نشان‌های ایرانی باید زنده شوند/ نفس تولید به شماره افتاده است

گروه اقتصادی: اقتصاد ایران دو دوره بعد از جنگ تحمیلی و بعد از تحریم‌ها را پشت سر گذاشته، شرایط سختی را تحمل کرده و اکنون به درجه‌ای مقاومت رسیده است. تولید داخلی قدرتمندی دارد، البته اگر سیاست‌های نادرست واردات اجازه بدهد.

 

به گزارش بولتن نیوز، رهبر معظم انقلاب سالی که گذشت را سال «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل نام‌گذاری کردند. ایشان بارها به مسئولان برای اجرای اقتصاد مقاومتی تأکید کرده‌اند. رهبر معظم انقلاب درباره تولید ملی تأکید کرده‌اند که: «اگر نگران آینده فرزندان خود هستید به تولید ملی و مصرف کالای داخلی اهمیت بدهید. یکی از ارکان مهم اقتصاد مقاومتی اصلاحِ الگویِ رفتارِ مصرفی ملت عزیز ایران است.»

تولید ایرانی کم از تولید محصولات مشابه خارجی ندارد. خیلی‌ها به خاطر دارند که سال‌های دفاع مقدس کالاهای خارجی که مشابه تولید داخل داشت، وارد نمی‌شد. خانواده‌ها برای کودکان آن سال‌ها هرگز کفش خارجی، لباس خارجی برای نوروز خریداری نمی‌کردند. خرید کالاهای عید نوروز هرگز نشانی از برندهای خارجی نداشت؛ اما به‌تدریج با تغییر سیاست‌ها بعد از جنگ درهای واردات باز شد. مصرف‌گرایی تشدید شد. تا جایی که 28 سال بعد از دوران دفاع مقدس شهرها، حتی روستاهای ایران پر از نام و نشان خارجی است. برندها یکی پس از دیگری نفس کالاهای ایرانی را به شماره انداخته‌اند. بعضی محصولات از رده خارج‌شده و برخی‌ها هم ‌نفس‌های آخر خود را می‌کشند.

کفشی که کمرش شکست

سال‌هاست که واردات قانونی و غیرقانونی کفش کمر تولیدکنندگان ایرانی را شکسته است. روزگاری ایرانیان خود صادرکننده کفش به کشورهای مختلف بوده‌اند اما امروزه آمارها می‌گوید 1.5 هزار میلیارد تومان کفش به کشور وارد می‌شود که فقط حدود 2 درصد آن از مجاری قانونی است و مابقی از طریق قاچاق وارد کشور می‌شود.

 

بر اساس قانون کارِ کفش این رقم واردات برابر است با بیکاری 30 هزار کارگر ایرانی. در ایران سالانه 200 میلیون جفت کفش مصرف می‌شود، این در حالی است که توان اسمی تولید کارگاه‌های ایران بالغ‌بر 250 میلیون جفت کفش است؛ یعنی در صورت احیای کارگاه‌ها و کنترل قاچاق، ایران صادر کنند کفش خواهد بود؛ اما در میان بی‌توجهی مسئولان امر مشاهده می‌شود که 1.5 هزار میلیارد تومان کفش به کشور وارد می‌شود.

پس از چین بیشترین واردات کفش قاچاق از ویتنام و سپس از ترکیه، اندونزی و بنگلادش بوده است. کفش‌های بی‌کیفیت و فله‌ای از چین و ویتنام به کشور وارد می‌شود که باعث نابودی صنعت کفش داخلی شده است. همین قاچاق فله‌ای باعث رکود کارگاه‌های تولید داخل شده است، به‌طوری‌که صادرات کفش از حدود 149 میلیون دلار در سال 1390 به حدود 110 میلیون دلار در سال 1393 رسیده است.

علامت‌های تجاری که می‌درخشیدند

اگرچه روشن است که واردات چه زیانی به تولید داخلی وارد می‌کند، اما تعداد خیلی‌ها هم تصور درستی نسبت به کالای ایرانی ندارند، بدین معنی که کالایی که درصدی از آن ایرانی نباشد را ایرانی نمی‌دانند. این تصور درستی نیست.

 

اگرچه کالاهایی که در ایران تولید می‌شوند و تحت است، برای ما اشتغال ایجاد کرده اما نباید فراموش کرد که زمانی محصولات مینو، آدامس خروس نشان، کفش ملی و هزاران نشان ایرانی تجاری بر تارک اقتصاد ایران می‌درخشید و خیلی از ایرانی‌ها با آن خاطرات بسیاری دارند.

مثال معروفی است که می‌گوید بعد از جنگ جهانی دوم سرمایه‌گذاری خارجی در ژاپن از سوی دولت آن کشور به‌شدت محدود شدند تا استقلال اقتصادی کشور حفظ شود. آن زمان در ژاپن اجازه داده نمی‌شد که یک شرکت خارجی بیش از شرکت ژاپنی سهم داشته باشد، درواقع با این کار توان تصمیم‌گیرنده نهایی بودن از شرکت خارجی سلب می‌شد. نتیجه این سیاست منجر به این شد که بین سال‌های 1950-1990 خارجیان تنها 16 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم در ژاپن داشتند اما طی همین سال‌ها ژاپنی‌ها توانستند 254 میلیارد دلار در خارج از ژاپن سرمایه‌گذاری کنند.

امروز شاید بیش از هرزمانی نیاز باشد که این تجربه‌ها را چراغ راه اقتصاد قرار بگیرد. تجربه‌هایی که خودمان هم کم نداریم. اقتصاد ایران، اقتصادی درحال‌توسعه است. توسعه هم همیشه با نسخه و تجویز دیگران امکان‌پذیر نبود، از همین رو لازم است این اقتصاد یک‌بار دیگر روی پای خود بایستد. به توان داخلی تکیه شود و به تولیدکننده داخلی دوباره اعتماد شود.