واکنش های فعالان اقتصادی بخش خصوصی به افزایش مالیاتِ واردات

به گزارش بولتن نیوز، گمرک ایران هفته گذشته در بخشنامه ای اعلام کرد که از دوم شهریورماه امسال مالیات علی الحساب واردات از 2 درصد به چهار درصد افزایش یافته و در واقع، اظهار کالا مشمول مالیات علی الحساب واردات قطعی کالا به میزان چهار درصد از مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی مندرج در اظهارنامه گمرکی است.

براساس بخشنامه گمرک، از کارت های بازرگانی در زمان ورود کالا به کشور، به استثنای واحدهای تولیدی و کارت های بازرگانی دارای رتبه طلایی، چهار درصد مالیات علی الحساب گرفته می شود.

بر اساس این بخشنامه، ذی نفعان و سودجویان به قصد فرار از پرداخت مطالبات، مالیات، کنترل های مالی و ادای دین نسبت به دولت در طول چند سال گذشته با استفاده از کارت های بازرگانی اجاره ای و یا یکبار مصرف، اقدام به فعالیت تجاری و گمرکی کرده اند که با پرداخت نکردن مالیات مربوط به تجارت، با کاهش درآمدها منجر به تضییع حقوق دولت و ملت شده است.

همچنین، همه واردکنندگان کالا اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی دارنده کارت بازرگانی یا کارت پیله وری و نیز اشخاص فاقد کارت بازرگانی با رعایت موارد مستثنی شده زیر، مشمول پرداخت مالیات علی الحساب موصوف خواهند بود.

الف: واحدهای تولیدی دارای پروانه بهره برداری و همچنین ماشین آلات خطوط تولیدی برای واحدهای تولیدی دارای جواز تاسیس از وزارتخانه های ذی ربط.

ب: کارت های بازرگانی رتبه بندی شده و دارای رتبه طلایی (رتبه الف) پس از تایید مراتب توسط اتاق صنایع و معادن ذی ربط در هر مورد.

ج: واردکنندگان خوش حساب معرفی شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور با ارایه گواهی مفاصاحساب مالیاتی.

د: وزارتخانه ها، موسسات و سازمان های دولتی شهرداری و همه دستگاه های اجرایی دارای ردیف بودجه عمومی کشور.

ه: کالاهای وارده از طریق پست و کالاهای همراه مسافر که جنبه تجاری نداشته باشد.

و: همه کالاهای موضوع ماده 119 قانون امور گمرکی مصوب سال 1390

در صورت تشخیص گمرک مبنی بر اینکه دارنده کارت بازرگانی باوجود صراحت آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات، اقدام به واگذاری به غیر برای استفاده از مزایای کارت کرده، لازم است علاوه بر اخذ مالیات علی الحساب به میزان ذکر شده، مفاصاحساب مالیاتی دارنده کارت بازرگانی نیز اخذ شود.

این مصوبه واکنش های فعالان اقتصادی بخش خصوصی را به دنبال داشت؛ ابتدا مظفر علیخانی معاون فنی و خدمات بازرگانی اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، ضمن اعلام مخالفت اتاق ایران با این مصوبه، «افزایش قیمت تمام شده کالاهای وارداتی، ضربه زدن به وضعیت بنگاه های اقتصادی و همچنین فشار به افرادی که مالیات خود را پرداخت می کنند به جای آن دسته که فرار مالیاتی دارند» را از مهمترین دلایل مخالفت اتاق با افزایش مالیات علی الحساب واردات بیان کرد.

وی به تشریح دلایل مخالفت با این مقررات پرداخت و گفت: نخست اینکه افزایش دو درصدی مالیات علی الحساب واردات منجر به افزایش قیمت تمام شده همه کالاهای وارداتی می شود و این امر، تشدید تورم در داخل کشور را به دنبال دارد و فشار مضاعفی به مصرف کنندگان نهایی وارد می کند.

معاون فنی و خدمات بازرگانی اتاق ایران افزود: دوم اینکه با توجه به کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش بنگاه های تولیدی و وارداتی و همچنین رکود حاکم بر تولید و تجارت کشور، بالا بردن مالیات باعث وخیم شدن اوضاع بنگاه ها از لحاظ نقدینگی می شود.

علیخانی در تشریح سومین دلیل مخالفت با افزایش مالیات علی الحساب واردات گفت: قرار است تحقق مالیات بیشتر به منظور جلوگیری از فرار مالیاتی اجرا شود، این در حالی است که افرادی که فرار مالیاتی دارند در مقایسه با افراد خوش نام و معتبر که مالیات قانونی خود را به موقع پرداخت می کنند، درصد بسیار کمی را شامل می شود؛ بنابر این منطقی نیست که برای مدیریت درصد کمی از افراد، فشار مضاعفی را بر اکثریت افراد صحیح العمل ایجاد کنیم. این برخلاف قانون بهبود مستمر محیط کسب وکار، برخلاف قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر و برخلاف سیاست مجلس و دولت تدبیر و امید است.

به دنبال مخالفت فعالان اقتصادی با این مصوبه، پدرام سلطانی نایب رئیس اتاق ایران در نامه ای به وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز با انتقاد از دریافت چهار درصدی مالیات علی الحساب واردات قطعی کالا، از طرف اتاق ایران به نمایندگی از فعالان اقتصادی و تشکل های اقتصادی لغو این بخشنامه توسط گمرک را خواستار شد.

پدرام سلطانی در نامه به علی طیب نیا وزیر اموراقتصادی و دارایی نوشت: دریافت چهار درصد از مجموع ارزش گمرکی و حقوق ورودی مندرج در اظهارنامه گمرکی به عنوان مالیات علی الحساب واردات قطعی کالا، با توجه به اینکه اقتصاد کشور با رکود شدیدی روبروست و همچنین به دلیل اثر منفی آن بر محیط کسب و کار، به مصلحت نیست.

وی اضافه کرد: در شرایط کنونی، وصول این مبلغ از واردات قطعی، عوارض و پیامدهای منفی به همراه خواهد داشت که از آن جمله می توان به افزایش ناگهانی قیمت تمام شده کالاهای وارداتی، بروز آثار تورمی مربوطه در اقتصاد کشور، تشدید کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش واحدهای اقتصادی، نامساعد شدن بیشتر محیط کسب و کار و تنزل رتبه جهانی کشور در شاخص تجارت فرامرزی، گرانتر شدن فرایند واردات قانونی کالا و در نتیجه شیوع بیشتر قاچاق کالا و ایجاد زمینه فساد اداری - با توجه به تفسیر بردار بودن بخشنامه - اشاره کرد.

سلطانی ادامه داد: با توجه به مراتب یادشده و اینکه جنابعالی در جلسه 22 خردادماه امسال مقرر کردید که پیشنهاد سازمان امورمالیاتی کشور مبنی بر وصول چهار درصد مالیات علی الحساب با در نظر گرفتن ملاحظات اقتصادی کشور در جلسه ای شامل رئیسان گمرک ایران، سازمان توسعه تجارت و اتاق ایران بررسی و اتخاذ تصمیم شود و نظر به اینکه جلسه یادشده برگزار نشده است، اتاق ایران به نمایندگی از فعالان اقتصادی و تشکل های مربوطه تقاضا دارد بخشنامه گمرک ایران با دستور وزیر اقتصاد لغو شود.

وی افزود: قانونگذار در ماده 274 قانون مالیات های مستقیم ابزارهای قانونی لازم را برای برخورد با اشخاصی که فرار مالیاتی دارند و در نهایت پیشگیری از فرار مالیاتی به واسطه کارت بازرگانی را پیش بینی کرده است و بنابراین، سازمان امورمالیاتی می تواند از این طریق حقوق قانونی دولت را استیفا کند.

نایب رئیس اتاق ایران در پایان افزود: تصویب اصلاحیه پیشنهادی مشترک گمرک ایران، سازمان توسعه تجارت ایران و اتاق ایران در زمینه فرایند صدور کارت بازرگانی که به تصویب کمیسیون ماده یک آیین نامه اجرایی قانون مقررات صادرات و واردات نیز رسیده است، توسط هیات وزیران و نیز تصویب دستورالعمل رتبه بندی کارت های بازرگانی توسط وزیران عضو این کمیسیون می تواند از انحراف های احتمالی در زمینه فرار مالیاتی از محل کارت بازرگانی جلوگیری کند.

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز در گفت و گو با ایرنا از این مصوبه انتقاد کرد و در تشریح مخالفت خود گفت: اعمال چهار درصد مالیات علی الحساب واردات، موجب گرانتر شدن فرایند کالاهای قانونی می شود و این امر، افزایش قاچاق کالا را به دنبال خواهد داشت.

عباس آرگون افزود: با اعمال انواع حقوق گمرکی، مالیات بر ارزش افزوده و مالیات علی الحساب واردات، قیمت تمام شده کالاهای وارداتی بالا می رود که پیامد آن تغییر مسیر واردات رسمی به سمت واردات غیررسمی خواهد بود.

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران در این ارتباط گفت: با توجه به شرایط اقتصادی، رکود موجود و آثار تورمی که این طرح می تواند در اقتصاد کشور داشته باشد، اجرای این طرح موجب افزایش قیمت تمام شده کالاهای وارداتی می شود.

وی تاکید کرد: با توجه به کمبود نقدینگی که اکنون در بنگاه ها وجود دارد، این اقدام مشکلات زیادی برای فعالان اقتصادی ایجاد خواهد شد.

آرگون اضافه کرد: این طرح سبب می شود محیط کسب و کار برای فعالان اقتصادی نامساعدتر از گذشته شود و رتبه کشورمان در تجارت فرامرزی کاهش یابد.

وی با بیان اینکه بازرگانان کشور یک بار دیگر این طرح را در سال 1387 تجربه کرده اند، گفت: در آن زمان هیات وزیران تصمیم گرفتند دو درصد به عنوان مالیات واردات از بازرگانان دریافت کنند که آن طرح به دلیل مشکلاتی که ایجاد کرد، توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی لغو شد.

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران معتقد است: یکی از دیگر ضعف های این بخشنامه، تفسیرپذیر بودن آن است؛ وقتی فضا برای تفسیر یک قانون باز باشد، زمینه برای فساد اداری آماده می شود.

وی افزود: این بخشنامه برای جلوگیری از فرار مالیاتی تدوین و ابلاغ شده است؛ ما برای جلوگیری از فرار مالیاتی باید زیرساخت ها را مهیا و نظام جامع مالیاتی را اجرایی کنیم، نه اینکه مالیات علی الحساب را برای واردات در نظر بگیریم.

آرگون، رقم چهار درصد برای مالیات واردات را بسیار زیاد توصیف کرد و گفت: در این طرح، سود قطعی واردکنندگان 16 درصد در نظر گرفته شده است؛ پرسش اینجاست که آیا در این شرایط اقتصادی کنونی، واردات، 16 درصد سود خالص دارد؟

وی گفت: در این بخشنامه اعلام شده است که واحدهای تولیدی از پرداخت این مالیات معاف هستند؛ در این بخش به این نکته بی توجهی شده که واحد تولیدی، تولیدکننده است و واردات توسط بازرگانان و تجار انجام می شود؛ به این ترتیب، واردکننده ها مواد اولیه وارداتی را با قیمتی گرانتر به تولیدکنندگان عرضه می کنند و به این ترتیب قیمت تمام شده کالاها برای تولیدکنندگان افزایش می یابد.

عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، این بخشنامه را تبعیض آمیز قلمداد کرد زیرا افراد و بخش هایی، از پرداخت مالیات علی الحساب معاف شده اند؛ در این شرایط، افرادی که به تازگی وارد فعالیت بازرگانی شده اند از همان ابتدا باید چهار درصد مالیات بیشتر پرداخت کنند؛ آیا این فرد در شرایطی که وارداتشان از همان ابتدا چهار درصد گران تر تمام می شود، می تواند در این بازار رقابت کنند؟

وی هدف از این بخشنامه را افزایش درآمدهای مالیاتی بیان کرد و گفت: به دنبال کاهش واردات در سال جاری نسبت به سال های گذشته، مالیات دریافتی از محل واردات کاهش یافته است؛ در این شرایط دولت نباید کاهش درآمدهای مالیاتی از محل واردات را از روش های دیگر جبران کند.