درگذشت تاریخ‌نگار نقاشی ایران

به گزارش بولتن نیوز، علی‌اکبر تجویدی، نقاش، مترجم، پژوهشگرِ تاریخ هنر ایران و باستان‌شناسی، بیستم خرداد در پاریس درگذشت. حسن محمدی، مدیر مؤسسه کتاب‌آرایی ایرانی، ضمن تأیید این گفت: استاد علی‌اکبر تجویدی فرزند هادی‌خان تجویدی و برادر محمد و علی تجویدی از نقاشان و نوازندگان فقید کشورمان، ۲۰ خرداد در پاریس درگذشت.

او با اظهار تأثر از درگذشت این پژوهشگر مطرح حوزه نگارگری کشورمان پس از سال‌ها بیماری و خانه‌نشینی در پاریس، افزود: زنده‌یاد تجویدی صاحب مقالات و تألیفات متعددی در زمینه هنر و فرهنگ ایرانی بود که از آن جمله می‌توان به کتاب مهم «نگاهی به هنر نقاشی ایران از آغاز تا قرن دهم هجری» اشاره کرد.

 علی‌اکبر تجویدی، متولد ١٣٠٥، فرزند هادی‌خان تجویدی، از شاگردان کمال‌الملک و از هنرآموختگان مدرسه صنایع مستظرفه، یکی از مهم‌ترین هنرمندان و پژوهشگران خاندان هنرپرور تجویدی به شمار می‌آید. علاوه بر کارنامه‌ای درخشان در آموزش هنر و نیز همکاری مستمر با وزارت فرهنگ و هنرِ وقت، به‌واقع تجویدی یکی از آغازگران جدی پژوهش‌های کیفی در تاریخ نقاشی ایرانی است؛ به‌طوری‌که نتیجه پژوهش‌ها و تأملات چندین ساله او، سال ١٣٥٢ در کتابی با عنوان «نقاشی ایرانی از کهن‌ترین روزگار تا دوران صفوی» انتشار یافت. این کتاب را می‌‌توان نخستین تلاش یک ایرانی اندیشمند و نگارگر به شمار آورد که در نوشتار خود به اصول علمی متداول آن زمان وفادار بوده است. به عبارت دیگر این کتاب، نخستین کتاب تخصصی درباره نقاشی ایرانی است که سیر تاریخی دارد و از نقاشی غارهای لرستان آغاز شده و ادوار متعدد را همراه با نمونه‌های تصویری، با کیفیت شایسته نشان می‌دهد. علاوه بر این کتاب، همکاری در انتشار کتاب «پنجمین کنگره‌ جهانی باستان‌شناسی و هنر ایران» در سال ١٣٤٧ نیز از دیگر آثار ماندگار این هنرپژوه بزرگ است.

مروری بر مجلات هنری پیش از انقلاب، نشان می‌دهد بیشترین مقالات او در حوزه‌های تاریخ هنر، هنرهای سنتی، معماری و باستان‌شناسی در دو دهه ٤٠ و ٥٠ خورشیدی در مجله «هنر و مردم» انتشار یافته است. دبیری دومین بی‌ینال تهران در سال ١٣٣٩ و نیز معرفی هنرمندان ایرانی به نمایشگاه‌های بین‌المللی هنر پاریس از سوی تجویدی در دهه ٥٠، هرگز از سطور تاریخ هنر ایران در سده اخیر، محو نخواهد شد.

همچنین تجویدی به‌دلیل تسلط بر زبان فرانسه، در ترجمه و انتشار چند کتاب نقش مهم و تأثیرگذاری داشته است. از جمله انتشار دو کتاب «هنر مدرن ایران» (L’ArtModerneen Iran) در سال ١٣٤٦/١٩٦٧ و «برگزیده‌‌ اشعار حافظ»

(L’amour, L’amant, L’aime) در سال ١٣٦٨/١٩٨٩.

او پس از انقلاب نیز مصدر خدمات فرهنگی بسیاری بوده است؛ از جمله تدریس در مقطع کارشناسی ارشد هنر به دعوت دانشگاه هنر تهران بین سال‌های ١٣٧٠ تا ١٣٧٥. واپسین سال‌های عمر استاد در بیماری و خانه‌نشینی در شهر پاریس سپری شد.

دیدار استاد با خوش‌نویسان ایرانی در آذر ١٣٩٣ در پاریس و نیز همکاری‌هایی در اوایل دهه ٩٠ خورشیدی با خانه فرهنگ ایران در پاریس را می‌توان آخرین حضور او در محافل عمومی دانست.

منبع:شرق