نژاد پرستی و آپارتاید نوین در فوتبال

برده‌داری حالا در دنیا مذموم است و جرم شناخته می‌شود اما عوامل مختلفی دست به‌دست هم داده‌اند تا زیر پوست جهان کنونی، هنوز هم برخی دیگران را بنده خودشان بدانند.

در سال‌های گذشته به‌خاطر افزایش سریع جمعیت، فقر و فساد دولتی، آمار برده‌ها به‌صورت گسترده‌ای افزایش پیدا کرده و حال برده‌داری به شکل‌های گوناگون و در همه قاره‌ها وجود دارد؛ از قاچاق بردگان جنسی و کارگر گرفته تا اسارت به‌خاطر بدهی‌ و افرادی که پس از دریافت وام‌های کوچک، مجبور به‌کار اجباری و دائمی برای وام‌دهنده هستند.

هر چند کشورهای کمتر توسعه‌یافته وضع بدی در برده‌داری مدرن دارند اما در کشورهای ثروتمند جهان هم این مسئله بسیار زیاد به چشم می‌خورد و با اعطای میزبانی مسابقات جام جهانی فوتبال به قطر نگاه‌ گروه‌های حقوق بشر به برده‌داری در این کشور بار دیگر جلب شد.

دولت قطر متهم شده که بهره‌کشی از کارگران مهاجر در احداث استادیوم و تاسیسات لازم برای برگزاری جام جهانی فوتبال در سال 2022 را نادیده گرفته و برخی فعالان مدافع حقوق بشر هشدار داده‌اند که ممکن است طی 6  سال آینده، تا 4 هزار نفر از این افراد، به‌دلیل سختی کار، جان خود را از دست دهند، علاوه بر کشورهای اروپایی در آمریکا و کانادا هم نیاز به نیروی کار ارزان، باعث رونق کار قاچاقچیان انسان شده و هر ساله، قاچاقچیان انسان چند هزار نفر را که آرزوی زندگی بهتر دارند، به این کشورها منتقل می‌کنند و در شرایطی قرار می‌دهند که با پایین‌تر دستمزد یا حتی در مقابل امکانات اولیه زندگی، به سنگین‌ترین کارها تن دهند.


اما سوال مهم آن است که این معضل چه ربطی به فوتبال دارد ؟ برای پاسخ به این سوال باید بدانید که نژاد پرستی در تمام نهاد های جامعه و تمام بخش های جهان وجود دارد پس طبیعتا فوتبال که زیر ذره بین تمام جهانیان است در خود از این رفتار های ناپسند به همراه دارد که به سرعت منتشر می شود.

این که فوتبال از سال های دور با این مسئله مواجه بوده موضوعی نیست که قابل انکار باشد اما شاید موج جدید این مسئله که باعث اقدامات جدی فیفا و یوفا شده است را بتوان مصاحبه چند سال پیش بلاتر رئیس سابق فیفا دانست که وی در جواب گزارشگری که درباره نژاد پرستی در فوتبال از او پرسید پاسخ داد:

(شاید یک سفید پوست در زمین فوتبال مطلبی را به یک رنگین پوست بگوید اما آن رنگین پوست باید بداند که این مسابقه فوتبال است و نباید ناراحت شود به نظر من نژاد پرستی در فوتبال وجود ندارد)

اما پس از صحبت های بلاتر، فوتبال جهان به شوک فرو رفت زیرا تعداد زیادی نمونه نژاپرستی در فوتبال جهان وجود دارد که در گزارش زیر به چند نمونه آن اشاره می کنیم:

جان تری - آنتون فردیناند

1- جان تری، کاپیتان با تجربه چلسی در دیدار تیمش مقابل کوئینز پارک رنجرز در سال 2012 که با برتری یک بر صفر رنجرز همراه شد در دقایقی پایانی بر سر آنتوان فردیناند برادر کوچکتر ریو فردیناند فریاد کشید و با بخش شدن این فیلم در اینترنت، برخی ها معتقد بودند تری به فردیناند توهین نژادپرستانه کرده و به همین دلیل کاپیتان چلسی دادگاهی شد. هر چند وی اعتقاد داشت توهینی نکرده و از مجازات تبرئه شد اما خیلی ها اعتقاد دارند وی می بایست با جریمه سنگینی رو در رو می شد.


در آن بازی که ژوزه بوسینگوا و دیدیه دروگبا از زمین مسابقه اخراج شدند و اعلام یک ضربه پنالتی به نفع تیم حریف که حیدر هلگوسن آن را مبدل به گل کرد سبب شد تا 3 امتیاز آن بازی به حساب کوئینز پارک رنجرز واریز شود و پس از آن کاپیتان چلسی با انتشار بیانیه ای درباره حواشی بوجود آمده بیان کرد:

" دیدم که صحبتهای زیادی درمورد این ویدئو که در اینترنت پخش شده، مطرح شده است. من واقعا ناامید شدم که مردم برداشت اشتباهی درمورد آنچه من به آنتون فردیناند گفتم، دارند.

وی ادامه داد: من فکر کردم آنتون مرا به اهانت نژادپرستانه به او متهم کرده و به همین دلیل با خشونت با او برخورد کردم و به او گفتم که من هرگز چنین کلماتی را نگفته ام. من هیچ وقت چنین حرفهایی را به زبان نمی آورم و ناراحتم که مردم این طور فکر می کنند.


جان تری در پایان این بیانیه گفت: من مدتی طولانی است که آنتون را می شناسم و بعد از بازی با او صحبت کردم و هیچ مشکلی بین ما نیست. من پیروزی کوئینز پارک را به آنتون تبریک گفتم و او من را به هیچ چیزی متهم نکرده بود. ماجرا تنها یک سو تفاوهم بود و بس.

بعد از نتیجه دیدار یکشنبه شب که برای ما دردناک بود، از شنیدن چنین صحبتهایی بیشتر ناراحت شدم و من با افتخار می کنم که کاپیتان یکی از برترین تیمهای بین المللی درلیگ برتر هستم و باور دارم که در دنیای ورزش هیچ جایی برای نژاد پرستی نیست و البته در هیچ یک از عرصه های زندگی جایی برای رفتار نژادپرستانه وجود ندارد"

لوییس سوارز - پاتریس اورا

2- در اکتبر سال 2010- 2011 بود که در دیدار حساس تیم های منچستریونایتد و لیورپول، لوییس سوارز به پاتریس اورا توهین نژادپرستانه کرد و وی را "کاکا سیاه" خواند. پس از آن مسابقه سوارز به خاطر این موضوع ، هشت جلسه از همراهی تیمش محروم و ناچار به پرداخت 40000 پوند جریمه شد که البته وی این رای را نپذیرفت و نسبت به آن اعتراض کرد. او در صفحه فیس بوک و توئیتر خود ضمن ابراز ناراحتی اتهام وارده را رد کرد و در تاریخ 16 نوامبر همان سال، فدراسیون فوتبال انگلستان اعلام کرد که سوارز را به دلیل به کار بردن الفاظ نژادپرستانه و نشان دادن رفتارهای زشت محکوم می کند.


پس از آن باشگاه لیورپول اعلام کرد که لوئیس سوارز باید به این موضوع اعتراض کند و همچنین لک لک ها اعلام کردند که از سوارز کاملا حمایت کامل می کنند که سبب خدشه دار شدن اعتبار این باشگاه در بین فوتبال دوستان جهان شد. همچنین قبل از آغاز دیدار بعدی قرمزهای آنفیلدی و شیاطین سرخ در حالی که بازیکنان 2 تیم با یکدیگر دست دادند، سوارز از دست دادن با اورا خود داری کرد و همین موضوع سبب شد تا سوارز و کنی دالگیش سرمربی لیورپول به خاطر آن عذرخواهی کنند.

البته پس از آن، مشکلات سوارز و اورا برطرف شد و آن ها در رویارویی بعدی با یکدیگر دست دادند و اعلام کردند با یکدیگر مشکلی ندارند.

ماریو بالوتلی - هواداران اینتر

3- در سال 2013 که ماریو بالوتلی پس از حضور در تیم های  آ. ث. لومتزانه، اینتر میلان و منچسترسیتی به میلان پیوست، شرایط خوبی را در این تیم نداشت و همیشه با توهین های نژادپرستانه مواجه بود. برای نخستین بار در دیدار اینتر مقابل کیه وو بود که هواداران اینتر شعارهایی علیه بالوتلی سر دادند و وی را کاکا سیاه می خواندند که سبب شد ماسیمو موراتی رییس باشگاه نراتزوری از وی عذرخواهی کند اما حواشی سوپر ماریو کماکان ادامه داشت و در دربی دلا مادونینا هواداران اینتر با در دست داشتن موزهای مصنوعی و بنرهایی توهین های زیادی به بالوتلی کردند.


يك شاهد كه به ترس از شكايت باشگاه ويديوي خود را عمومي نكرد به طور مخفيانه فيلم توهين نژاد پرستانه ي هواداران را به خبرگزاري سان رساند و سبب جریمه باشگاه اینتر شد البته نکته جالب آن است که بالوتلي به جاي اينكه عصباني شود و يا بخواهد زمين را ترك كند به سمت هواداران رفت و با گذاشتن انگشتش بر روي لب خود از آن ها خواست كه سكوت كنند.

البته این نمونه های کوچکی از توهین نژادپرستانه در دنیای فوتبال است و می توان آن ها را در کنار کوین پرنس بوآتنگ- روبرتو کارلوس - ساموئل اتوئو - کوین کنستانت، دنیل آلوز، دیوپ و کامنی قرار داد.


البته در پایان باید گفت امیدواریم نژادپرستی و خشونت در جهان و به خصوص فوتبال به اتمام برسد تا هر فردی بتواند زندگی خوبی داشته باشد چه سفیدپوست و چه رنگین پوست.