تحولات میدانی سوریه و مواضع متغیر ترکیه/اردوغان سوپرمن ترامپ در سوریه

گروه بین الملل: تحولات سوریه علیرغم اینکه تا حدودی در پی نشست آستانه شاهد آرامش است اما هرروز که می‌گذرد بازیگران جدیدی به صحنه این تحولات اضافه می‌شوند و همزمان تحرک بیشتر برخی نیروهای خارجی چون ترکیه می‌رود روند تحولات را دگرگون کند. در همین راستا «یوری لاروگوف» تحلیلگر نظامی روس در گفت‌وگو با روزنامه «گازیتارو» از آغاز نبرد بزرگی در سوریه طی یکی دو ماه آینده خبر داد.

وی پیش‌بینی کرد که نبرد بزرگ در سوریه طی یک ماه آینده یا بیشتر از یک ماه دیگر آغاز خواهد شد و هدف این نبرد آزادسازی شعر رقه، مقر اصلی داعش در سوریه و سایر مناطق تحت اشغال این گروه تروریستی است.

این تحلیلگر روس ادامه داد، به‌رغم وضعیت پیچیده فعلی در مذاکرات آستانه همه باید این مسئله را یاد داشته باشند که آتش‌بس جاری در سوریه شامل گروه‌های تروریستی مانند داعش و النصره نبوده و جامعه جهانی برای حمله به آن‌ها مشروعیت داده است.

به نظر می‌رسد این نبرد بزرگ با ورود بیشتر ترکیه به خاک سوریه حالت عملی به خود بگیرد، در این میان کردهای سوریه بیشتر از هرکسی ناراضی هستند چون واقف هستند هدف اصلی ارتش ترکیه کردهای این کشور می‌باشد. الهام احمد یکی از شخصیت‌های کرد سوری اخیراً در مسکو از روسیه نسبت به همکاری با ترکیه برای از بین بردن کردها بشدت انتقاد کرده و از این کشور خواست اگر کردها را هم‌پیمان خود می‌داند مانع از پیشروی بیشتر ارتش ترکیه در عمق خاک سوریه شود.

در نقطه مقابل ارتش ترکیه نه‌تنها در عفرین و طرابلس و منبج بلکه در اعزار و سایر مناطق نیز دست به تحرک زده و تجمع زیاد نیروهای ارتش ترکیه در پشت مرزهای سوریه نشان از امکان ورود این نیروها به خاک سوریه دارد.

این امر را مقامات ترکیه نیز به‌صراحت بیان کرده‌اند، رجب طیب اردوغان در سخنانی جدید اعلام کرده است که آن‌ها به‌سوی رقه پیشروی خواهند کرد و همزمان با کردها نیز وارد درگیری می‌شوند.

رجب طیب اردوغان بیشتر از هرکسی نگران رقه می‌باشد و این نگرانی از دو نظر برای ترکیه حائز اهمیت است:

1- رقه که مرکز خود خوانده گروه تروریستی و تکفیری داعش به شمار می‌رود مملو از مدارک و اسناد مهم از همکاری ارتش ترکیه با داعش می‌باشد و ترکیه بشدت نگران دستگیری سران داعش و همکار با ترکیه و انتشار این اسناد می‌باشد، لذا برای ترکیه مهم است که به‌عنوان طرف اول وارد رقه شود، تلاش ترکیه را برای ارتباط با سران عشایر عرب سنی در رقه را نیز باید بخشی از این تحرک ارزیابی کرد.

2- آزادسازی رقه توسط کردها در سوریه برای ترکیه به‌منزله شکست دوچندان می‌باشد چون به آن میزان که ترکیه نگران تحرکات کردها در سوریه است نگران تحرک داعش و سایر گروه‌های تروریستی نیست، ازاین‌رو ترکیه به‌هیچ‌عنوان اجازه نمی‌دهد کردها به این راحتی وارد شهر رقه ای بشوند که دنیایی از اطلاعات علیه ترکیه می‌باشد و همزمان باعث تثبیت جایگاه کردها در بخش زیادی از خاک سوریه و بخصوص در مناطق سنی نشین می‌شود، ترکیب نیروهای سوریه دمکرات اگرچه با اکثریت 60 درصدی از کردها تشکیل‌شده اما در این مدت توانسته است بخش زیادی از سران عشایر عرب سنی را ساماندهی و سازماندهی بکند. امری که برای ترکیه بسیار خطرناک می‌باشد چون اردوغان معتقد است تنها رهبر سنی‌ها در سوریه خود اوست و بس و مرجع دیگری نباید داشته باشند.

بر اساس این دو رویکرد ترکیه همزمان تلاش می‌کند نظر مثبت کشورهای حوزه خلیج‌فارس و آمریکا را برای تحرکات بعدی در داخل خاک سوریه به دست بیاورد، ترکیه امیدوار است سوپرمن جدید ترامپ در سوریه باشد.

اردوغان نشان داده که بر اساس منافع خویش و بازی با قدرت‌های بزرگ بازیگر در منطقه تغییر سیاست مقطعی بدهد البته این تغییر سیاست به معنای دوری از استراتژی سقوط و اشغال خاک سوریه نبوده و نیست بلکه در هر مقطعی کوشیده است راهکارها را تغییر دهد، از همین روست که برخی کارشناسان معتقد هستند کشته شدن سربازان ترکیه در حمله هوایی روسیه که وزارت دفاع این کشور اعلام کرد که اشتباهی بود، حامل این پیام روس‌ها به آنکارا بوده است که در صورت فریب، این بار ضربه سختی خواهند دید و نیروهای ترکیه اهداف مشروع آن‌ها به شمار خواهد رفت.

به گفته تحلیل گران، روسیه به دنبال آن است که ارتش سوریه شهر الباب را از داعش پس بگیرد و در عملیات آزادی رقه مشارکت داشته باشد؛‌ چراکه پیشروی نیروهای تحت ائتلاف ترکیه موسوم به سپر فرات در امتداد الرقه-الباب منجر به تصرف بخش بزرگی شده و نیروهای تروریستی و گروه‌های مسلح نیز پس‌ازآن مناطق گسترده‌ای را به اشغال خود خواهند درآورد که زمینه‌ساز تقسیم سوریه خواهد شد.

به همین دلیل مسکو معتقد است که ارتش سوریه باید کنترل الباب و مناطق وسیع شرق آن تا ریف رقه را به دست بگیرد تا از نقشه تجزیه سوریه و شکل‌گیری دولت‌های خودمختار جلوگیری شود.

در این میان تهدید ترکیه برای روسیه و سوریه بیشتر از کردها و سایر بازیگران خرد در این کشور می‌باشد. البته ترکیه برای خود کردها نیز بدتر از داعش می‌باشد. ترکیه همین حالا در تلاش است بخشی از نیروهای عشایر عرب سنی را از بدنه این گروه که تحت سیطره کردهاست خارج بکند.

بر اساس این تحولات می‌شود پیش‌بینی کرد که تحولات سوریه شاهد تغییراتی خواهد بود تغییراتی که قبل از آنکه ناشی از تغییر موازنه نیروها باشد ناشی از تغییر مواضع اردوغان می‌باشد.