چگونه افسردگی را از خود دور کنیم

به گزارش بولتن نیوز، خشم، شادی و غم بخش های جدایی ناپذیر انسانند. احساسات انسان همان قدر که ناشی از محیط اطراف است به درون آن ها نیز برمی گردد.

گرچه افراد بسیاری بر این باناورند که افسردگی تنها از عوامل بیرونی ناشی می شود و متاثر از وضعیت های ناگوار است؛ علم جدید نشان می دهد که در موارد زیادی تنها تغییرات اعصاب مرکزی و آسیب های وارد بر آن، بدون ارتباط با اتفاقات بیرونی، باعث بروز علائم افسردگی شده اند.

افسردگی احساس فراگیری است که باعث ایجاد رنج و ناتوانی زیادی می شود و بیماری شایعی است که از سالیان پیش مورد توجه پزشکان بوده است و علائم و نشانه های آن را به خوبی می شناسند و خوشبختانه درمان های موثری نیز برای آن وجود دارد.

علایم و نشانه های افسردگی :

خلق افسرده :

مهمترین ویژگی افسردگی احساس غم و اندوهی است که فرد در اکثر ساعات آن را حس می کند و حداقل به مدت دو هفته به طول می انجامد. این غم و اندوه با احساس غمگینی مختصری که به صورت کوتاه مدت و در اثر اتفاقات ناخوشایند روزانه رخ می دهد، متفاوت است.

کاهش حس لذت بردن :

عدم و یا کاهش لذت بردن از فعالیت هایی که فرد قبلاً از انجام آنها احساس خوشایندی داشته است. مثلاً فرد ورزشکاری که دیگر از انجام حرکات ورزشی لذت نمی برد.

احساس پوچی و بی ارزشی : فرد خود را آدمی بی ارزش و سربار خانواده و جامعه می بیند و حس زیادی بودن به وی دست می دهد.

احساس گناه :

فرد به صورت نامتناسبی حس گناه دارد و بر این باور است که همه کارهای وی سبب آزار و اذیت دیگران است.

احساس بلاتصمیمی :

فرد دیگر در مورد مسایل روزمره زندگی خود مثل سابق توانایی تصمیم گیری و مدیریت ندارد.

احساس ناامیدی :

فرد مبتلا آینده خود را تباه شده می بیند و هیچ آینده خوبی برای خود و اطرافیانش متصور نیست.

احساس درماندگی :

فرد مبتلا هیچ راه حلی جهت برون رفت از مشکلات و وضعیت نامناسب فعلی نمی بیند و مثل کسی است که تمامی درها به روی او بسته شده است.

آرزوی مرگ :

فرد آرزوی مرگ دارد و دیگر علاقه ای به ادامه زندگی ندارد و در بعضی مواقع به علت شدت افسردگی حتی افکار خودکشی و یا اقدام به خودکشی دارد.

خستگی زودرس و کاهش انرژی :

فرد مبتلا همیشه حس می کند که توان و انرژی وی کم شده است و در طی انجام فعالیت های معمول زندگی زود خسته می شود.

تغییرات اشتهاء :

اغلب فرد دچار کاهش اشتها می¬شود اما در بعضی مواقع افزایش اشتهاء نیز دیده می شود. به طور کلی کاهش یا افزایش غیرعادی اشتها می¬تواند همراه با تغییرات وزن باشد.

تغییرات الگوی خواب:

فرد اغلب دیر به خواب می رود. در طی خواب مکرراً بیدار می شود و از خواب خود لذت نمی برد. البته بعضی مواقع افزایش خواب و خواب آلودگی نیز می تواند علامتی از افسردگی باشد.

کاهش تمرکز و حافظه :

فرد مبتلا در انجام کارهایی مثل مطالعه ، خیاطی و آشپزی و … تمرکز لازم را ندارد و حس می¬کند که فراموشکار شده است.

کندی روانی حرکتی : 

فرد هم در اعمال و حرکات و هم در سرعت فکر و تصمیم گیری دچار کندی می شود. به طوری که این کندی توسط اطرافیان بیمار قابل ملاحظه است.

برای مبارزه با افسردگی اقدامات زیر بسیار کمک کننده است :

رفتارهای خود را تغییر دهید : 

وقتی افسرده هستیم، انجام فعالیت های روزمره برای ما طاقت فرسا است. با این حال، سازماندهی و برنامه ریزی برای آنها به روشی که بتوان آنها را گام به گام به مرحلۀ اجرا درآورد، بسیار مفید خواهد بود.

تجزیه مشکلات به اجزای کوچک تر :

فرض کنید مجبورید به خرید بروید، سعی کنید قبل از شروع به خرید، به تمام چیزهایی که می خواهید بخرید، فکر نکنید. در مقابل اولین کاری که باید بکنید این است که سری به آشپزخانه بزنید و فهرستی از چیزهای مورد نیاز تهیه کنید. وقتی این کار را انجام دادید می توانید با کمک آن در فروشگاه هرچه را که نوشته¬اید به راحتی تهیه کنید.

برنامه ریزی برای فعالیت های مثبت :

فعالیت های ساده ای که انجام آنها باعث خوشحالی شما می شود. به عنوان مثال، اگر دوست دارید به پارک بروید در آنجا کتاب بخوانید، یا به دیدن دوست خود بروید، یا قدم بزنید و برای انجام این فعالیت ها برنامه ریزی کنید.

سازش با ملالت :

بعضی از افسردگی ها ناشی از ملالت و خستگی هستند. زندگی برای بعضی از افراد افسرده، خسته کننده و تکراری شده است. در این خصوص می¬شود فکر کرد که چه فعالیت هایی را مایلید انجام دهید تا از این ملالت خارج شوید. مثلاً یک زن خانه دار می تواند طوری برنامه ریزی کند که بیشتر بیرون بروند و تماس و معاشرت بیشتری با دیگران پیدا کنند.

افزایش فعالیت جسمانی : فعالیت های جسمانی به ویژه در زمان خشم یا ناکامی مفید هستند.

منحرف کردن افکار :

گروهی از افراد غیرافسرده تصمیم می¬گیرند تجربه زیر را انجام دهند. از آنها خواسته می¬شود هر شب به افکار و تخیلات جنسی بپردازند. فکر می¬کنید برای بدن و احساس آنها چه اتفاقی خواهد افتاد؟ در این صورت، آنها متوجه خواهند شد که وقتی به تخیلات جنسی می پردازند، بدنشان در نتیجه ترشح هورمون های خاصی در مغز از نظر جنسی برانگیخته می شود تا آنها را برای انجام اعمال جنسی آماده کند. افکار افسردگی زا نیز می توانند نوعی برانگیختگی بدنی ایجاد کنند و مواد شیمیایی ترشح شده در مغز را تحت تأثیر قرار دهند.

حال همان افراد غیرافسرده می توانند با گرفتن دوش آب سرد یا منحرف کردن افکار خود به موضوعات دیگر، به کنترل افکار جنسی خود بپردازند و از برانگیختگی بیشتر جلوگیری کنند. به همین قیاس می¬توان این روش را برای افسردگی نیز به کار گرفت.

ایجاد کردن فضای شخصی :

گاهی ما احساس می کنیم همه وقتمان صرف برطرف کردن نیازهای دیگران می شود و به همین دلیل فرصتی برای رسیدگی به خودمان نداریم. در این صورت بیش از حد برانگیخته می شویم و دوست داریم از موقعیت فرار کنیم.

اگر می خواهید فرصتی برای خود داشته باشید، سعی کنید با اعضای خانواده و کسانی که به شما نزدیکتر هستند صحبت کنید. آنها را در جریان بگذارید. به آنها بگویید که این امر به معنای رد کردن آنها نیست و این برای شما یک انتخاب مثبت است تا بتوانید فرصت بیشتری برای رسیدگی به خود و نیازهایتان داشته باشید.

شناختن محدودیت های خود : سعی کنید این نکته را بفهمید که شما چه در نقش والدین باشید که با تربیت فرزندان سرو کار دارید و چه کسی که در محیط کار سعی می کند به وظایف خود عمل کند، در میزان فعالیتی که می¬توانید انجام بدهید، محدودیت دارید.

مدارا کردن با مشکلات خواب :

خواب در افراد مختلف متفاوت است. هرگز از اینکه نمی¬توانید به اندازه کافی بخوابید، نگران نباشید. مشکلات خواب انواع مختلف دارد. بعضی از افراد نمی¬توانند زود به خواب بروند، بعضی از افراد صبح خیلی زود از خواب بیدار می شوند، بعضی ها هم یکی دو ساعت بعد از به خواب رفتن بیدار می¬شوند، بعضی از افراد نیز خواب سبکی دارند.

خواب نیز همانند رفتارهای دیگر نیاز به تنظیم و اداره کردن دارد. خوردن یک لیوان شیر قبل از رفتن به رختخواب می تواند در نحوه خواب شما موثر و مفید باشد. مطمئن شوید که رختخوابتان راحت است و هوا در اتاق جریان دارد. حتماً برنامه ریزی کنید.

هیچ وقت تا دیروقت کار نکنید، زیرا فکرتان مشغول کارهایی می شود که انجام می دهید و به همین دلیل نمی¬توانید به راحتی بخوابید. در برنامه ریزی برای خوابیدن، نیم تا یک ساعت قبل از خواب، سعی کنید راحت و آرام باشید. برای این کار می توانید به موسیقی آرام بخش گوش کنید یا به تمرین آرمیدگی بپردازید.

اگر امکان دارد قبل از خواب کتاب بخوانید. در طول روز ورزش های سبکی انجام دهید. از مصرف نوشیدنی های محرک خصوصا در ساعات نزدیک به خواب،  اجتناب کنید. اگر خوابتان نمی برد هرگز در رختخواب نمانید و در مشکلات خود غرق نشوید.

مدارا با بدن خود: 

یاد بگیرید که با بدن خود با مدارا و احترام رفتار کنید. به جسم خود یاد بدهید چگونه آرام باشد و آن را تمرین دهید و خوب به تغذیه اش بپردازید. گاهی افسردگی ناشی از بعضی شرایط جسمانی است.

بعضی از این شرایط جسمانی عبارتند از: نقص در کارکرد غده تیروئید، کم خونی، کمبود ویتامین ها (مثلاً ب 12)، مشکلات هورمونی، سکته، 

عوارض استفاده از بعضی از داروها

داروهای ضدافسردگی: بسیاری از مردم نگرانند تا مبادا به داروهای ضدافسردگی اعتیاد پیدا کنند، ولی باید بگوییم این داروها اعتیادآور نیستند.

عوارض جانبی و ناراحت کننده استفاده از این داروها، به واسطه اثرات سودمندی که ممکن است بر خلق و خوی شما بر جای بگذارند، متعادل و خنثی می شوند.

رژیم غذایی سالمی داشته باشید : افراد افسرده، رژیم غذایی ضعیفی دارند. سعی کنید رژیم غذایی سالم و متعادلی داشته باشید و از میوه¬های تازه، سبزیجات و درصد بالایی از کربوهیدرات ها (از قبیل ماکارونی، نان و سیب زمینی)، در برنامه غذایی خود استفاده کنید؛ زیرا این غذاها انرژی خود را به آهستگی آزاد می کنند و ممکن است باعث افزایش برخی مواد شیمیایی در مغز شوند که در هنگام افسردگی کاهش یافته اند.

ورزش کنید : شواهد زیادی وجود دارند که نشان می¬دهند ورزش می¬تواند برای درمان افسردگی¬های خفیف تا متوسط، بسیار مفید و سودمند باشد، زیرا باعث افزایش تولید برخی مواد شیمیایی در مغز می¬شود.

از میزان الکل مصرفی خود بکاهید : مصرف الکل می¬تواند باعث ایجاد افسردگی شود، بنابراین بهتر است از میزان الکل مصرفی خود بکاهید، به ویژه اگر هدفتان از خوردن مشروبات الکلی کنترل خلق و خو باشد.

محرک و سایر داروها : اگر از محرک¬ها استفاده می کنید، سعی کنید آن را کنار بگذارید، حتی اگر قهوه باشد، که یک ماده محرک خفیف است.

مسکن ها : استفاده از مسکن هرچند وقت یک بار مفید است. با این حال، اگر به مدت طولانی از داروهای مسکن استفاده می کنید، باید به فکر ترک آنها باشید