تمرین دوست داشتن در نوروز

گروه اجتماعی: نوروز برای ما ایرانی‌ها با دید و بازدیدهای عید گره خورده است و همه از این فرصت تعطیلات عید استفاده می‌کنیم تا به دیدار اقوام و آشنایانی برویم که شاید در طول سال کمتر فرصت احوالپرسی از آنها را داشته‌ایم. 

به گزارش بولتن نیوز به نقل از مجله سیب سبز، این روزها برای خیلی از ما پر از دید و بازدید و مهمانی رفتن‌ها و مهمان داشتن‌هاست. بارها از صاحب‌نظران شنیده‌ایم که دید و بازدید و روابط با اطرافیان می‌تواند در روحیه ما تاثیرگذار باشد. این تاثیرگذاری هم از حل مشکلات گرفته تا شادتر شدن، هر کدام بسته به ارتباطات ما از مزیت‌های رفت و آمد محسوب می‌شود. به علاوه در متون دینی ما بارها به صله رحم توصیه شده و به عنوان یکی از عوامل افزایش طول عمر در نظر گرفته می‌شود. اما آیا واقعا این مهمانی رفتن و مهمان داشتن یا به عبارت بهتر این دورهمی‌ها در سلامت روان تاثیر می‌گذارد؟ این موضوع را در این شماره مجله «سیب سبز» بررسی می‌کنیم. اگر مدت‌هاست به دیدن اقوام‌تان نرفته‌اید، این مطلب را بخوانید و فرصت عید را از دست ندهید.

یکی از نیازهای روانی انسان نیاز به محبت است که در هر دوره از زندگی و تحول و رشد به آن نیاز دارد. باید از آغازین لحظات ورود به این جهان تا آخرین زمان وداع از این دنیا، متناسب با دوره رشد وی، این نیاز عالی و اساسی تامین و ارضا شود. این نیاز ابتدا در بدو تولد با رابطه عاطفی و محبت‌آمیز مادر با نوزاد و به آغوش کشیدن او نظایر آن تامین می‌شود. ارتباط صحیح و برخاسته از عشق و علاقه پدر نیز در این زمینه حائز اهمیت است و اگر به هر دلیلی این نیاز عاطفی، به‌خصوص در این دوره، ارضا نشود ضررهای جبران‌ناپذیری به کودک وارد می‌شود و سلامت جسمی و روانی او را به مخاطره می‌اندازد. با بزرگ‌تر شدن کودک در دوره نوجوانی و جوانی نیز نیاز به محبت از طریق دیگر اعضای خانواده، هم‌کلاسی‌ها و دیگر افراد جامعه و افرادی که با آنها ارتباط دارد، تامین می‌شود. بنابراین، نیاز به محبت به وسیله پدر و مادر و سپس به وسیله بردار و خواهر، خویشان و بستگان، همسالان، همسر و فرزندان و تمام افرادی که با فرد در ارتباط هستند، تامین می‌شود. در واقع روابط فامیلی و معاشرت با خویشاوندان بستر مناسبی برای برقراری تعاملات عاطفی و اظهار علاقه و محبت به یکدیگر است و می‌تواند نقش بسزایی در تامین این نیازها ایفا کند.

یکی دیگر از احتیاجات روانی انسان نیاز به ابراز خود است که منظور از آن ارائه افکار و عقاید خود به دیگران است. هر فردی در هر وضع و موقعیتی و در هر مرحله از تحول و رشد میل دارد از فرصت‌های مختلف استفاده کرده و خود را نشان دهد. هر کس به تناسب فهم و تجربیات خود امور و وقایع را به طرز خاصی درک می‌کند و دوست دارد درک و نظر خود را درباره آنها با دیگران در میان بگذارد. در این میان دید و بازدیدها و مهمانی فرصت مناسبی است که ما آنچه در چنته داریم را بیان کنیم. در حقیقت دید و بازدید عید فرصتی برای ابراز خود ایجاد می‌کند تا یکی از نیازهای اساسی ما برطرف شود.

یکی از رسم‌های جالب و خوب ما ایرانی‌ها در نوروز هدیه و عیدی دادن است آیا می‌دانید این امر چقدر می‌تواند در سلامت ما و دیگران تاثیر داشته باشد. هدیه سمبل عاطفه، محبت و علاقه‌مندی است که باعث دوستی، محبت، شادمانی و رفع کدورت است و می‌تواند در جلب اعتماد و افزایش شادابی تاثیرگذار باشد. همچنین گرفتن هدیه از عزیزان و تشکر از آنها می‌‌تواند در پایداری ارتباط و افزایش نشاط تاثیرگذار باشد. بنابراین بد نیست به مناسبت نوروز به برخی عزیزان‌تان به جا پول، چیزهای موردعلاقه‌شان را هدیه بدهید.

در همین دور هم‌نشینی‌ها گاه انسان می‌تواند کمی از دردها و مشکلات بگوید و تا حدی آرام شود. وقتی فرد درباره مشکلات خود با دیگران صحبت کند و از همدلی و همدردی و راهنمایی آنها برخوردار شود، ناراحتی و درد و رنج او کمتر می‌شود و اضطراب و تشویش فرد تسکین می‌یابد. در دید و بازدیدهای فامیلی ضمن برقرار شدن رابطه بین افراد امکان برون‌ریزی‌های عاطفی هم فراهم می‌شود. از طریق تخلیه هیجانی، افکار منفی و غیرواقعی افراد تعدیل خواهد شد.

گروه باعث تحکیم شخصیت فرد می‌شود. پذیرفته شدن از طرف گروه، موقعیت اجتماعی فرد را در نظر خود او و دیگران مشخص و محرز می‌کند. در همین مهمانی است که کودکان ما طرز برخورد با دیگران، رعایت مصالح دیگران، تحمل افکار و عقاید مختلف و اعتماد به نفس را در گروه می‌آموزند.

سال جدید را به عنوان سال یادگیری خود در نظر بگیرید و در نخستین گام، هدف‌های خودتان را یادداشت کنید. در این سال می‌توانید چگونگی برقراری ارتباط صحیح با دیگران را مدیریت کنید. برای این کار بهتر است دفترچه کوچکی را انتخاب کنید و با خود عهد کنید در سال نو، اخلاق و رفتار خود را نو کنید. به خودتان آموزش دهید هنگامی که به مهمانی می‌روید نقاط مثبت را ببینید و آنها را در پایان روز در دفترچه خود یادداشت کنید. اگر برای یادداشت‌های خود تاریخ بزنید و ذکر کنید نقاط مثبت در منزل چه کسی وجود داشته است، بهتر است. در صورت وجود نکات منفی هم بهتر است آنها را یادداشت نکنید و مهارت دیدن نقاط مثبت را تقویت کنید. به‌کارگیری این روش، باعث آرامش و مثبت شدن نگرش می‌شود.

تحقیق جدیدی نشان می‌دهد دیدار با اعضای خانواده یا حتی تماشای عکس‌ها آن‌ها می‌تواند بخشی از مغز را که بیانگر احساسات شما درباره فامیل و دوستان برانگیزد. در واقع ما دوست داریم کنار آدم‌هایی باشیم که شبیه ما هستند و این امر به خاطر توانایی ذهن ناخودآگاه ما در رابطه با کشف شباهت‌های ظاهری اتفاق می‌افتد. از آنجایی که امور مربوط به فامیل از طریق بخش خودارجاع مغز پردازش می‌شوند، می‌توان توضیح داد که چرا از نظر ما اعضای خانواده و فامیل جزو امور شخصی ما محسوب می‌شوند، به همین دلیل است که ما می‌توانیم بعضی عادات زشت دوستان‌مان را تحمل کنیم، ولی نمی‌توانیم در مورد بستگان‌مان این مساله را بپذیریم، چون مغز ما در مورد آن‌ها همان‌طوری قضاوت می‌کند که در مورد ما قضاوت می‌کند.

باور کنید یا نه باید بگوییم خانه تکانی هم در سلامت روان موثر است چرا که نظافت و نظم دادن به وسایل خانه، به‌ویژه تغییر رنگ‌ها و ایجاد تنوع در دکوراسیون، تاثیر مثبتی بر روحیه افراد دارد و زندگی را از یکنواختی خارج می‌کند. بنابراین حتما هنگام خانه تکانی سعی کنید خلاقیت و هنر خود را به کار گیرید و تغییراتی در دکور ایجاد کنید تا فضا از حالت یکنواختی خود خارج شود. فراموش نکنید که تنوع و تمیزی محیط اطراف خانه در پیشگیری از خمودگی و افسردگی بسیار تاثیرگذار است.

نکته دوم اینکه سعی کنید هنگام خانه تکانی از کمک همه اعضای خانواده بهره بگیرید چرا که همکاری خانوادگی در خانه تکانی موجب گرم شدن کانون خانواده و جلوگیری از بسیاری از مشکلات روانی می‌شود. در این وضعیت شما به عنوان مادر خانواده احساس خستگی بیش از حد نخواهید کرد و اطمینان می‌یابید که همه به فکر شما هستند. از طرف دیگر، مشارکت دادن بچه‌ها باعث می‌شود آن‌ها از کودکی با حس مسئولیت‌پذیری آشنا شوند و احساس مفید بودن کنند. بچه‌هایی که در این خانواده‌ها رشد می‌کنند در مقایسه با بچه‌هایی که در کارهای نظافت خانه مشارکت نمی‌کنند، اعتماد به نفس بیشتری دارند و هنگام مواجهه با مشکلات به راحتی موضوع را با اعضای خانواده (به‌ویژه پدر و مادر) مطرح می‌کنند و دچار آسیب کمتری می‌شوند.