ترکیه و داستان باد و طوفان

گروه بین الملل: در یک هفته گذشته تلاش نیروهای ارتش ترکیه برای ورود به شهر الباب در شمال سوریه منجر به درگیری شدید نیروهای ارتش ترکیه و داعش گردید، به نحوی که نیروی هوایی اقدام به بمباران منازل شهروندان بی گناه کرد و دهها تن کشته و زخمی شدند.

به گزارش بولتن نیوز، این اقدام ارتش ترکیه در حالی که برخلاف تمام کنوانسیونهای بین المللی از یک سو و نقض تعهدات خویش به یکپارچگی خاک سوریه از سوی دیگر بود نوید آغاز دوران جدیدی از روابط داعش و ترکیه را داد.

این درگیری در حالی رخ داد که داعش در دو ماه گذشته دو بار بطور صریح و آشکار دولت ترکیه را تهدید کرد و از نیروهایش خواست به تمامی مراکز دولت ترکیه حمله کنند.

این تهدیدات در شرایطی ابراز شد که قبل از این داعش با هماهنگی با سازمان اطلاعات و امنیت ترکیه (میت) شهر جرابلس و منطقه شهبا را بدون هیچ درگیری تحویل ارتش ترکیه داد. اقدامی هماهنگ شده که براساس آن داعش نیروهایش را به سایر مناطق درگیری منتقل کرد تا با کردها و دولت سوریه درگیر شود و ترکیه نیز بخشی از فرایند جنگ با کردها را مستقیماً برعهده گرفت.

ترکیه و داعش امیدوار بودند با ادامه این روند کردها در دو جبهه در تنگنا قرار گیرند و موازنه قوا در سوریه را به نفع ترکیه تغییر دهند.

اما علیرغم این توافقات و عقب نشینی داعش از جرابلس اما امروز شاهد درگیری شدید ترکیه با داعش در الباب هستیم. داعش تا بدانجا پیش رفت که چند روز پیش دو سرباز ارتش ترکیه را در آتش سوزاند و تصاویر آن را منتشر کرد.

با نشر این تصاویر این سؤال درنزد کارشناسان سیاسی برجسته شد که آیا تاریخ روابط استراتژیک داعش با ترکیه پایان یافته است؟

آیا ترکیه‌ای که بخاطر داعش اجازه داد این گروه تروریستی روی به کردستان عراق بیاورد و حتی جواب فاکس و تلفن‌های رهبر اقلیم کردستان عراق را نداد تا دوست استراتژیکش را قربانی منافع داعش کند اکنون دگر دیسی عمیقی را در روابط با داعش طی می‌کند؟

آیا اردوغان که امیدوار بود به کمک داعش مالکی را در بغداد و اسد را در دمشق سرنگون کند و امپراطوری نوین عثمانی را اعلام کند آیا اکنون امیدهای خود را به گروههای دیگری سپرده است و از داعش رویگردان شده است؟

داعش این روزها بشدت از ترکیه عصبانی و شاکی است، چون بخاطر ترکیه در عراق و سوریه با کردها درگیر شد و امیدوار بود جهان سنی را هم تحریک و تحت لوای پرچم ترکیه قرار دهد اما به یکباره همزمان با آغاز عملیات موصل بخش اعظمی از فرماندهان داعش را ترکیه از تلعفر خارج کرد و در قالب نیروهای ارتش آزاد سوریه بار دیگر سازماندهی و روانه مناطقی کرد که از دست داعش و کردها خارج کرده است.

ترکیه به نظر می‌رسد به این جمع بندی رسیده است که عمر داعش به پایان رسیده است و موازنه نبردها را در سوریه و عراق را این گروه از دست داده است از این رو تلاش کرد بازی امپراطوری نوین عثمانی را در قالب دیگری پیگیری کند بخصوص که به روشنی این پیام را از روسیه دریافت کرد که اگر به روابط خود با داعش ادامه دهد وارد عرصه نبرد سختی خواهد شد که نتیجه آن به قیمت اقتصاد و سیاست ترکیه تمام خواهد شد.

همزمان ترکیه شاهد تقویت کردهای سوریه توسط آمریکا بود و تجربه سری کانی و کوبانی هم نشان داد که نبرد کردها با داعش علیرغم همه حمایتهای ترکیه تنها یک برنده دارد و آن هم کردها هستند. با پیشروی کردهای ترکیه به سوی رقه عملاً ناامیدی ترکیه از داعش به یاس کامل منتهی شد.

ترکیه بناچار روی به هجوم مستقیم به سوریه آورد به این امید که با کنترل الباب ارتباط مناطق تحت کنترل کردها را کاملاً قطع کند. در این میان دل به گروههای پراکنده و افرادی بسته‌اند که با تراشیدن ریشهای خود از داعش جدا شده‌اند.

در این میان داعش با ترکیه اعلام نبرد کرده است و در الباب بشدت با ترکیه می‌جنگد.

داعش درصدد انتقام از سران ترکیه است اما آنچه باعث می‌شود ترکیه امیدوار باشد در این میدان بر یار دیروز چیره شود پایان عمر داعش است که این روزها نفسهای آخر خود را در سوریه و عراق می‌گذراند. اما آیا ترکیه کماکان دل به گروههای تروریستی بسته است و یا در تلاش برای تغییر راهبرد خود در منطقه است؟

به نظر می‌رسد ترکیه امروز گرفتار نوعی پریشانی و سرگردانی در خصوص سیاستهایش در قبال سوریه و عراق شده است، از یک سو به روسیه و ایران وعده پایبندی به حفظ یکپارچگی خاک سوریه و عراق را می‌دهد و از سوی دیگر با توسل به نیروهای نظامی درصدد اشغال بخش‌های کردنشین خاک سوریه است.

همین سردرگمی در خصوص داعش نیز قابل ملاحظه است و همین باعث بی اعتمادی شدید به سیاستهای ترکیه شده است. بی اعتمادی کنونی به نحوی است که حتی سیاسیون سایر کشورها در داخل ترکیه احساس امنیت نمی‌کنند.

ترکیه قبل از اینکه با استفاده از هر ابزاری در تلاش برای نقض حاکمیت سیاسی کشورها و تعهداتش به کشورهای منطقه باشد باید بنا را بر بازگرداندن اعتماد به سایر کشورها و مردم سوریه و عراق بگذارد تا آب رفته به جوی بازگردد.

اگر این اتفاق نیافتد جز اینکه ترکیه را روبروی بحران شدید بی اعتمادی خواهد نمود این کشور را با بحرانهای دیگری درگیر خواهد کرد که قطعاً سودش برای ترکیه نخواهد بود.

از سوی دیگر آیا داعش که در این سالها زیر پوست ترکیه ریشه دوانیده است اجازه می‌دهد این بازی ترکیه یک بزای برد و باخت به نفع ترکیه تمام شود؟ هر چه باشد و هرچیزی روی دهد ترکیه بیشتر از همه متضرر خواهد شد و باید بنا را بر تعامل صحیح و براساس درک واقعیتها بگذارد. این کشور مدتها قبل باید همراهی با گروههای تروریستی را در عراق و سوریه کنار می‌گذاشت لذا امروز ترکیه در حالی که کارش سخت‌تر از هر زمانی است و با رفتارهای پیچیده بر پیچیدگی موقعیت ترکیه می‌افزاید. شاید ترکیه امروز بارزترین مصداق این واقعیت باشد که هر کسی باد بکارد روزی طوفان درو خواهد کرد. ترکیه هنوز تکلیفش با تروریستها و روسیه و مردم سوریه و ایران روشن نیست. این سرگردانی بلای جان ترکیه شده است.