ناکارآمدی برخورد سخت با متهمان مواد مخدر

به گزارش بولتن نیوز ، آیت‌الله آملی لاریجانی در این همایش در واکنش به موضوع اعدام‌ها اعلام کرده بود: «قوانین قاچاق مواد مخدر، وحی منزل نیستند.» او پاسخ موافقان حذف اعدام در جرایم مربوط به قاچاق مواد مخدر را هم اینطور داده که هر چند نمی‌توان اعدام را به طور کلی نفی کرد زیرا بازدارندگی دستگاه قضا را تضعیف می‌کند اما به جای اعدام تا حد ممکن باید مجازات‌های مؤثر وجود داشته باشد. حالا در شرایطی که بحث حذف اعدام قاچاقچیان مواد مخدر یک بار دیگر بین نماینده‌های مجلس، جامعه شناسان و کارشناسان حوزه اعتیاد به جریان افتاده،  بیش از ۱۰۰ نفر از نمایندگان مجلس شورای اسلامی، طرحی را با عنوان «حذف مجازات اعدام قاچاقچیان مواد مخدر» امضا کرده‌اند که در صورت تصویب آن در قاچاق مواد مخدر حکم اعدام زمانی صادر می‌شود که یکسری شرایط خاص مانند حمل سلاح گرم و استفاده از آن و همچنین سرکرده‌های باندهای سازمان یافته بین‌المللی و یا کسانی که محکومیت به اعدام داشته و پس از اخذ دوباره مبادرت به انجام این کار کرده‌اند را داشته باشند

در گزارشی که از سوی سازمان ملل متحد از وضعیت بازار مواد مخدر در سال ۲۰۱۵ ارائه شده، ایران بخاطر نزدیکی به افغانستان و پاکستان به محل عبوری برای مواد مخدر و تجارت آن تبدیل شده است این در حالی است که با تغییر نوع موادمخدر در کشور و گرایش معتادان به مصرف موادمخدر صنعتی سالانه صدها مرکز تولید و ساخت موادمخدر معروف به آشپزخانه نیز در داخل کشور شناسایی می‌شود. این بدان معنی است که تنها بحث ترانزیت و ورود و خروج موادمخدر به ایران نگران کننده نیست بلکه افزایش تولید مواد مخدر صنعتی در کشور نیز زنگ خطری است که باید جدی گرفته شود.

ایران رتبه دوم جهان را در مجازات اعدام دارد

روزنامه گاردین نیز در گزارشی اعلام کرده با وجود آنکه کشورهای بیشتری مجازات اعدام را لغو کرده‌اند اما در نظربرخی از آنها عمل مجازات  امری عادی است. چین همراه با ایران، کره شمالی، یمن و ایالات متحده در سال گذشته بیشترین اعدام‌ها را داشته‌اند. این گزارش می‌گوید: حداقل ۶۸۰نفر در چین در سال گذشته اعدام شدند. نیمی از این تعداد یعنی ۳۱۴ اعدام در ایران صورت گرفت. ۱۲۹ اعدام در عراق، ۷۹ اعدام در عربستان سعودی و ۴۳ مورد در امریکا. گاردین در این گزارش خود ایران را جزو ۱۰ کشور با بیشترین رقم اعدام اعلام کرده است. در این رتبه‌بندی ایران رتبه دوم را بعد از چین دارد. کشورهای عربستان سعودی، عراق، ایالات متحده، پاکستان، یمن، کره شمالی، ویتنام و لیبی بعد از رتبه‌بندی ایران قرار گرفته‌اند. آنطور که گزارش‌های سازمان عفو بین‌الملل نشان می‌دهد، مجموع مجازات‌های اعدام بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۲ در ایران هزار و ۶۶۳ مورد بوده و مجموع محکوم به مرگ بین این سال‌ها ۱۵۶ مورد گزارش شده است.

جلیل رحیمی جهان آبادی دبیر کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی در توضیح بیشتر خبری که درباره طرح حذف مجازات اعدام قاچاقچیان مواد مخدر اعلام شده به روزنامه ایران گفت: در این طرح تک ماده‌ای برای تخفیف مجازات اعدام پیشنهاد شده شرایط مجازات کسانی که با اسلحه گرم مبادرت به قاچاق می‌کنند، باندهای بین‌المللی قاچاق و قاچاقچیان بزرگی که فساد فی الارض انجام می‌دهند با قاچاقچیان خرده پا یا کسانی که به دلایل مشکلات مالی درگیر قاچاق مواد مخدر می‌شوند و محکوم به اعدام می‌شوند، یکسان نباشد.

به گفته رحیمی جهان آبادی، در طرح جدید عنوان شده کسانی که با سلاح گرم اقدام به قاچاق مواد مخدر می‌کنند مجازات اعدام برای‌شان در نظر گرفته شده است. بقیه قاچاقچیان نیز حداکثر به ۲۵ تا ۳۰ سال زندان محکوم می‌شوند.

وی گفت: مجازات اعدام نه تنها هیچ اثری نداشته بلکه برای خانواده قاچاقچیان خرده‌پا نیز آسیب‌هایی را ایجاد کرده است. از طرفی دلیل عمده اعدام کاهش یا از بین بردن دسترسی به مواد مخدر است در حالی که نه تنها کاهش دسترسی به مواد اتفاق نیفتاده بلکه دسترسی نیز زیاد شده است بنابراین اعدام قاچاقچیان مواد مخدر جز آسیب اجتماعی، آسیب به حیثیت نظام و فروپاشی خانواده و تبعات اخلاقی و اقتصادی دستاورد دیگری همراه نداشته است.

رحیمی جهان آبادی در کنار این موضوع‌ها به این موضوع هم اشاره کرد که عمده قاچاقچیان مواد مخدر که اعدام می‌شوند قاچاقچیان بزرگ و مسلح نیستند بلکه اعدامی‌ها اغلب افرادی هستند که بخاطر فقر و بدبختی به ویژه در مناطق مرزی کشور اقدام به حمل مواد مخدر می‌کنند.

دبیر کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس این را هم به حرف هایش اضافه کرد که بیش از ۱۰۰ نفر از نمایندگان مجلس طرح تخفیف مجازات اعدام قاچاقچیان را امضا کرده‌اند و فضای مجلس برای تصویب این طرح کاملاً آماده است. این طرح هم اکنون در مرحله تکمیل نهایی و آماده ارائه به هیأت رئیسه مجلس شورای اسلامی است. دیدگاه دستگاه قضایی و دیدگاه مجلس در باره طرح پیشنهادی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس به هم بسیار نزدیک است.

* جلیل رحیمی جهان آبادی دبیر کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس شورای اسلامی در توضیح بیشتر خبری که درباره طرح حذف مجازات اعدام قاچاقچیان مواد مخدر اعلام شده به روزنامه ایران گفت: در این طرح تک ماده‌ای برای تخفیف مجازات اعدام پیشنهاد شده شرایط مجازات کسانی که با اسلحه گرم مبادرت به قاچاق می‌کنند، باندهای بین‌المللی قاچاق و قاچاقچیان بزرگی که فساد فی الارض انجام می‌دهند با قاچاقچیان خرده پا یا کسانی که به دلایل مشکلات مالی درگیر قاچاق مواد مخدر می‌شوند و محکوم به اعدام می‌شوند، یکسان نباشد.

۹۰ درصد اعدام‌ها مربوط به قاچاقچیان مواد مخدر است

حسین میرمحمد صادقی معاون حقوقی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام به این نکته اشاره کرد که در بحث مجازات اعدام قاچاقچیان مواد مخدر معمولاً با افراد پادو و خرده پا روبه رو هستیم و به سران باندهای تبهکار مواد مخدر کمتر دسترسی داریم. به نظر می‌رسد، قانون مبارزه با قاچاق مواد مخدر در مواد زیادی از مجازات اعدام استفاده کرده و معیار تعیین مجازات اعدام میزان مواد مخدر است. یعنی اگر فردی ۳۰گرم هروئین داشته باشد مجازاتش اعدام است. در سایر مواد مخدر نیز بر اساس میزان وزن مواد مجازات اعدام مشخص می‌شود.

میرمحمد صادقی در ادامه گفت: در خصوص مجازات اعدام برای گروه‌های قاچاق مواد مخدر باید به کارایی مجازات‌ها توجه داشت. تجربه نشان داده برخوردهای سخت با جرایم مرتبط با مواد مخدر نه تنها چیزی از دامنه مشکل کم نکرده و کارایی زیادی نداشته بلکه مجازات شدیدتر باعث افزایش نرخ فعالیت شده یعنی کسانی که به عنوان پادو به حمل مواد مخدر اقدام می‌کنند نرخ فعالیت‌شان بر اساس میزان مجازات احتمالی مشخص می‌شود.

او در ادامه افزود: از باب مصلحت نیز باید به این مجازات‌ها به دیده تردید نگاه کرد. وقتی عضو نان آور خانواده اعدام می‌شود تأثیرات منفی بر فرزندان خانواده می‌گذارد و چه بسا باعث متلاشی شدن خانواده می‌شود و هزینه‌های مادی و معنوی خانواده به دوش جامعه سنگینی می‌کند.

* حسین میرمحمد صادقی معاون حقوقی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفت‌و‌گو با روزنامه ایران به این نکته اشاره کرد که در بحث مجازات اعدام قاچاقچیان مواد مخدر معمولاً با افراد پادو و خرده پا روبه رو هستیم و به سران باندهای تبهکار مواد مخدر کمتر دسترسی داریم. به نظر می‌رسد، قانون مبارزه با قاچاق مواد مخدر در مواد زیادی از مجازات اعدام استفاده کرده و معیار تعیین مجازات اعدام میزان مواد مخدر است. یعنی اگر فردی ۳۰گرم هروئین داشته باشد مجازاتش اعدام است. در سایر مواد مخدر نیز بر اساس میزان وزن مواد مجازات اعدام مشخص می‌شود.

منبع: آوینی نیوز