آیا رشد روانی پس از تجربه ای سخت، ایده ای صحیح است؟

به گزارش بولتن نیوز، تروما صدمه رواني ناشي از شوك پس از يك حادثه يا واقعه خشونت بار و به طوركلي تجربه اي دشوار در زندگي افراد است. تجربه رشد روانی پس از تروما هم ظاهراً مي تواند پس از نوعي آسيب شديد رواني يا تروما رخ دهد. به اين ترتيب رشد پس از تروما مستلزم تجربه يك زندگي دشوار مثل دست و پنجه نرم كردن با سرطان است.

گفته مي شود اين تجربه مي تواند باعث ايجاد تحولي روحي و رواني در فرد شود و چشم انداز مثبت تري در هنگام مواجهه با وقايع زندگي در وي ايجاد كند. اما تحقيقاتي كه در سال هاي اخير انجام شده تاحدي خلاف اين نظر را ثابت مي كند.

به عنوان مثال براساس يك تحقيق افرادي كه پس از يك آسيب رواني شديد مي گويند شروع به بوييدن گل سرخ كرده اند و آن را به پاي رشد پس از تروما مي گذارند، ممكن است درواقع در سراشیبی رواني قرار گرفته باشند. اين نزول رواني گاهي تظاهرات عجيب و غريبي مي يابد كه به طور بالقوه فاجعه بار است.

تحقيق ديگري كه در سال 2007، به دنبال وقوع حملات 11 سپتامبر در نيويورك انجام شد نشان داد كساني كه اعلام كرده اند پس از لمس از نزديك اين واقعه، تجربه رشد را گزارش داده اند درواقع بيشتر به پريشاني رواني متمايلند.

تحقيقی دیگر در رابطه با رشد پس از تروما، بر روي 20 هزار نفر انجام شده است. افراد مورد بررسي در اين مطالعه بيشتر از ساكنان منطقه خاورميانه بودند. بسياري از شركت كنندگان در اين مطالعه گفته بودند پس از مشاهده از نزدیک درگيري ها در منطقه فلسطين اشغالي خود را در دوره اي از رشد شخصي مي بينند و بهتر عمل مي كنند. اين در حالي است كه محققان مي گويند آنها خود را فريب مي دادند. هنگامي كه محققي به نام استيون هابفل و همكارانش اين افراد را از نظر ميزان ابتلا به افسردگي بررسي كردند، متوجه شدند كه درواقع آنها بدتر عمل مي كنند.

نكته نگران كننده تر اين بود كه چيزي كه به آن «رشد» اطلاق مي شود، ظاهراً شکل دوباره ای به نگرش هايشان داده بود. همچنين افرادي كه رشد پس از تروما را گزارش مي دادند بدطينت تر و شرورتر بودند، تمايل به كشتن دشمن داشتند، ديگران را بيشتر پس مي زدند و اقتدارگراتر بودند. در محدوده خود اسراييل اين افراد انعطاف ناپذيرتر، راست گراتر و حامي خشونت و نژادپرستي بودند.

با وجود اين كه بسياري از كودكان در معرض تجربه هاي سخت مثل بلاياي طبيعي و حوادث قرار مي گيرند و از علایم استرس پس از سانحه رنج می برند اما در يافتن معالجات مؤثر براي آنها تحقيقات زيادي انجام نشده و اين كه بهترين مداخلات براي كمك به اين كودكان چه هستند كاملاً مشخص نيست. همچنين هيچ مطالعه اي كه بينشي كلي نسبت به تأثير مداخلات درماني در بلندمدت ايجاد كند صورت نگرفته.

در تجزیه و تحلیل 6647 خلاصه تحقیق درمان روانی و دارویی، تنها یک نوع درمان روانی برای کمک به كودكان زير 17 سال در کوتاه مدت يافت شده و از هيچ داروي مفيدي نشاني نيست.

اما احساس رشد بعد از تروما از كجا منشأ مي گيرد؟ به گفته هابفل وقتي فرد دچار تروما مي شود همين كه به روز بعد برسد كافي است. در اين شرايط اگر پزشكان و حتي رسانه ها به فرد بگويند كه بايد با كسب تجربه از واقعه پيش آمده ببالد و رشد كند، شايد واقعاً بتواند اين شوك را تحمل كند. به اين ترتيب فرد احساس مي كند كه بايد به كارش ادامه دهد و نقش والد بودن براي بچه هايش را از سر بگيرد و ... منتها ديگران مي گويند كه اين كافي نيست و فرد بايد رشد كند و او هم واقعاً مي خواهد كه در اين مسير گام بردارد در نتيجه احساس رشد مي كند.

محققان اميدوارند با استفاده از اين قبيل تحقيقات بتوانند به افرادي كه به نوعي به خاطر مواجهه با مشكلات، زندگيشان تحت تأثير قرار مي گيرد كمك كنند. به عنوان مثال براساس نتايج اين قبيل تحقيقات مي توان انعطاف پذيري سربازان را تقويت كرد.

کلید کاهش اثرات رواني حوادث سخت

محققان مي گويند با استفاده از يك مسدود كننده سنتز پروتئين در مغز مي توان ترس و استرسي كه به دنبال حوادث سخت به وجود مي آيد را کاهش داد. این یکی از مهم ترین یافته های علوم اعصاب است و نتايج بالینی مهمي برای درمان افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه دارد. دانشمندان مي گويند براي رسيدن به اين نتيجه از يك الگوي شناخته شده رفتاري در زمينه نحوه شكل گيري خاطرات ترس آور استفاده كرده اند. بادامه مغز ناحيه كليدي در رفتارهاي مربوط به ترس است و ارايه راپامایسین كه يك مسدود كننده سنتز پروتئين است مي تواند پيوند سلول ها در مغز را كنترل كند.