رسم زمونه دلال‌ها در سینمای کودک و نوجوان

به گزارش بولتن نیوز، حدود 15 روز تا شروع جشنواره کودک و نوجوان اصفهان زمان باقی مانده است و طی این سال ها همواره بحث بر سر چراغ کم سوی سینمای کودک و نوجوان داغ بوده است. هرچند سینمای ایران به واسطه کمبود هایی در زمینه سخت افزار سینمایی و نبود سالن های استاندارد به خصوص در شهرستان ها با مشکلات زیادی روبروست اما در نهایت ساختار غلط حاکم بر این عرصه نیز یکی از دلایل اصلی ضعف در سینمای کشور است. سینمای کودک و نوجوان البته دوره ای طلایی را نیز پشت سر گذاشت.

 

آن زمان که فیلمسازان مستعدی مانند کمال تبریزی، محمد علی طالبی، مرضیه برومند، داریوش فرهنگ و زوج موفق ایرج طهماسب و حمید جبلی را در این حوزه مشغول کرده بود. سینمای کودک در دهه 80 اما یکی از کم فروغ ترین دوران خود را سپری کرد تا با شروع دهه 90 ساخت فیلم پر فروشی مانند «مدرسه موش ها» این امید را دوباره زنده کرد تا شاید این قالب از سینما که اهمیت زیادی در گفتمان فرهنگی کشور دارد دوباره زنده شود. هر چند معضلات این نوع از سینما و به طور کلی سینما پیچیده تر از آن است که امید به شکوفایی آنی در این حوزه داشته باشیم. «رسول نجفیان» که خود سابقه بازی در فیلم موفق «دزد عروسک ها» را دارد درباره مشکلات سینمای کودک و نوجوان و البته گلایه هایی فراتر از این قالب با «ابتکار» به گفت و گو پرداخت.

رسول نجفیان در خصوص جشنواره کودک و نوجوان می گوید: «هیچ گاه جشنواره فیلم‌ساز نمی‌سازد، همان طور که فروش کتاب و جایزه ادبی نوبل نویسنده تولید نمی کند. ابتدا ضرورت دارد که هنرمند واقعی و نه آن‌هایی که خود را به هنر بند کرده‌اند با ضرورت های جامعه خود فیلم بسازد. فیلمی که به دل مردم بنشیند و از آن استقبال کنند حالا این فیلم می تواند در قالب کودک و نوجوان و یا سایر قالب ها ساخته شود.

وی می افزاید: «جشنواره ها می توانند اثرگذار باشند اما یک هنرمند خیلی در قید و بند آن نیست حالا اگر فیلمی هم بسازد و در جشنواره ای مورد توجه قرار بگیرد مورد اقبال است. اما بحث را باید فراتر از موضوع جشنواره مورد توجه قرار داد. جشنواره ها از جهاتی می تواند اهمیت داشته باشد و آن هم بررسی پیشرفت یا پسرفت فیلم ها طی یک سال است.

 

در جشنواره ها گاهی می بینیم که فیلمسازان جوان به خوبی از تکنیک‌های فیلم‌سازی استفاده می‌کنند و در برخی موارد هم خب فیلمسازان از سواد کافی برای ساخت فیلم بهره ای نبرده‌اند. فیلم من در سال 1353 در جشنواره abu مقام گرفت و به نظرم حق دارم در مورد آثار فیلم‌سازان اظهار نظر کنم. در نتیجه جشنواره به خودی خود بد نیست و باید باشد. اما این موضوع دو وجه دارد. یک سری از هنرمندان هستند که باید حمایت از آن‌ها شود و یک هنرمند واقعی باید فیلم بسازد.

این بازیگر تصریح می کند:« اما متاسفانه شاهد هستیم که در برخی از جشنواره ها چند میلیارد بودجه دارند که بخشی از آن را به ساخت فیلم هم اختصاص می دهند که در این زمان سر و کله دلال‌ها پیدا می شود تا این بودجه ها به افراد نا لایق اختصاص داده می شود.

فاجعه در حال حاضر به این صورت شده است که بودجه‌های حمایتی به واسطه رابطه ها به افراد دارای رانت تعلق می گیرد که خب این جشنواره ها شبیه جک می شود. اگر در جشنواره حمایت از هنرمند واقعی باشد و هیئت نظارت بر این فیلم ها بدون غرض و رابطه در مورد آن‌ها نظر بدهند خیلی هم اتفاق خوبی رخ می دهد. چرا که در کل یکی از دلایل عدم شادی مردم کمبود جشنواره های ورزشی و فرهنگی است. باید هر روز در کشور مردم به بهانه ای دور هم جمع شوند این خود می تواند از بسیاری از معضلات اجتماعی مانند اعتیاد جلوگیری کند. اما امیدوارم در جشنواره ها سرو کله دلال ها پیدا نشود.»

وی می افزاید: «بعد از شهر موش ها که مورد استقبال قرار گرفت در قالب سینمای کودک فیلم قابل توجهی ساخته نشد. هر چند در دوره ای برخی فیلمسازان مانند جعفر پناهی «بادکنک سفید» را ساخت و یا فیلم «کیسه برنج» محمد علی طالبی، فیلم «نیاز» ساخته علیرضا داوود نژاد از جمله آثار مطرح در سینمای کودک است. اما این ها برای سینمای کودک کافی نیست. فیلم‌هایی مانند «نیاز» که سیاه نمایی هم نداشت و فرهنگ معرفت ایرانی ها را القا می کرد جزو نمونه های خوب سینمای کودک و نوجوان است. می توان به آثار شاخصی اشاره کرد اما تعداد آن ها زیاد نیست.»

نجفیان تصریح می کند:«به هر حال ما دیدیم فیلمی مانند «شهر موش‌ها» که در زمینه کودک و نوجوان ساخته شد با استقبال مردم روبرو شد. هر چند فیلم سازان و تهیه کنندگان گاهی از این بابت نگرانی هایی دارند.

البته گاهی فیلم هایی ساخته می شود که فروش خوبی هم دارند و متاسفانه فیلم های بی ارزش و بدی است. باید دانست که صرف دیده شدن به معنای ارزشمند بودن یک اثر نیست. همان طور که اگر یک نفر در خیابان لباس خود را در آورد همه او را می بینند ولی نمی توان اسم آن را هنر گذاشت باید دانست که این دیده شدن ها با هم فرق دارند. آثار سینمای کودک باید به کودک و نوجوان پالایش دهد و آموزش دهنده فرهنگ صحیح باشد.»

رسول نجفیان همچنین می گوید: «متاسفانه ما در تلویزیون کار می کردیم طنزهای چخوف و یا آثار داستایوفسکی را اجرا می کردیم و البته پولی هم دریافت نمی کردیم به محض اینکه دستمزدها بالا رفت سرو کله دلال ها هم پیدا شد و امثال من زیر بار خیلی از مسائل نرفتیم.
البته گلایه ای هم دارم که بنده قبل از انتخابات از آقای روحانی مستقیم حمایت کردم و البته مورد هجمه های زیادی هم قرار گرفتم اما حتی در مراسم افطاری هنرمندان هم دعوت نشدم. ما از دولت هیچ چیز نخواستیم و البته بعد از این همه سال کار هنری هنوز اجاره نشین هستم. آنچه برای ما اهالی هنر اهمیت دارد احترامی است که مسئولان به هنرمندان بگذارند.»