بسیج از کجا آمد و چرا آمد؟

گروه فرهنگی: به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی و قطع دست استکبار جهانی و منافع آنها در ایران، توطئه‌ها و فتنه‌های شیاطین علیه ایران روز به روز گسترش یافت. در چنین شرایطی امام خمینی در پنجم آذر 1358، فرمان تشکیل بسیج را صادر کردند و فرمودند: مملکتی که 20 میلیون جوان دارد، باید بیست میلیون ارتش داشته باشد. هنوز یک سال از صدور فرمان امام نگذشته بود که رژیم بعث عراق با هدف براندازی نظام نوپای اسلامی و با حمایت استکبار جهانی، علیه ایران دست به حمله همه جانبه زد.

به گزارش بولتن نیوز، در چنین شرایطی بود که جوانان سلحشور، به اشاره امام به صورت خودجوش و تحت تشکل‌های بسیجی به جبهه‌ها شتافتند و در طول هشت سال دفاع مقدس، با تقدیم خون خود، نهال نوپای انقلاب اسلامی را آبیاری کردند و حماسه‌ها و رشادت‌های بی‌سابقه‌ای آفریدند. اینگونه بود که بسیج در تاریخ انقلاب اسلامی نه به عنوان یک نهاد نظامی صرف، بلکه به عنوان یک مکتب فرهنگی و ارزشی و کلمه طیبه‌ای که در بین همه اقشار ملت ایران ریشه دوانیده است، مطرح می‌شود. مقام معظم رهبری در مورد بسیج فرموده‌اند: «... اگر بخواهیم بسیج را در یک تعریف کوتاه معرفی کنیم باید بگوییم:

بسیج عبارت است از مجموعه‌ای که در آن پاکترین انسان‌ها، فداکارترین و آماده به کارترین جوانان کشور، در راه اهداف عالی این ملت و برای کمال رساندن و به خوشبختی رساندن این کشور جمع شده‌اند ... بسیج عبارت است از تشکیلاتی که در آن افراد متفرق و تنها، به یک مجموعه عظیم و منسجم، به یک مجموعه آگاه، متعهد، بصیر و بینا به مسائل کشور و به نیاز ملت، تبدیل می‌شوند. مجموعه‌ای که دشمن را بیمناک و دوستان را امیدوار و خاطر جمع می‌کند؛ در حقیقت همه انسان‌های مؤمن، آگاه، بصیر، عاشق، متعهد و علاقه‌مند و آگاه به کار، در هر میدانی از میدان‌ها هستند که برای ملت مفید است، جزء بسیج‌اند؛ لذا بسیج یک نام مقدس است. »

تشکیل بسیج پس از پیروزی انقلاب اسلامی

در این رابطه پیدایش بسیج در دو مرحله قابل توجه است:

1- بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد حرکتی فرهنگی بودیم که به واقع درجهت حفظ دستاوردهای انقلاب اسلامی‌مان به شمار می‌آید و در این مسیر شاهد تشکیل ارگانها و هسته‌های انقلابی نظیر سپاه، کمیته‌های انقلاب و غیره بودیم که نقش مردم در این حرکت و تلاش چشمگیر و مؤثر بود به نظر می‌رسد بعد از رشد این نهادها مردم به این فکر می افتند

که بایستی جهت کسب آمادگی در مقابله با دشمنان انقلاب آموزشهای رزم نظامی را ببینند و طبیعتاً حرکتی به نام بسیج در پایگاه‌ها و مساجد بوجود می‌آید که آموزشهایی هم داده می‌شود..

2- مرحله دوم مصادف است با تصرف جاسوسخانه آمریکا که با اشغال این لانه فساد توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام شیطان بزرگ برای نجات خود از وضعیت موجود به توطئه‌هایی علیه جمهوری اسلامی دست زد، از جمله حمله نظامی به طبس، غافل از اینکه شن‌ها مأمور الهی شده و این توطئه را خنثی کردند یا مثلاً حصر اقتصادی که این توطئه هم خود عاملی شد برای حرکت هرچه بیشتر مردم در جهت خودکفایی جمهوری اسلامی ایران، ترور شخصیت‌های اسلامی، کودتا و حرکتهای مذبوحانه گروهکهای چپ و راست، «الحمد الله الذی حعل اعداءنا من الحمقا»؛ خدا را شکر که دشمنان ما را از احمق‌ها قرار داد و از حماقت آنها همین بس که سنت «لا یتغیر الهی اینست که صالحان و شایستگان وارثین اصلی زمین هستند ولی آنها غافلانه هر لحظه در پی تدارک حیله جدیدی بوده و هستند و امام همیشه در جهادمان با دید وسیع و پیامبرگونه‌شان بخوبی دریافته بودند که شیطان بزرگ بیکار نمی‌نشیند لذا در 5 آذرماه 1358 تشکیل ارتش 20 میلیونی را صادر فرمودند. در این فرمان حرکتهایی را که به نام بسیج در جامعه مطرح بود تسریع نموده و انسجام بخشیدند و از آن تاریخ بود که مسوولین به این فکر افتادند که سازمانی به نیروهای موجود در جامعه بدهند و در پی فرمان امام امت، زن و مرد، پیر و جوان از نوجوان 12 ساله تا پیر 70 ساله عاشقانه فرمان رهبرشان را لبیک گفتند.

هدف از تشکیل بسیج

آرمان والا و ایده بلند و هدف عالی انقلاب اسلامی ما را چنین می‌سزد که از چار چوب مرزهای ایران بگذرد و دروازه‌های ملل محروم و توده‌های مظلوم و مستضعف جهان را بگشاید و پیام آرامش بخش و رسالت انسانی و رهائی بخش خویش را بگوش جان آنها برساند و زمینه‌های حکومت عدل الهی و جهانی امام عصر (عجل الله فرجه) را آماده سازد. و از این روی، بسیج تمامی نیروهای فعال و آمادگی جهت تحقق این آرمان ارزنده انسانی، امری ضروری و طبیعی به نظر می‌آید.

و از اینجا بود که امام خمینی (ره) این قلب تپنده انقلاب و پیام آور آزادی و کرامت و هویت اسلامی و انسانی این قرن جهت مبارزه همه جانبه با آمریکای جهانخوار که هر روز برای گسترش تجاوزات و سبعیت خویش، چنگ و دندان نشان می‌دهد و در رویارویی با همه ابرقدرتهای تجاوزگر و تیز، رشد انقلابی نهضت اسلامیمان روز 5/8/58 را بسیج عمومی اعلام فرمودند و هدف از تشکیل بسیج را گفتند که «مملکت اسلامی باید همه‌اش نظامی باشد و تعلیمات نظامی داشته باشد» و در حالت کلی می‌توان گفت که هدف از تشکیل بسیج را قرآن بیان نموده و در سوره توبه آیه 40

می‌فرماید: «انفروا خفاقا و ثقالا و جاهدوا باموالکم و انفسکم فی سبیل الله ذلکم خیر لکمان کنتم تعلمون»؛ با کیفیت مختلف حرکت کنید و کوچ کنید در حالیکه با بار سبک هستید. مجهز باشید و جهاد کنید با مال و جانتان در راه خدا، و یکی دیگر از هدف تشکیل بسیج را بازوی ولایت فقیه دانسته و تک تک اعضای بسیج را سلول‌های بافت ولایت فقیه می دانیم. بهر حال هدف از تشکیل بسیج را جذب آموزش، سازماندهی نیروهای مردمی دانسته و اصلی‌ترین مساله بسیج، بکارگیری نیروهای مردمی در ماموریتهای محوله با توجه شرایط سنی بسیجیان اعم از دانش آموزی، دانشجویی، کارگری، کارمندی، عشایر و غیره می‌باشد تشکیلات بسیج به علت ساخت مردمی از یک طرف و گستردگی آن از طرف دیگر باید طوری تنظیم شود که هم در زمان صلح و هم در زمان جنگ بتواند کارآیی لازم را داشته باشد.

اهمیت و ضرورت تشکیل بسیج

دفاع از مقدسات و ایدئولوژی اسلام ایجاب می‌کند که در مقابل خطراتی که آن را تهدید می‌کند به گونه‌ای منطقی و شیوه‌ای صحیح با آن خطر برخورد کرد. امام خمینی (ره) در مورد اهمیت و ضرورت تشکیل بسیج فرمودند: «دفاع از اسلام و کشورهای اسلامی امری است که در مواقع خطر، تکلیف شرعی و الهی و ملی است و برتمام قشرها و گروهها واجب است».

همچنین اصل پیشگیری ایجاب می‌کند که امت اسلامی برای مقابله با هر گونه خطر احتمالی از سوی دشمنان اسلام در آماده باش کامل بسر برده و آمادگی دفاعی برای هرگونه خطری که اسلام را به مخاطره افکند را داشته باشند. فرمان صریح قرآن کریم در آیه شریفه «واعدوا لهم ما استطعتم من قوه» که برای ترسانیدن دشمنان خدا و اسلام و امت اسلامی آمده است دال بر صحت این ادعا می‌باشد. از اینروست که می‌بینیم در سفارشات اولیای اسلام نیز بر آماده بودن برای خطرات احتمالی بسیار تاکید شده است و از مسلمانان خواسته‌اند که درهنگام خواب وصیت نامه و شمشیر را در زیر سر قرار بدهند و این نیست جز فرمان آماده باش برای لقاء الله و همچنین برای دفاع از دین خدا، لذا سلاله نبوت، رهبر راحل انقلاب اسلامی در این مورد خطاب به امت اسلامی فرموده‌اند: «مملکت اسلامی باید همه‌اش نظامی باشد و تعلیمات نظامی داشته باشد یکی از ابواب فقه باب رمی است. باب تیراندازی است، آنوقت تیراندازی بوده حالا هم تیراندازی هست به یک طور دیگری» در اسلام با اینکه رهان، یعنی یک چیزی را بگذارند برای چیزی که نظیر قمار بازی می‌شود حرام است برای تیراندازی حرام نیست، برای اسب دوانی حرام نیست.

سبق و رمایه یکی از مسائل فقه است برای اینکه همه افراد مستحب است که سواری یاد بگیرند. حالا اتومبیل سواری و رانندگی را یاد بگیرند. و برای همه است که تیراندازی را یاد بگیرند، فنون جنگی را یاد بگیرند. باید ملت ما جوانهایشان مجهز باشند به همین جهاز و علاوه بر جهاز دینی و ایمانی که دارند مجهز به جهازهای مادی و اسلامی هم باشند و یاد گرفته باشند. اینطور نباشد که یک تفنگی که دستشان آمد ندانند که با آن چه کنند. باید یاد بگیرند و یاد بدهند. جوان‌ها را یادشان بدهید همه جا. حضرت امام اضافه می‌کنند که باید اینطور شود که یک مملکتی بعد از چند سالی که 20 میلیون جوان دارد 20 میلیون تفنگدار داشته باشد و 20 میلیون ارتشی داشته باشد ». (پیام انقلاب شماره 72)

اهمیت و ضرورت تشکیل بسیج در جمهوری اسلامی ایران

بعد از تسخیر انقلابی لانه جاسوسی آمریکا انتظار آن می‌رفت که از سوی دشمن شماره یک یعنی آمریکای جهانخوار توطئه‌ها و تحریکها بر ضد این کشور انقلابی شدت یافته و با گسترش آنها زمینه را برای دخالت نظامی آماده نماید، تا با حمله مسلحانه به ایران و انقلاب اسلامی، رژیم مردمی جمهوری اسلامی را از پای در آورد، و حاکمیت طاغوت را دوباره برقرار سازد.

بنابراین مشخص بود که در این جنگ جدید امت اسلام نمی‌تواند فقط و فقط از مشت خویش استفاده کرده و به دفاع برخیزد بلکه ضرورت مسلح شدن و آموزش نظامی دیدن برای همه مشخص بود و احساس می‌شد که اگر همه مردم وارد صحنه نشوند و با کیفیت و طرز کار سلاحها آشنایی نداشته باشند نمی‌توانند این سلاح‌ها را علیه شیطان بزرگ بکار گیرند. از اینرو تشکیل بسیج در تمام قشرها (دانش اموزی، دانشجویی، کامند، کارگری، عشایری و ...) به شکل وسیعی صورت گرفت و امام امت فرمان تاریخی تشکیل بسیج عمومی را صادر و در رابطه با ضرورت آن چنین فرمودند: «الان در رأس همه مسائل اسلامی ما قضیه مواجهه با آمریکاست.

باید تمام تجهیزات ما بطرف این دشمن باشد. مبادا یک وقتی یک تبلیغات سویی بشود و نظرهای ما تشتت پیدا بکند و افکارمان افکار مختلف بشود ... باید الان همه افکارها یک چیز باشد. چطور دران وقتی که ما مواجه با این قدرت شیطانی داخلی بودیم هیچ دیگر تشتتی در کار نبود. همه با هم یک فکر داشتید و الله اکبر می‌گفتید و مقابله با یک چنین قدرتی می‌کردید شما الان می دانید که مقابله ما با یک قدرتی است که قدرتش صدها برابر زیادتر از آن قدرت قبلی است. شما امروز یک چنین حالی دارید و مملکتمان یک چنین حالی دارد. مملکت شما الان یک حالی دارد که اگر دیر بجنبیم برای همیشه تا آخر از بین رفته‌ایم. همه باید یکصدا باشند. سرو صدای امروز حفظ مقابله با آمریکاست ... باید همه قوایمان را مجتمع کنیم برای نجات دادن این کشور باید اگر مسائلی برایمان پیش بیاید هرچه هم سخت باشد تحمل کنیم.

باز هم من تکرار می‌کنم که بدانید شما با یک قدرتی مواجه هستید که اگر غفلت بشود مملکتتان از بین می‌رود، غفلت نباید بکیند غفلت نکردن به این است که همه قوا را و هرچه فریاد دارید بر سر آمریکا بکشید، هرچه تظاهرات بر ضد آمریکا بکنید قوای خودتان را مجهز بکیند و تعلیمات پیدا کنید و به دوستانتان تعلیم بدهید »، که امام (ره) دقیقاً با فرمایشات پیامبرگونه خود ضرورت تشکیل بسیج را ترسیم نمودند.

منابع:

https://basij.um.ac.ir

مرکز اسناد انقلاب اسلامی