نبود یا بیش بود مهریه؛ 2564 داماد پشت میله‌های زندان مهریه

گروه اجتماعی: 2564؛ کمی بیشتر یا کمتر. این شمار کسانی است که تحت عنوان زندانیان مهریه در زندان به سر می‌برند.

به گزارش بولتن نیوز، درحالی‌که کاهش نرخ ازدواج یکی از مهمترین دغدغه سیاست‌گذاران ایرانی است و طولانی شدن دوران تجرد آسیب‌هایی را متوجه اقتصاد ایران کرده است اما در عمل، مشکلات موجود در روند ازدواج از جمله تعیین مهریه‌های بالا و عدم پیش‌بینی بحران‌هایی از این دست در صورت ناسازگاری، ازدواج را برای بسیاری با چاله‌ای پر از گرفتاری‌ها تبدیل کرده است.

 شاید بهره جستن از واژه چشم و هم‌چشمی برای توضیح شرایط موجود بهترین و ساده‌ترین راهکار برای توضیح آنچه در میان خانواده‌ها می‌گذرد، باشد.

 درحالی‌که برخی هنوز سنت پوسیده "مهریه را چه کسی داده و چه کسی گرفته" را در هنگامه تعیین مهریه و صحبت‌های اولیه به کار می‌برند، امروز بر بسیاری ثابت شده است که مهریه‌ها اتفاقاً هم دادنی است و هم گرفتنی.

 این در حالی است که مهریه‌های سنگین خود اهرم فشاری در برابر سنت ازدواج آسان تلقی می‌شود. باز شدن پای سکه بهار آزادی به بازار تعیین مهریه‌ها، مشکلات را در این حوزه دو چندان کرده است چرا که تا پیش از این؛ پول نقد بود که برای تعیین مهریه کاربرد داشت و خانواده‌ها با تعیین مبلغی پول، وصلت را جوش می‌دادند.

 بعدها اما وقتی مهریه‌های خانم‌ها دستمایه‌هایی برای شوخی و خنده شد چرا که در اثر بروز طوفان‌ها تورمی ارزششان از دست رفته بود، کم‌کم پای کالاهایی باز شد که در اثر رشد تورم و از میان رفتن ارزش پول آسیبی جدی را متوجه نشوند.

 زمین و سکه بهار آزادی مهمترین کالاهای مورد توجه بود اما از آنجا که بسیاری زمین را در مالکیت نداشتند، سکه‌های بهار آزادی صوری بودند که بر گردن داماد باقی می‌ماند تا در صورت جدایی، بتواند تأمین‌کننده زندگی عروس باشد. کم‌کم دیگر این حداقل‌ها نبود که مد نظر گرفت. تعیین سکه به تاریخ تولید، تعیین سکه به تاریخ ازدواج و ابجد حروف نام و نام خانوادگی عروس و داماد و ... همگی از جمله سنت‌هایی است که در سال‌های اخیر خریداران فراوان پیدا کرده است.

 این اما تمام قصه نیست. فراز تلخ قصه آنجا نگاشته می‌شود که داماد در زندان می‌ماند و شمار دامادهای زندانی از 2500 نفر فراتر می‌رود و ترسی عجیب زندگی آنانی را که در شرف تشکیل زندگی هستند فرار می‌گیرد که مبادا گذر قهرمان داستان پشت میله‌ها بیفتد.

 ضرورت‌های مهریه در دنیای امروز

 تعیین مهریه برای زنان در زمان ازدواج سنت حسنه دینی است اما در دنیای امروز، با توجه به تغییر شرایط جامعه اتفاقاتی تازه به وقوع پیوسته است. کسانی که یکسره مهریه را نفی می‌کنند و معتقدند این اقدام اقدامی نابجا در عصر مدرن است، در برابر این سؤال که در صورت جاری شدن صیغه طلاق، وضعیت زن چه خواهد شد و با چه پشتوانه مالی می‌توان زندگی خود را اداره کند؟ پاسخی درخور ندارند.

 هر چند مهریه، عندالمطالبه است و در زمانی که عقد جاری است نیز می‌تواند از سوی زن مورد مطالبه قرار گیرد اما غالباً زنان در صورت بروز بحران در زندگی است که ترجیح می‌دهند نسبت به دریافت مهریه خود اقدام کنند. مهریه می‌تواند تأمین‌کننده حداقل‌هایی برای زنی باشد که از زندگی خانوادگی خود خارج شده است. این اعتبار مانعی در برابر کشیده شدن زنان به فساد و بروز بحران‌های شدید است. اگر مهریه به‌طورکلی از سوی جامعه نفی شود، بدون تردید آسیب‌هایی جدی‌تر در این عرصه متوجه زنان خواهد شد و جامعه نمی‌تواند بی‌تفاوت از کنار این مسئله بگذرد. به نظر می‌رسد رعایت معقول سنت‌ها در این حوزه می‌تواند زمینه را برای اجرای درست و دقیق آن فراهم نماید.

 ضرورت فرهنگ‌سازی

 به نظر می‌رسد فرهنگ‌سازی در این عرصه ضرورتی جدی و الزامی برای جامعه ایران است. در حقیقت با تبلیغات فرهنگی و معرفی کارکردهای واقعی مهریه در زندگی، نه فقط زوج‌های جوان که حتی والدین نیز متوجه آسیب‌های ناشی از نبود یا بیش بود مهریه خواهند شد. آنچه در این میان اهمیت دارد یافتن این پاسخ است که مهریه معقول چیست؟ مهریه معقول بدون تردید مهریه‌ای است که تکاپوی تأمین حداقل‌های مورد نیاز مالی زندگی یک زن را دارا باشد. اشرافی گری در این حوزه و در نظر گرفتن تکلف‌های فراوان خود سبب می‌شود مسئله ازدواج از اصل خود خارج شده و وارد حواشی‌ای شود که به نفع هیچ کس نیست.