عدم تحقق اهداف برنامه های توسعه در کشور

گروه اقتصاد: غلامرضا علیزاده درباره تاریخچه آغاز توسعه در ایران به سه دوره زمانی اشاره کرد و گفت: توسعه از سال 1305 در ایران شروع شد. سال های 1305تا 1320(پهلوی اول) شروع توسعه، سال های 1327تا 1357 مرحله دوم توسعه (پهلوی دوم) و 1358 تاکنون مرحله سوم اجرای توسعه در ایران است.

به گزارش بولتن نیوز، وی گفت: پیش از پیروزی انقلاب اسلامی 6 برنامه توسعه در کشور اجرا شد که 2 برنامه آن هفت ساله و بقیه پنج ساله بود. از مجموع 12 برنامه توسعه در کشور در دوران پیش و پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تنها دو برنامه سوم و چهارم توسعه قبل و بعد از انقلاب حدود 35 درصد اهداف را پوشش دادند و اهداف بقیه برنامه ها به برنامه های بعدی منتقل شد.

علیزاده معتقد است، برنامه های توسعه ای در ایران بر اساس رمانتیسم تنظیم می شود و بر مبنای واقعیت نیست. به همین علت مشاهده می کنیم از 12برنامه توسعه در کشور فقط برنامه های سوم و چهارم توسعه حدود یک سوم تحقق یافته است.

استاد دانشگاه علامه طباطبایی با بیان این که توسعه دارای ابعاد کمی و کیفی است، گفت، رشد اقتصادی، تولید ناخالص داخلی، تولید ناخالص ملی، ضریب جینی و دیگر شاخص های مادی در مقوله توسعه کمی قرار می گیرند.

وی ابعاد کیفی توسعه را رفاه اجتماعی و شاخص های توسعه انسانی شامل توزیع فرصت های برابر، دسترسی به آب آشامیدنی، ارتقای سواد، میزان مرگ و میر در جامعه نظیر مرگ و میر کودکان زیر پنج سال و یا مرگ و میر مادران در هنگام زایمان و یا بیمه های اجتماعی و اشتغال و امنیت اجتماعی عنوان کرد.

این استاد جامعه شناسی معتقد است توسعه با اجرای برنامه های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت محقق می شود و با انتقاد به برنامه کوتاه مدت توسعه که در قالب بودجه یکساله 1395 تنظیم شده است، اظهار داشت: در صورتی که چنین روندی ادامه یابد تا دو سال آینده همه بودجه کشور صرف پرداخت حقوق کارمندان، کارگران و بازنشستگان و مستمری بگیران خواهد شد و هیچ منابع دیگری برای سرمایه گذاری در بخش های دیگر اقتصادی نخواهد ماند.

وی افزود: هم اکنون بالغ بر 70 هزار طرح نیمه تمام در کشور وجود دارد که سرمایه ای برای اجرای آنها در دست نیست و هرچه از زمان آن هم می گذرد هزینه اجرای آنها، افزایش می یابد.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی همچنین از این که 60 درصد نهادهای اقتصادی در ایران مالیات پرداخت نمی کنند ، انتقاد کرد.

علیزاده معتقد است فرهنگ و ساختار بر یکدیگر تاثیر دو سویه دارند.به طور مثال انسان تا پیش از اینکه برق را اختراع کند از تاریکی می هراسید و تصور نامعقولی از برخی از پدیده های غیر واقعی داشت اما با پیدایش برق این تصورات باطل از ذهن انسان رخت بر بست.

به گفته این استاد دانشگاه، توسعه رشد مستمر پیوسته در ابعاد کمی و کیفی است .اینکه چرا به توسعه نرسیده ایم و نمی توانیم برسیم دلایل گوناگونی دارد.

وی یکی از ابزارهای توسعه را در کشور، اطلاعات عنوان کرد و گفت: متاسفانه اطلاعات و تبادل اطلاعات در ایران بسیار کم است. به عبارتی در کشور اطلاعات کافی و وافی نداریم.

وی با اشاره به پژوهشی که چند سال پیش در حال انجام بود، گفت: در وهله نخست نمی توانستم اطلاعات را بدست آورم و زمانی هم که بدست آوردم اطلاعات زمین های کشاورزی بین 12تا 16 میلیون هکتار بود. چهار میلیون هکتار فاصله قابل قبول نیست .

وی با اشاره به برنامه های بلندمدت توسعه در ایران گفت: افق 1404 برنامه بلند مدت توسعه در ایران است اما با برنامه های کوتاه مدت توسعه (بودجه 95) و برنامه های میان مدت توسعه(برنامه های پنج ساله) رسیدن به افق 1404(برنامه بلند مدت توسعه) دشوار است.

وی در بخشی دیگر از این گفت و گو با اشاره به 146روز تعطیلی سالانه در ایران گفت: پنجشنبه و جمعه در ایران تعطیل است و شنبه و یکشنبه در دیگر کشورها بنابراین ما چهار روز به طور عملی از بازار جهانی بدور هستیم. 

علیزاده گفت: حداقل اگر پنجشنبه را به شنبه منتقل می کردند 50درصد موضوع با همپوشانی حل می شد و تاخیر چهار روزه کاهش می یافت.

استاد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی معتقد است، تعطیلات سالانه نیز باید کاهش یابد.

وی با اشاره به مفهوم کار در فرهنگ ایرانی گفت: متاسفانه این روزها کار یک فضیلت به شمار نمی آید. کسی که کار می کند در جامعه به عنوان کسی که هنوز صفر کیلومتر است، تلقی می شود .

این استاد جامعه شناسی معتقد است 2.5 درصد از رشد هشت درصدی اقتصادی پیش بینی شده ، باید از مقوله بهره وری حاصل شود بنابراین با دیدگاهی بی اعتبار نسبت به کار چگونه می توانیم به بهره وری امیدوار باشیم.

استاد جامعه شناسی دانشگاه علامه طباطبایی در خصوص سیستم روز مزدی معتقد است، روزمزدی باید به کارمزدی تغییر کند. در این صورت می توانیم به ارتقای کار امیدوار باشیم.

وی در پایان تاکید کرد، سیستم روز مزدی باید بتدریج جای خود را به کارمزدی بدهد. در ابتدا می توانیم با رعایت 60 درصد استانداردهای جهانی و بتدریج با افزایش استاندارد، کار را شروع کنیم.

منبع: ایرنا