بررسی تجارت ۱۰ ساله ایران و افغانستان/ تجارت یکطرفه به سود ایرانی‌ها

به گزارش بولتن نیوز، تجارت ایران به افغانستان طی بازه زمانی ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۴ نشان می‌دهد صادرات ایران به این کشور از ۵۰۰ میلیون دلار در سال ۱۳۸۴ به حدود سه میلیارد دلار در بالاترین حد خود در سال ۱۳۹۱ رسیده است و پس از آن متاثر از شرایط تحریم، کاهشی ۵۰۰ میلیون دلاری را تجربه کرده اما مجدداً از سال ۱۳۹۴ تغییر جهت داده و مسیر رشد مثبت را در پیش گرفته است.

از نکات قابل توجه در بررسی روند ۱۰ ساله تجارت ایران و افغانستان، می‌توان به پیشی گرفتن متوسط قیمت واردات از صادرات از سال ۱۳۹۲ اشاره کرد و می‌توان مهم‌ترین عامل در این رابطه را علاوه بر تغییر ترکیب صادراتی به سمت محصولات ارزان‌تر، کاهش شدید ارزش ریال در برابر دلار و در نتیجه عرضه ارزان‌تر صادرات دانست.

در میان ۵ قلم صادراتی ایران به افغانستان، اقلام صادراتی دارو، کفپوش، پوشاک، شیرینی‌جات و دترجنت (قالبی) پودر تا سال ۱۳۹۰ عمده‌ترین عناوین صادراتی را تشکیل می‌دادند و بعد از این سال اقلام مذکور بیشتر به سمت مواد شیمیایی و فلزی سوق یافته چنانکه اقلام عمده شامل حلال‌ها و رقیق‌کننده‌ها، سایر هیدروکربورهای حلقوی، نفت یا روغن‌های معدنی قیری، میله‌های آهنی یا فولادی شده است.

علی‌رغم کاهش واردات افغانستان از کل جهان در سال ۲۰۱۵ میلادی که بیش از ۹ ماه از سال ۱۳۹۴ شمسی را شامل می‌شود، واردات این کشور از ایران در سال ۱۳۹۴ نه‌تنها کاهش نیافته بلکه روندی صعودی داشته که نشانگر عمق روابط تجاری و آسیب‌ناپذیری آن از عوامل خارجی است.

ارزش صادرات ایران به افغانستان به ترتیب در سال ۱۳۸۴ معادل ۴۹۷ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۵ معادل ۵۱۵ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۶ معادل ۵۳۹ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۷ معادل ۶۳۳ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۸ معادل ۱۰۰۲ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۹ معادل ۱۳۶۲ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۰ معادل ۲۱۷۹ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۱ معادل ۲۸۷۴ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۲ معادل ۲۴۱۷ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۳ معادل ۲۳۷۶ میلیون دلار و در سال ۱۳۹۴ معادل ۲۵۸۲ میلیون دلار بوده است.

همچنین ارزش واردات ایران از افغانستان به ترتیب در سال ۱۳۸۴ معادل ۶ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۵ معادل ۹ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۶ معادل ۹ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۷ معادل ۱۱ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۸ معادل ۱۵ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۹ معادل ۱۲ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۰ معادل ۱۰ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۱ معادل دو میلیون دلار، در سال ۱۳۹۲ معادل ۳۲ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۳ معادل ۱۳ میلیون دلار و در سال ۱۳۹۴ معادل ۲۶ میلیون دلار بوده است.

علاوه بر این بررسی‌ها نشان می‌دهد که تراز تجاری به ترتیب در سال ۱۳۸۴ معادل ۴۹۱ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۵ معادل ۵۰۶ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۶ معادل ۵۳۰ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۷ معادل ۶۲۲ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۸ معادل ۹۸۷ میلیون دلار، در سال ۱۳۸۹ معادل ۱۳۵۰ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۰ معادل ۲۱۶۹ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۱ معادل ۲۸۷۲ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۲ معادل ۲۳۸۵ میلیون دلار، در سال ۱۳۹۳ معادل ۲۳۶۳ میلیون دلار و در سال ۱۳۹۴ معادل ۲۵۵۶ میلیون دلار بوده است.

این در حالی است که وضعیت تجارت ایران و افغانستان در سال ۱۳۸۵ با رشد ۳.۶ درصدی، در سال ۱۳۸۶ با رشد ۴.۸ درصدی، در سال ۱۳۸۷ با رشد ۱۷.۳ درصدی، در سال ۱۳۸۸ با رشد ۵۸.۴ درصدی، در سال ۱۳۸۹ با رشد ۳۵.۹ درصدی، در سال ۱۳۹۰ با رشد ۶۰ درصدی، در سال ۱۳۹۱ با رشد ۳۱.۹ درصدی، در سال ۱۳۹۲ با رشد ۱۵.۹- درصدی، در سال ۱۳۹۳ با رشد ۱.۷- درصدی و در سال ۱۳۹۴ با رشد ۸.۷ درصدی روبرو بوده است.