پول مفت، سرمایه گذاری قفل/ اقتصاد ایران در تله بانکی

 گروه اقتصادی: اقتصاد ایران در تله بانکها گرفتار شده است؛ تقریبا وضعیت صورت های مالی اکثر بانکها ناخوشایند است. حتی حسن روحانی رییس جمهور هم امروز صبح در معرفی اعضای کابینه دوازدهم شرایط نامساعد بانکی را یکی از بحران های اقتصاد ایران خواند.

به گزارش بولتن نیوز، وضعیت به گونه ای شده که بانكها دیگر با سپرده كار نمي كنند، بلکه بدهي گذشته را مي پوشانند. رویه ای که در اقتصاد به آن بازی پونزی می گویند، یعنی بدهي امروز را با سپرده های جدید می پردازند و تا فردا هم حتما خدا كريم است.

گزارش ها نشان می دهد که در سال ٩٣ بانكها ٨٠٠ هزار ميليارد تومان سپرده گرفته بودند و در سال ٩٤ اين رقم به ١ تريليون تومان افزايش يافت. در سال ۹۵ این رقم به یک تریلیون و ۲۰۰ میلیون تومان رسید. در سال ٩٣ بانكها ٥هزار ميليارد تومان سود خالص داشتند و در سال ٩٤ دو هزار ميليارد تومان ضرر خالص و در سال ۹۵ این رقم به ۴ هزار میلیارد تومان رسید. هرسال که می گذرد، سودی که بانکها از این شیوه بدست می آورند هم بیشتر می شود. اقتصاد ایران در تله بانکی گرفتار شده است.

علت اصلی رکود موجود بالا بودن نرخ سود بانکی است که سرمایه گذاری را در بخش های تولید غیرجذاب و غیراقتصادی کرده است. در واقع به دلیل آنکه بانکها یک منابع مطمئن برای پرداخت سود روزشمار در اختیار سپرده گذاران قرار داده اند، سرمایه ها به بانکها جذب می شود. از سوی دیگر بانکها گرفتار بازی پونزی شده اند و از طریق جذب سپرده، بدهی و سود سپرده های جدید را پوشش می دهند و پول های جدید در مسیر تسهیلات دهی قرار نمی گیرد.

 شدت ركود باعث شده، هيچ كاسبى اى كه بتواند ٢٨ درصد سود قطعي توليد كند تا بانك پس از كسر هزينه هاى بالاسرى بسيار زياد خود، بتواند ١٨ درصد به سپرده گذار سود دهد، باقي نمانده است. شوراي پول و اعتبار ناچار است سود سپرده ها را كاهش دهد تا نظام بانكى را از ورشكستگي عاجل نجات دهد.

تا به امروز بانك مركزي نخواسته- يا نتوانسته- فكري به حال دارايي منجمد شده بانك ها، كه در درجه اول ناشي از ضعف مديريت بانكي است، بكند. اين موضوع باعث شده هزينه تمام شده پول براي بانك ها خيلي بالا باشد.

از سویی بانک مرکزی با چاپ پول و خلق اعتبار بيشتر در بازار بين بانكي كه اسم آن را كاهش غير دستوري نرخ سود گذاشته درواقع به بانکها يارانه مستقيم می پردازد تا آنها سرپا بایستند.

کارشناسان اقتصادی پیش بینی می کنند که تركيب اين روش با نرخ سود سپرده ١٥ درصدی به زودی باعث انتقال بسيار سريع نقدينگي به بازار و پوچ شدن دستاورد تورمي خواهد شد و اصرار بر اين شيوه خيلي زود كشور را به تورم ٢٥-٣٠ درصد بر مي گرداند. کما اینکه حرکت های آن از خرداد ماه امسال شروع شده است.

به گفته آنان، البته راه هاي فراوان و تجربه شده بسياري براي خلاصي از دارايي منجمد موجود و نجات اقتصاد ملي وجود دارد. اين راهها عموما بر برنامه بازخريد دارايي ها ی نقد ناشونده بانكها متمركز شده است. البته اين برنامه قيمت واقعي دارايي هاي بانكها را شفاف مي كند و باعث آشكار شدن زيانهاي هنگفت پوشانده شده با ترفندهاى حسابداري خواهد شد. بانك مركزي نشان داده كه هرگز نمی خواهد برنامه اي كه ضعف عملكرد بانكها را علني كند، در دستور قرار دهد.