قراردادهای نفتی فرصتی برای جذب سرمایه است/نگاه سیاسی به یک پروژه اقتصادی

گروه اقتصادی-معرفي مدل هاي جديد قراردادهاي نفتي مدتی است صداي منتقدان را بلند كرده است، حالا حتي وزير نفت نيز تهديد به استيضاح شده است. برخی افراد منتقد در این زمینه اظهار می کنند که قراردادهای جدید نفتی استقلال سیاسی و اقتصادی ایران را زیر سوال می برد اما دکتر مهدی عسلی، مدیر سابق اداره کل امور اوپک و مجامع انرژی در گفت و گو با خبرنگار ما می گوید اگر منتقدان به دنبال نظرات کارشناسی درباره قراردادها باشند، هم کارشناسان اقتصادی در این مورد بحث کرده اند و هم دیگر تجربه های دنیا موجود است ولی اگر بحث رقابت های سیاسی وسط باشد مساله متفاوت است. گفت و گوی ما را با این کارشناس نفتی بخوانید:

برخی منتقدان قراردادهای جدید نفتی (ipc) اظهار می کنند که این قرارداد مانند ترکمانچای است و استقلالی ایران را زیر سوال می برد. نظر شما در خصوص این قراردادها چیست؟

به گزارش بولتن نیوز، ببینید برای در نظر گرفتن یک موضوع مهم مانند قراردادهای نفتی باید ابعاد منافع کشور مورد بحث قرار بگیرد که در این زمینه بحث های کارشناسی زیادی مطرح شده است. اگر انتقادی در این زمینه وجود دارد باید افراد در یک جلسه مشخص سر یک میز بنشینند و بهترین روشی که به نفع کشور است را بیابند و اجرا کنند اما انتقادهای اخیر به قراردادهای جدید نفتی خارج از حوزه اقتصادی است و بیشتر متمایل به گرایش های سیاسی است. وقتی رقابت های سیاسی وسط هست؛ خب طبیعتا در این شرایط بحث به نقطه ای نمی رسد و حالا من نمی دانم افرادی که درباره قرار دادها صحبت می کنند به دنبال راه حل کارشناسی هستند یا پیشبرد اهداف سیاسی.


اگر تنها بعد سیاسی است چرا کارشناسان اقتصادی به آن ورود کرده‌اند. به نظر می رسد که این قراردادها با چالش هایی نیز همراه است.

این قرار دادها یک چیز تی پیک است، یعنی ساختار کلی است و واقعا قرار داد به معنی آن که شما با یک شرکتی قرار داد ببندید نیست، یک چارچوب کلی را گذاشته اند و اعلام کرده اند باتوجه به چارچوب، قراردادهای ما این خواهد بود و ما می توانیم در این چارچوب با هر شرکتی بسته به مشخصات میدان نفتی یا گازی خاص قرار داد ببندیم.

کشورهای دیگر نیز تجربه چنین قراردادهایی را دارند؟

شما توجه داشته باشید صنعت نفت، صنعتی است که ریسک بالایی دارد و زمان سرمایه گذاری آن طولانی است آن هم در زمانی که قیمت نفت پایین است؛ بنابراین قرار دادها باید به صورت باشد که جذابیت های لازم را برای سرمایه گذاری داشته باشد، الان تمام کشورهای نفتی شبیه ما به دنبال جذب سرمایه و تکنولوژی هستند تا بتوانند از منابع و ذخایر خود بهترین استفاده را کنند و برای تحقق این موضوع لازم است شرایطی را شما بگذارید که آن ها تشویق شوند و بیایند. بازهم تکرار می کنم اگر منتقدان نظر کارشناسی بخواهند درباره قراردادها هست هم کارشناسان اقتصادی بحث کرده اند و هم تجربه های دنیا موجود است ولی اگر بحث رقابت های سیاسی وسط باشد آن زمان دیگر نمی توان چیزی بیان کرد.

فکر می کنید رقابت های سیاسی سر قرار دادهای نفتی چه نتیجه ای را می تواند به دنبال داشته باشد؟


درباره آسیب های این بحث های سیاسی آقایانی که آن ها را مطرح می کنند باید پاسخگو باشند؛ ولی من نظرات کارشناسی می توانم مطرح کنم؛ من بارها اشاره کرده ام هم در قسمت تقاضا و هم عرضه، واقعا فناوری های بهره برداری و تولید جوری در حال پیشرفت است که ممکن است در 10،15 سال آینده تقاضا برای نفت معمولی خیلی کاهش پیدا کند. در قسمت تقاضا شما شاهد تولید انواع اتومبیل های برقی هستید که اگر نسبت آن ها به اتومبیل های بنزینی مثلا به 25 درصد برسد دیگر عملا تقاضا برای نفت ما از بین خواهد رفت، در بخش عرضه هم تکنولوژی هایی که برای شیل اویل و غیره است که احتمال دارد بعدها هم پیشرفت های چشمگیری داشته باشد و به بازار نفت ما آسیب های زیادی وارد کند. بنابراین بحث قراردادهای نفتی را مثلا تا 10 سال دیگر همچنان نمی توانیم ادامه دهیم و منابع و ذخایر زیر پایمان را استفاده نکنیم آن هم در شرایطی که نیازمند سرمایه هستیم و درآمد برای پیشرفت و توسعه کشور؛ به اعتقاد من منتقدان باید این نکته ها را در نظر بگیرند و توجه داشته باشند که نباید فرصت ها را از دست داد و فرصت سوزی کرد.