چرا حساب های فعالان اقتصادی در کشورهای عربی بسته شد/ توصیه به بانک مرکزی برای انتقال حسابها از دوبی به جای دیگر

گروه اقتصادی: دونالد ترامپ رییس جمهور جدید آمریکا در حالی وارد عربستان شد که یک روز از انتخابات ریاست جمهوری در ایران می گذشت. ترامپ در جریان این سفر یک قرارداد تسلیحاتی به ارزش ۱۱۰ میلیارد دلار با مقامات ریاض به امضا رساند. قراردادی که اگرچه کسری بودجه 600 میلیارد دلاری دولت ایالات متحده را پوشش می دهد، اما منافع پنهان دیگری هم در بر دارد. منافعی که عربستان با اتکا به این خرید، آنهم در اوج کاهش بهای نفت، خود از متحد ایالات متحده آمریکا در منطقه نمایش داده و می خواهد از این طریق فشار بر ایران را بیشتر کند. عربستان سعودی از کاهش بهای نفت زیان بسیاری دید. 

به گزارش بولتن نیوز، سال گذشته ناچار شد از خزانه خود برای هزینه های دربار سعودی برداشت کند. این کشور همچنین برای جبران بخشی از هزینه های دست به کاهش هزینه ها از جمله حذف برخی یارانه ها کرد. حالا با این قرارداد تازه، عربستان قصد دارد، از طریق شورای همکاری خلیج فارس ایران را تحت فشار قراردهد. در اولین نشانه های سفر پرهزینه ترامپ برای عربستان، کشورهای حاشیه خلیج فارس مراودات بانکی خود را با ایران متوقف کرده اند. این اتفاق که طی دو روز گذشته اتفاق افتاده، حساب های بانکی بخش خصوصی ایران و هر گونه پولی که از ایران به حسابهای امارات ایرانی ها واریز شود، مسدود می شود. اتفاقی که گفته می شود حتي در اوج تحريم ها هم سابقه نداشته است. همه رقباي منطقه اي تصميم گرفته اند با استفاده از محدود بودن اكوسيستم انتقال پول ايران، يك فشار واقعي را تدارك ببينند.

بازگشت به شرایط قبل

در همین رابطه محمد لاهوتی، رئیس کنفدراسیون صادرات اتاق ایران به روزنامه ایران گفته است: «کشورهای عربی مشکلات را بیشتر از گذشته کرده‌اند ولی دلیل آن موضوعات سیاسی منطقه‌ای است. در مورد کشورهای اروپایی نیز با وجود تمام گشایش‌های بعد از برجام متأسفانه با آمدن ترامپ و نگرانی از جریمه‌ها مجدداً در لاک بسته خود فرو رفته و به شرایط قبل برگشته‌اند.»

او ادامه می‌دهد: «در کشور پاکستان حتی بعد از برجام هم هیچ تغییری در روابط بانکی انجام نشده و تقریباً تنها کشوری است که هیچ‌گونه ارتباط بانکی با ما ندارد. این در صورتی است که دو بار رئیس بانک مرکزی برای حل موضوع به این کشور سفر داشته است. در مورد هند، روابط بانکی معدودی با این کشور برقرار است ولی اعتبار اسنادی برای صادرکنندگان ایرانی باز نمی‌کنند. برای ارسال کالا نیز گشایش اعتبار از طریق کشورهای ثالث صورت گیرد و مبدأ صدور کشور ثالث باشد که اصطلاحاً به این کار سوییچ اسناد گفته می‌شود.»

این روزنامه همچنین نوشت است که پیگیری‌های آنها از دو بانک بزرگ اماراتی نشان می‌دهد آنها هیچ دستورالعملی برای بلوکه کردن و حتی بستن حساب‌های ایرانی‌ها دریافت نکرده‌اند.

سه سال بعد از هشدار كارشناسان به مذاکره کنندگان هسته ای اکنون برای بانک مرکزی هم مسجل شده که انتقال پول با مانع جدی روبروست. این اتفاق به معنای آن است که پنجره برجام در سطوح مختلف رو به بسته شدن است و ترتيبات لازم براي پايداری نتايج آن بدليل ضعف فني بخش مالي تيم مذاكره كننده اتخاذ نشده است.

یک توصیه از سوی کارشناسان

کارشناسان توصیه می کنند که بانک مرکزی باید یکبار برای همیشه اكوسيستم انتقال پول ايران را به نقطه اي غير از جنوب خليج فارس انتقال دهد، هرچند که جابجايي اكو سيستمي كه ظرف ٤٠ سال لايه لايه در دبي ايجاد شده و ايجاد يك اكوسيستم انتقال ارز موثر ديگر در جايي ديگر بسيار دشوار است اما چاره اي جز اين تصمیم در شرایط کنونی وجود ندارد.

دبي يك هاب منطقه اي صادرات مجدد است و اگرچه همين قيمت تمام شده كالا را بدليل صرفه مقياس در دبي پايين مي آورد اما كل عوارض اين صادرات مجدد تنها ٤ درصد است و وارد كننده شانس امتحان مسير راحت قاچاق از دبي را دارد.

از سویی جمعيت ايراني بزرگ در دبي زندگي مي كند كه كاسبي اش با ايران است و اين باعث مي شود هميشه تقاضاي ريال در دبي معادل تقاضاي درهم در تهران باشد و اين حقيقت باعث مي شود تحريم ترين تحريم ها هم تا زمان اخراج اين ايرانيان از دبي امكان توقف تهاتر اين دو تقاضا در تهران و دبي را نداشته باشد. به همين دلائل حتي وارد كننده ايراني كه از اروپا نمايندگي مستقيم گرفته هم ترجيح مي دهد كالا را از دبي بياورد و با درهم تسويه كند.