اتفاق خوبی که در راستای شفاف سازی صورت گرفت؛
شورای نگهبان در اتاق شیشهای
شورای نگهبان این هفته مجموعه «مشروح مذاکرات شورای نگهبان سال 1392، بخش اول (فروردین تا شهریور)» را با هدف توجه محافل قضایی و دانشگاهی به متن مذاکرات اعضای شورای نگهبان تدوین و منتشر کرده است.
گروه سیاسی: میثم مهدیار در یادداشت پیش رو، انتشار متن مذاکرات سال 92 شورای نگهبان را در هفته جاری، یکی از بهترین خبرهای حوزه شفافیت امسال می داند.
به گزارش بولتن نیوز، نگارنده در ادامه این یادداشت که در روزنامه «صبح نو» نیز منتشر شده، آورده است:
شفافیت یکی از پایههای اصلی جمهوریت و ملازم با «حق دانستن» است. از نتایج مهم شفافسازی، ارتقای کیفیت تصمیمات متخذه، افزایش اعضای حلقه تصمیمگیری، کاهش فساد و سوء استفاده از موقعیت به منظور کسب منافع فردی یا جناحی و اطلاع قانونمند مردم از فرایندهای تصمیمگیری است. حق دسترسی به اطلاعات در بسیاری از کشورها بهصورت رسمی پذیرفته و در قوانین آنها درج شده است. گاه نیز این حق چنان بدیهی شمرده شده که نیازی به ذکر آن در قوانین دیده نشده است. این حق، استثنائاتی مانند رعایت منافع ملی میپذیرد ولی این گونه استثناها را باید به شکلی تفسیر کرد تا به تعرض به حقوق شهروندان منجر نشود. از آنجا که شورای نگهبان وظیفه تطبیق قوانین عادی با شرع و قانون اساسی، تفسیر قانون اساسی و نظارت بر انتخابات را به عهده دارد، دسترسی به استنادات و استدلالات و همچنین علنی بودن مذاکرات آن حائز اهمیت بسیار است و به احقاق حقوق شهروندان یاری میرساند.
از لحاظ نظری «شفافسازی» به سه دسته تقسیم میشود که با یکدیگر بیارتباط نیستند.
نوع نخست را «شفافسازی اطلاعات» نام نهادهاند بدین معنا که مردم باید از بازیگران و تصمیمات حکومتی آگاه شوند و به اطلاعات حکومتی دسترسی داشته باشند.
نوع دوم یا «شفافسازی مشارکتی» به این معناست که همه مردم باید بتوانند شخصاً یا از طریق نمایندگان خود بهصورت شفاف در تصمیمات سیاسی شرکت کنند.
سومین نوع، «شفافسازی پاسخگویی» است؛ یعنی حکومت یا هر نهاد تصمیمگیرنده، ناظر و جز آن، هنگام تخلف از قانون یا هنگامی که عملکرد آن تأثیر جدی بر منافع مردم دارد در برابر نظام قضایی و نیز در برابر افکار عمومی به طور صریح و روشن پاسخگوی عملکرد خود باشد.
«محرمانه بودن تصمیمات باعث میشود حلقه تصمیمگیری بسیار کوچک شود. با انجام اشتباهات بیشتر، مقامات برای حفظ خود هر چه بیشتر در لاک دفاعی فرو میروند و از اینرو به محرمانهتر کردن تصمیمات دست میزنند. بدینسان این حلقه را کوچکتر میکنند که نتیجه آن، تنزل هر چه بیشتر کیفیت تصمیمگیری خواهد بود.»
مطابق قانون اساسی، شورای نگهبان وظایف گوناگونی برعهده دارد. اقتضای این وظایف آن است که کار این نهاد کاملاً علنی باشد، مگر در مواردی که مصوبات جلسات غیرعلنی مجلس به شورای نگبهان فرستاد شود که در این صورت بدیهی است مذاکرات شورا نیز باید محرمامه تلقی شود. علنی بودن مذاکرات، امکان دسترسی نمایندگان به استدلالات و استنادات شورای نگهبان را فراهم میکند و از اینرو به اصلاح مصوبات و تسریع روند قانونگذاری یاری میرساند. همچنین شرکت مقامات عالیرتبه در جلسات شورای نگهبان و توضیحات آنان به شناخت دقیق موضوع و رفع ایرادات شورا کمک میکند. شایان ذکر است که در مرتبه اولی، الزام شورای نگهبان به ارائه استدلالات و مستندات خود و سپس علنی ساختن مذاکرات آن به شفافیت روند قانونگذاری کمکشایان توجهی میکند و از احتمال تأثیر گرایشهای سیاسی بر انجام وظایف قانونی میکاهد.
شورای نگهبان این هفته مجموعه «مشروح مذاکرات شورای نگهبان سال 1392، بخش اول (فروردین تا شهریور)» را با هدف توجه محافل قضایی و دانشگاهی به متن مذاکرات اعضای شورای نگهبان تدوین و منتشر کرده است.
روابط عمومی شورای نگهبان در گزارشی تاکید مقام معظم رهبری بر انتشار متن مذاکرات شورا را یکی از دلایل انتشار مشروح مذاکرات اعلام کرده و افزوده است: از سال 1393 کار آمادهسازی متن مذاکرات اعضای شورای نگهبان در جلسات شورا برای انتشار عمومی، بهعنوان یکی از اولویتهای کاری پژوهشکده شورای نگهبان بازتعریف شد.