نظارت شرکت آب و فاضلاب شهری به آب غیر‌شرب(آب چاه) منشعب شده و از این آب برای مه‌پاش‌ها استفاده شود. در صورتی که مشترکی برای کاهش هزینه آب مصرفی این دستگاه‌ها از انشعاب غیرقانونی یا به اصطلاح پشت کنتور آب استفاده می‌کند، شناسایی و جریمه شود. همچنین امکان استفاده از آب خاکستری (آب بازیافتی یا فاضلاب‌های خانگی) فراهم شود. برای محدود کردن زمان استفاده مه‌پاش‌ها هم می‌توان از الگوی مصرف بیش از تجاری برای میزان آب بها استفاده کرد. اخطار قطع آب هم می‌تواند در مورد رستوران‌دارانی که ابایی از پرداخت آب بها ندارند، مؤثر واقع شود.»
مشکل اصلی، ارزانی آب و خلأ قانونگذاری است
«علیرضا نوذری پور» قائم‌مقام شرکت آب و فاضلاب استان تهران معتقد است تا زمانی که آب از نظر برخی افراد یک کالای ارزان و بی‌ارزش از نظر اقتصادی است نمی‌توان به اصلاح الگوی مصرف در ایران امید داشت. او می‌افزاید: «متأسفانه در زمینه آب، متناسب با شرایط کنونی و بحران کم‌آبی قوانین بازدارنده و قاطع نداریم و به همین دلیل شاهد مصرف بی‌رویه آب هستیم. بی‌شک خلأ قانونگذاری دست ما را در برخورد جدی با این نوع مصارف بسته است. به شخصه با هر نوع مصرف غیرضروری آب مخالف هستم چه برسد به مصرف فانتزی و بسیار غیرضروری که توسط مه‌پاش‌ها صورت می‌گیرد. در این زمینه از صاحبان مشاغل مربوطه می‌خواهیم استفاده از این دستگاه‌ها را محدود کنند. شهروندان هم می‌توانند با حضور نیافتن در اماکنی که از این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند اعتراض خود را با مصرف بی‌رویه آب نشان دهند.
همچنین طرح توزیع لوازم کاهنده مصرف آب در استان تهران هم تا حد زیادی می‌تواند مصرف بی‌رویه آب را در این زمینه محدود کند. ناگفته نماند هزینه نصب این تجهیزات به‌صورت اقساط در قبوض مشترکان اعمال خواهد شد.» به گفته نوذری‌پور، قیمت تمام شده هر مترمکعب آب بدون هزینه سرمایه‌گذاری (تنها با احتساب هزینه تصفیه و نگهداری) حدود یک هزار و 200تومان است که شهروندان تنها 30درصد آن را پرداخت می‌کنند. بی‌شک به دلیل همین ارزان بودن آب است که مه‌پاش‌ها در شهر تهران در شرایط بحران آب خودش را نشان می دهد.
شما می توانید مطالب و تصاویر خود را به آدرس زیر ارسال فرمایید.
bultannews@gmail.com
