از «میوه ممنوعه» تا «ماه عسل»

گروه موسیقی: ماه مبارک رمضان، ماه میهمانی و عبادت در برابر خداوند است و تلویزیون نیز سعی دارد با برنامه‌های ویژه در راستای تقویت فضای معنوی این ماه مبارک بکوشد. در ماه رمضان برنامه‌های مختلفی از جمله ویژه برنامه‌ها، مستندها، سخنرانی‌ها و همین طور سریال‌های تلویزیونی از شبکه‌های مختلف پخش می‌شود که در برخی از این برنامه‌ها لزوم اجرای یک یا چند قطعه موسیقی برای تکمیل کردن فضای برنامه احساس می‌شود. به همین دلیل از شروع دهه 80، موسیقی‌های مناسبتی مختلفی در برنامه‌های تلویزیونی ویژه ماه رمضان اجرا شد که ضمن کمک کردن به دیده شدن برنامه، هر کدام به طور جداگانه و خارج از فضای برنامه و سریال نیز طرفداران بسیاری پیدا کردند.

به گزارش بولتن نیوز، در سال‌های ابتدایی دهه 80 معمولاً فقط دو یا سه قطعه موسیقی مناسبتی در ماه رمضان پخش می‌شد اما در سال‌های اخیر شمار این قطعات به بیش از 10 قطعه رسیده که این امر نشان از اهمیت و تأثیرگذاری موسیقی در مباحث معنوی و اجتماعی دارد.

عده‌ای گمان می‌کنند خواندن یک قطعه برای یک برنامه تلویزیونی در ماه رمضان مثل خواندن تیتراژهای بدون مناسبت است اما کار خوانندگان مشهور نشان داده که خیلی از آن‌ها در خواندن تیتراژهای مناسبتی موفق نبوده‌اند چون با همان تفکر و بینش تک آهنگ‌های خود وارد مبحث تولید یک تیتراژ مربوط به ماه رمضان رفتند. طی دو دهه اخیر، خوانندگانی چون احسان‌ خواجه‌امیری، مجید اخشابی، محمد علیزاده، محسن یگانه، مهدی یراحی و فرزاد فرزین موفقیت خود را در این عرصه نشان داده‌اند و برخی از خوانندگان مطرح نیز همچون محسن چاوشی با وجود خواندن تیتراژهای موفق در برنامه‌های دیگر، تا کنون تیتراژ رمضانی نخوانده‌اند.

اکنون نیز در آستانه فرا رسیدن ماه مبارک رمضان هستیم و قطعاً در سال جاری نیز برنامه‌های متعددی وجود دارند که در آن‌ها از صدای خوانندگان فعال موسیقی کشور استفاده خواهد شد. باید منتظر ماند و دید که خوانندگان پاپ، سنتی و تلفیقی در رمضان سال جاری چقدر در اجرای تیتراژ برنامه‌ها و سریال‌های مناسبتی موفق خواهند بود. در ادامه مروری خواهیم داشت بر قطعاتی که در دو دهه اخیر به عنوان تیتراژ سریال‌های تلویزیونی ویژه ماه رمضان و یا تیتراژ ویژه‌برنامه‌هایی چون "ماه عسل" یا "شهر باران" اجرا شده‌اند و هر کدام به قطعاتی شناخته شده و تأثیرگذار تبدیل شده‌اند:

احسان‌ خواجه‌امیری که همراه با علی لهراسبی رکورددار اجرای تیتراژهای تلویزیونی است، طی یک دهه اخیر برای برنامه‌های مناسبتی ماه رمضان چند قطعه بسیار خوب را اجرا کرده است. این خواننده برای اولین بار در سال 84 تیتراژ سریال "برای آخرین بار" را اجرا کرد و به موفقیت رسید. او سپس سال 86 تیتراژ سریال "میوه ممنوعه" به کارگردانی حسن فتحی را خواند که آن تیتراژ نیز بسیار مورد استقبال قرار گرفت. وی سال بعد تیتراژ سریال "مثل هیچکس" را خواند و در سال 89 نیز در یک همکاری دیگر با حسن فتحی، تیتراژ سریال "در مسیر زاینده‌رود" را اجرا کرد که مورد استقبال خوب مخاطبان قرار گرفت. در ادامه تیتراژهای رمضانی خواجه‌امیری، این خواننده در سال 92 دو قطعه "به دادم برس" و "شب سرمه" را برای سریال "مادرانه" اجرا کرد. خواجه‌امیری در سال 94 نیز تیتراژ پایانی برنامه "ماه عسل" را اجرا کرد.

محمد علیزاده از جمله تیتراژخوان‌های موفق تلویزیونی است که در ماه‌ مبارک رمضان‌ نیز تیتراژهای مناسبتی خوبی اجرا می‌کند. اولین تیتراژ رمضانی موفق این خواننده در ویژه برنامه "شهر باران" شبکه یک سیما صورت گرفت که وی در سال 90 ترانه‌ای از مجید صالحی را با آهنگسازی بهنام کریمی اجرا کرد و تنظیم این قطعه نیز برعهده بهروز صفاریان بود. البته علیزاده یک سال قبل تیتراژ برنامه "ماه عسل" را هم اجرا کرده بود. در سال 92 نیز علیزاده قطعه بسیار موفق "هوات‌ُ کردم" را با ترانه محمد کاظمی و تنظیم میلاد ترابی برای سریال "خروس" اجرا کرد که همچنان یکی از قطعات پرطرفدار این خواننده است. علیزاده سال گذشته هم دو تیتراژ ویژه ماه رمضان اجرا کرد، نخست تیتراژ سریال "برادر" با ترانه مهرزاد امیرخانی و تنظیم معین راهبر که این قطعه نیز به یک اثر هیت تبدیل شد و مخاطبان تلویزیون آن را تیتراژ برتر ماه رمضان در سال 95 انتخاب کردند و دوم، قطعه‌ای ویژه شب‌های قدر برای برنامه "ماه عسل" بود.

"منو درگیر خودت کن" اولین و شاید موفق‌ترین تیتراژ تلویزیونی برنامه "ماه عسل" بود که در سال 86 توسط محسن یگانه اجرا شد. این قطعه همچنان که به معرفی برنامه ماه عسل کمک کرد، برای اولین بار صدای محسن یگانه را به طور در تلویزیون به گوش مردم رساند که آن قطعه همچنان موفق‌ترین اثر برای خواننده مطرح پاپ است که تقریباً به جز آن قطعه، دیگر در زمینه تیتراژخوانی موفق نبوده است. ترانه "منو درگیر خودت کن" را روزبه بمانی سروده و آهنگسازی آن را هم خود محسن یگانه انجام داده است. این خواننده در سال 95 نیز یکبار دیگر تیتراژ برنامه ماه عسل را این‌بار با قطعه‌ای تحت عنوان "هر چی تو بخوای" اجرا کرد که به نسبت اثر 9 سال پیش خود به موفقیت آنچنانی نرسید. یگانه برای دومین تیتراژ مناسبتی خود در ماه رمضان هم به سراغ روزبه بمانی رفت و ترانه‌ای را از این ترانه‌سرا اجرا کرد که به عنوان تیتراژ آغازین برنامه "ماه عسل" به روی آنتن شبکه سه سیما رفت.

سریال "پنجمین خورشید" در سال 88 از شبکه سوم سیما پخش شد که تیتراژ آن را علیرضا افتخاری خواند. این سریال که در زمان خودش به محبوبیت بالایی رسید، ساخته علیرضا افخمی است. در این سریال علیرضا افتخاری قطعه‌ای را با آهنگسازی پیروز ارجمند اجرا کرد که با استقبال خوبی مواجه شد. نام این قطعه "خوشه دنیا" بود. از آن‌جایی که در سال 88 هیچ خواننده دیگری برای ماه مبارک رمضان قطعه‌ای منتشر نکرد، قطعه "خوشه دنیا" در معرض توجه بیشتری قرار گرفت.

مجید اخشابی یکی دیگر از خوانندگان پر کار ماه رمضان است که به نوعی تیتراژ اولین سریال نوین ماه رمضان را در سال 80 اجرا کرد. سریال "گمگشته" به کارگردانی رامبد جوان و اجرای مجید اخشابی بسیار مورد توجه قرار گرفت. در این سریال، اخشابی قطعه‌ای را بر اساس شعری از علی معلم اجرا کرد. اخشابی سپس در سال 83 نیز یک قطعه دیگر را با شعری از علی معلم این‌بار برای سریال پرطرفدار "متهم گریخت" به کارگردانی رضا عطاران اجرا کرد. "یک وجب خاک" هم نام سریالی است که در سال 86 در ماه رمضان پخش شد و اخشابی تیتراژ آن را با آهنگسازی حمیدرضا صدری اجرا کرد.

مهدی یراحی از جمله خوانندگانی است که بخشی از محبوبیت خود را به تیتراژهای مناسبتی ماه رمضان مدیون است. این خواننده در سال 88 با قطعه "هوای تو" برای برنامه ماه عسل به محبوبیت رسید و پس از آن آلبوم اولش را کلید زد. یراحی سپس چند قطعه دیگر نیز برای برنامه احسان علیخانی اجرا کرد. اثر "هر جای دنیایی دلم اونجاست" با ترانه‌ای از روزبه بمانی یکی از این آثار موفق است که مورد استقبال مخاطبان موسیقی قرار گرفت. همچنین وی قطعه "سازش" را هم بر اساس همان الگوی پیانو محور "هر جای دنیایی دلم اونجاست" برای ماه عسل اجرا کرد که آن اثر نیز با بازخوردهای خوبی مواجه شد. همه ترانه‌هایی که یراحی در ماه رمضان اجرا کرده از سروده‌های بمانی هستند و جنس موسیقی یراحی طوری است که این آثار به عنوان حسن ختام برنامه پخش می‌شود و آثار پر انرژی‌تر سایر خوانندگان به عنوان تیتراژ ابتدایی قرار می‌گیرد.

دکتر محمد اصفهانی تیتراژخوان بسیار خوبی است که کارنامه هنری وی در تلویزیون حکایت از این ماجرا دارد. این خواننده در سال 90 تیتراژ سریال مناسبتی "تکیه بر باد" را اجرا کرد که استقبال بسیار خوبی از آن به عمل آمد. "تکیه بر باد" قطعه‌ای از ساخته‌های مهدی یغمایی آهنگساز و خواننده پاپ است که خودش هم یک بار تیتراژ مجموعه ماه عسل را خوانده. همچنین ترانه این اثر نیز از سروده‌های روزبه بمانی است و بهروز صفاریان هم به عنوان تنظیم‌کننده در این قطعه حضور دارد.

"نگران منی" یکی از آخرین آثار پرطرفدار مرحوم مرتضی پاشایی بود که چند ماه پیش از درگذشت این خواننده پاپ به عنوان تیتراژ برنامه "ماه عسل" روی آنتن شبکه 3 رفت و آنقدر محبوبیت پیدا کرد که در مراسم خاکسپاری پاشایی نیز به زمزمه طرفدارانش تبدیل شد. برای این قطعه یک ویدئویی نیز تدارک دیده شد که مرتضی پاشایی در آن با استایل جدید خود پس از شیمی‌درمانی حاضر شد و از آن‌جایی که محتوای اثر نیز خیلی به وضعیت جسمی و روحی پاشایی شبیه بود، "نگران منی" یکی از تیتراژهای موفق مجموعه ماه عسل را رقم زد. ترانه این قطعه را مهرزاد امیرخانی سروده، آهنگسازی آن را پاشایی انجام داده و معین راهبر نیز به عنوان تنظیم‌کننده و میکس و مسترینگ در این قطعه حضور داشته است.

فرزاد فرزین در سال 92 خواننده تیتراژ ابتدایی برنامه "ماه عسل" بود که قطعه او به یکی از آثار محبوبش تبدیل شد و همچنان هم در کنسرت‌هایش بیشترین درخواست را برای اجرا دارد. این خواننده پاپ که سابقه چند همکاری دیگر را هم با علیخانی دارد، بالأخره در سال 92 به آن‌چه که از این همکاری می‌خواست رسید و یک قطعه هیت را از خود به جای گذاشت. قطعه "ماه عسل" نیز از سروده‌های روزبه بمانی است و ملودی آن را فرزاد فرزین ساخته. همچنین مهران خلیلی به عنوان تنظیم‌کننده و آرش پاکزاد به عنوان مهندس صدا در این قطعه حضور داشته‌اند.

رضا صادقی نیز تجربه چند تیتراژ خوب ویژه ماه رمضان را در تلویزیون دارد. این خواننده در سال 89 قطعه‌ای موفق را برای سریال "ملکوت" به کارگردانی محمدرضا آهنج اجرا کرد که این اثر بسیار مورد استقبال قرار گرفت، به خصوص آن‌که فضایی مناسب ماه رمضان و همچنین مناسب با خود سریال داشت. او همچنین در سال 92 نیز چند قطعه را برای سریال "دودکش" اجرا کرد که در این میان تیتراژ پایانی سریال که درون‌مایه‌ اجتماعی داشت، با موفقیت بسیار بالایی مواجه شد. صادقی به جز این قطعات، چند اثر دیگر نیز در ماه رمضان اجرا کرده که تیتراژ برنامه شهر باران یکی از آن‌هاست ولی در میان آثار ویژه ماه رمضان وی، ملکوت و دودکش بیشتر مورد توجه قرار گرفتند.

همچنین شهاب رمضان، سعید شهروز، قاسم افشار، امیرحسین مدرس، حامد زمانی، مهدی یغمایی، امیرعلی بهادری، بهروز صفاریان، مهدی احمدوند، حجت اشرف‌زاده، بهنام صفوی و بنیامین بهادری سایر خوانندگانی هستند که تیتراژهای ویژه برنامه‌ها و سریال‌های مناسبتی ماه رمضان را اجرا کرده‌اند.