قهرمان کودکان ایرانی کیست؟

گروه فرهنگ و هنر: کارتون‌هایی که آن‌سوی آب تولید می‌شوند، با دوبله، در کمترین زمان ممکن، آن‌هم در سوپرمارکت‌ها و دیگر مراکز فروش در دسترس کودکان ایرانی قرار می‌گیرند تا الگوی کودکان، از سیندرلا و سفیدبرفی و ... عبور کند و به پرنسس و ملکه یخی و ... برسد.

 به گزارش بولتن نیوز، به نقل از امروزنامه، باب اسفنجی و شاهزاده و ... نیز جای خوددارند. در این فضا، درحالی‌که کودکان ایرانی پای کارتون‌های پررنگ و لعاب خارجی می‌نشینند که هنوز تلاش ملموسی برای شناساندن اسطوره‌های ایران در کشور شکل نگرفته است. ایرانیان تا چه حد اسطوره‌ها و قهرمانان تاریخی خود را نی شناسند؟ از تاریخ ایران و رشادت‌های سربازان ایرانی تا چه میزان مطلع هستند؟

اقداماتی برای تولید انیمیشن‌هایی مانند رستم و سهراب و ... نیز به دلیل جزیره گونه بودن این اقدامات چندان با اقبال مناسبی روبرو نشده است. بررسی‌ها نشان می‌دهد داستان قهرمان سازی در دنیای جدید با پیچیدگی‌های متعددی روبروست. آنچه مسلم است اینکه به‌جای تمرکز بر پرورش انسان‌هایی با سلاح مهر و محبت نسبت به جهان هستی و همچنین مجهز به اخلاق و آرمان، تلاش برای پرورش کودکانی در دستور کار غرب است که تنها از زاویه قدرت، جهان را کمی نگرند. این زاویه دربردارنده اثرات مخربی بر شخصیت کودکان است؛ آنجا که قدرت باشد، طبیعی است سوءاستفاده مجاز شناخته می‌شود و آنجا که قدرت نباشد، یاس و نومیدی حکومت خود را آغاز می‌کند.

شخصیت‌های کارتونی محبوب بچه‌ها را ببینید. السا و سیندرلا و سفیدبرفی و ... تنها در دنیای کارتون و روی سی دی های رنگارنگ با بچه‌های ایرانی در ارتباط نیستند. کافی است سری به لوازم‌التحریر فروشی‌ها بزنید تا شرک و سفیدبرفی و دختر توت‌فرنگی و ... را روی کیف‌ها و جلد دفترها و مدادها و پاکن ها و خط کش ها ملاقات کنید. ارتباطی مداوم میان باربی‌های زن و مرد خارجی با بچه‌های ایرانی شکل‌گرفته است. همین ارتباط سبب می‌شود بچه‌ها با دیدن کارتون‌هایی ا ز این قهرمانان خیالی، آماده پذیرش نکاتی باشند که برایشان در این انیمیشن‌ها تبیین می‌شود. کتاب‌های این قهرمانان نیز با داستان‌های متعدد در دسترس کودکان است.

این اما پایان راه نیست. این شخصیت‌ها در بازی‌های کامپیوتری و موبایلی فراوانی که این روزها به‌سادگی در دسترس کودکان قرار دارد نیز هستند و از این زاویه نیز برخوردی جدید میان مخاطب و این گروه شکل می‌گیرد.

عروسک فروشی‌ها انواع و اقسام عروسک‌های وارداتی و لباس‌های این قهرمانان را اسباب‌بازی‌فروشی‌ها عرضه می‌کنند تا خیال بیشتر و بیشتر به واقعیت بدل شود و بچه‌ها در قالب نقش‌های از پیش تعریف‌شده خود فرو بروند.

جادو حرف اول را می‌زند

جادو در بسیاری از این کارتون‌ها حرف اول را می‌زند. گنج‌هایی که پرنسس و خواهرانش می‌یابند، سیندرلایی که به‌واسطه ازدواج با شاهزاده از فقر و فلاکت نجات می‌یابد، ملکه یخی با قدرت جادویی و ... همگی این نکته را در ذهن کودکان جا می‌اندازد که باید ابر انسان باشی. این در حالی است که هاوکینگ، فیلسوف بزرگ غربی معتقد است " ابر انسان، زمین را جهنم می‌کند ".

سبک زندگی ایرانی و قهرمان غربی

در چنین شرایطی، در فضایی که سبک زندگی ایرانی از سوی دستگاه‌های اجرایی تبلیغ می‌شود و شکل و شیوه زندگی در این حوزه مدنظر قرار می‌گیرد، آیا می‌توان امیدی به حفظ هویت ایرانی باوجود قهرمانان غربی در این حوزه داشت.

فرهنگ سال‌هاست از منابع مالی داخلی بهره چندانی ندارد خصوصاً آنکه این بی‌بهرگی در حوزه کودک و نوجوان خود را بیش‌ازپیش به نمایش می‌گذارد.

شخصیت‌های محبوب ایرانی کم‌کم لای بروکراسی پیچیده و گروکشی‌های فراوان گم‌شده‌اند. کلاه قرمزی قربانی پول می‌شود و شخصیت‌هایی چون آب پری و سبزه پری و ... که در سریال آب پریا به کودکان معرفی می‌شوند و الگویی مناسب را به نمایش می‌گذارند به همان سریال محدود می‌مانند. نه انیمیشنی از آن‌ها تولید می‌شود و نه بازی کامپیوتری و نه اقدامی برای زنده نگه‌داشتنشان صورت می‌گیرد. در خلأ موجود در این فضا، جا برای جلوان شخصیت‌ها کارتونی غربی باز می‌شود که مفاهیمی مغایر با مبانی زندگی ایرانی – اسلامی را در ناخودآگاه کودکان این سرزمین القا می‌کنند. به نظر می‌رسد دیروز دیر بود و کار از کار گذشته، شاید اگر امروز را دریابیم، بتوانیم امیدی به فردا داشته باشیم. فردایی که در آن کودکان این سرزمین، قهرمانان اسطوره‌ای و معاصر خود را بشناسند